Λεονόρα Κάρινγκτον

Το έτος 1936, η Αγγλίδα ζωγράφος και συγγραφέας Λεονόρα Κάρινγκτον, γεννημένη το 1917, είχε πια τελειώσει το λύκειο, μετά από δύο αποβολές από σχολεία καλογραιών λόγω συμπεριφοράς, είχε ήδη παρουσιαστεί ως debutante στην Αυλή του Βασιλιά Γεωργίου του Ε’, είχε παραβρεθεί στη δεξίωση που δόθηκε από την οικογένειά της, επ’ευκαιρία του γεγονότος, στο ξενοδοχείο Ritz και παρακολουθούσε, παρά τις έντονες αντιρρήσεις του πατέρα της, μαθήματα στη σχολή ζωγραφικής του Αμεντέ Οζανφάν (Amedée Ozenfant). Την ίδια χρονιά γινόταν στο Λονδίνο η Διεθνής Υπερρεαλιστική Έκθεση, με τη συμμετοχή όλης της γαλλικής υπερρεαλιστικής ομάδας καθώς και Βρετανών υπερρεαλιστών. Το εξώφυλλο του καταλόγου κοσμούσε ένα κολάζ του Μαξ Ερνστ, που βρισκόταν και ο ίδιος στο Λονδίνο. Η Λεονόρα, που είχε δει τον κατάλογο και είχε προσέξει το κολάζ, συναντήθηκε με τον Μαξ σε ένα πάρτι που διοργάνωσε κοινός γνωστός. Ο έρωτας υπήρξε κεραυνοβόλος και για τους δύο κι έτσι αποφάσισε να πάει να ζήσει μαζί του στο Παρίσι. Η Λεονόρα ήταν 19 ετών και ο Μαξ 46, παντρεμένος σε διαδικασία διαζυγίου.

Στο Παρίσι, η Λεονόρα βρέθηκε μέσα στους κύκλους των υπερρεαλιστών, συνέχισε να ζωγραφίζει, είχε συμμετοχή στις Διεθνείς Υπερρεαλιστικές Εκθέσεις του 1938 στο Παρίσι και το Άμστερνταμ, και άρχισε να γράφει ιστορίες – στα γαλλικά κυρίως. Το 1938 και 1939 εκδόθηκαν ένα φυλλάδιο (La Maison de la peur) και ένας τόμος με διηγήματά της (La Dame ovale), εικονογραφημένα και τα δύο με κολάζ του Ερνστ, ενώ το διήγημά της La debutante (ελλ. Η αρχάρια), περιλήφθηκε στην Ανθολογία του μαύρου χιούμορ του Αντρέ Μπρετόν (1940). Σύντομα όμως αποφάσισαν, με τον Μαξ, να φύγουν από το Παρίσι και να εγκατασταθούν σε ένα σπίτι έξω από το Saint-Martin-d’Ardeche, ένα χωριό στη Νότια Γαλλία, όπου έζησαν, ερωτευμένοι, δύο πολύ δημιουργικά χρόνια ζωγραφίζοντας, γράφοντας, φροντίζοντας τα αμπέλια τους, δεχόμενοι φίλους.

Σε ό,τι αφορά την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που βασιλεύει στα διηγήματα και τις νουβέλες της Λεονόρα Κάρινγκτον, να σημειώσουμε ότι, σαν παιδί, είχε μεγαλώσει με παραμύθια, θρύλους και φανταστικές ιστορίες που της διηγιόταν η Ιρλανδή μητέρα της, αλλά και η επίσης Ιρλανδή νταντά της. Η ατμόσφαιρα αυτή της μαγείας και του θαυμαστού, εμπλουτισμένη και με τις δικές της εμπειρίες ζωής, τον πολιτισμό των Αζτέκων και των Μάγια του Μεξικού, καθώς και την ενασχόλησή της αργότερα με την Καββάλα, είναι παρούσα στους πίνακες, αλλά και στα βιβλία της. Οι ιστορίες της είναι γεμάτες διάφορα ζώα (το άλογο είναι συχνά παρόν), αλλά και φανταστικά πλάσματα (όπως το παχύ πουλί της ιστορίας μας). Ένα άλλο χαρακτηριστικό στοιχείο των διηγημάτων της είναι οι αναφορές στη μαγειρική, μια «φανταιζίστικη» μαγειρική με ανάμιξη παράταιρων συστατικών (όπως εξάλλου συνήθιζε να κάνει η ίδια η Λεονόρα στο σπίτι της), αλλά και το μαγείρεμα των ίδιων των ζώντων πλασμάτων των ιστοριών της.
Η Λεονόρα, έζησε όλη σχεδόν την υπόλοιπη μακρά και παραγωγική ζωή της στο Μεξικό εκτός από κάποιες περιόδους παραμονής στη Νέα Υόρκη. Στο Μεξικό γνώρισε τον Ούγγρο πολιτικό πρόσφυγα και φωτογράφο Εμέρικο «Τσίκι» Βάις (Emerico “Chiki” Weisz), τον οποίο παντρεύτηκε το 1946 και με τον οποίο απέκτησε δύο γιούς. Κύρια ενασχόλησή της ήταν η ζωγραφική (στο Μεξικό θεωρείται σήμερα από τις μεγαλύτερες ζωγράφους της χώρας) αλλά και η συγγραφή. Ήταν, επίσης, ιδιαίτερα δραστήρια σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δικαιωμάτων της γυναίκας. Πέθανε στο Μεξικό στις 25 Μαΐου 2011.

Στα ελληνικά έχουν κυκλοφορήσει τα βιβλία: Η αρχάρια, μτφ. Γιάννη Βαρβέρη, εκδ. Υψιλον 1982 και Η πέτρινη πόρτα, μτφ. Νατάσα Χατζιδάκι, εκδ. Αιγόκερως 1982. Έχουν επίσης μεταφραστεί διηγήματά της, σε περιοδικά, εκτός από το Έβδομο άλογο (Χάρτης, τχ. 10), τα εξής: Τα γεγονότα της 20^ης Νοεμβρίου, μτφ. Νατάσας Χατζιδάκι, περ. Η λέξη, τχ. 2, Φλεβάρης ’81 και Αποθαρρυμένη από θλίψη, μτφ. Σωτήρης Λιόντος, περ. Πόρφυρας, τχ. 86, Απρίλης-Ιούνιος ’98. Και, φυσικά, το διήγημα Η αρχάρια, σε μτφ. Γιάννη Βαρβέρη, περιλαμβάνεται στην Ανθολογία του μαύρου χιούμορ, εκδ. Αιγόκερως 1980.