Ελένη Βακαλό
Συλλογικός τόμος (290 σσ.)
Αφιερώματα του Χάρτη σε τόμους από τις εκδόσεις Νεφέλη.
Το αφιέρωμα στο διαδίκτυο
Ελένη Βακαλό: Μοναδική και μοναχική περίπτωση στον ποιητικό χώρο
Επιμέλεια: Μαρία Κακαβούλια, Άντεια Φραντζή
Η Ελένη Βακαλό (Κωσταντινούπολη 1921-Αθήνα 2001) εμφανίζεται στα γράμματα το 1944. Τον επόμενο χρόνο εκδίδει την πρώτη ποιητική της συλλογή με το κύρος των εκδόσεων «Ίκαρος». Ακολουθούν τέσσερεις ακόμη συλλογές, από τις οποίες «αποσιωπά» μεγάλο μέρος του συνόλου όταν προχωρά και εκδίδει το 1995 τη συγκεντρωτική έκδοση Το άλλο του πράγματος. Ποίηση 1954-1994, εκδ. Νεφέλη. Η Βακαλό «κατέφυγε στα απρόσιτα όπως λαός εν διωγμώ». Επιλογή συνειδητή που την καθιστά εξ αρχής μοναδική και μοναχική περίπτωση στον ποιητικό χώρο των ποιητριών της γενιάς της. Απορρίπτοντας την πρώτη περίοδο του ποιητικού της έργου προσχώρησε στον δύσκολο και «επικίνδυνο» δρόμο της αναγωγής του βιώματος σε «πράγμα», δίδοντάς του αντικειμενική υπόσταση και καθιστώντας το επιλογή «αισθητικής ιδιοτέλειας» υψηλού κινδύνου που πλέον στις μέρες μας αναδεικνύει το έργο της με την συγχρονική του ισχύ ως μια εναρκτήρια κατάκτηση και δυναμική παρουσία στο νεοελληνικό ποιητικό κανόνα. Παράλληλα, η συστηματική ενασχόλησή της με την εικαστική κριτική ανέδειξε τη διεισδυτική ματιά της από τη σκοπιά της εικονιστικής ποιητικής της. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η χρήση της γλώσσας, καθώς διαχειρίζεται ένα μικτό ιδιόλεκτο και τολμά τη συνύπαρξη λόγιων στοιχείων με εκφράσεις της καθομιλουμένης που απηχούν τη ζώσα πραγματικότητα του προφορικού λόγου, γεγονός που συνάδει με την διατάραξη της σύνταξης που συστηματικά επιχειρεί
Η σκέψη για τη δημιουργία ενός ειδικού αφιερώματος για την Βακαλό και την ανανέωση του ενδιαφέροντος για το έργο της προτάθηκε από τον «Χάρτη» στην Μαρία Κακαβούλια, καθηγήτρια ρητορικής και αφηγηματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στην Άντεια Φραντζή, ομότιμη καθηγήτρια φιλολογίας και λογοτεχνίας στο ΑΠΘ.
Εξ αρχής πρυτάνευσε η ιδέα της ανάδειξης νεότερων μελετητών αλλά και ευρύτερα, κριτικών λογοτεχνίας, συγγραφέων, ποιητών, με στόχο σύγχρονες αναγνώσεις του έργου της, με την πεποίθηση πως το ποιητικό έργο της Βακαλό είχε εντυπωσιακά επικαιροποιηθεί μέσα στην πάροδο των χρόνων, καθώς ζήτήματα που ανέδειξε με το έργο της αναγνωρίζονταν με δραματική ένταση στο παρόν. Η ανταπόκριση υπήρξε άμεση και συνέδεσε πανεπιστημιακούς, με ιστορικούς τέχνης, ποιητές, με κριτικούς λογοτεχνίας και συμπληρώθηκε από μια ενδιαφέρουσα συγκέντρωση κειμένων που είχαν διασπαρεί κατά καιρούς σε ποικίλα δυσεύρετα πλέον περιοδικά.
Στο αφιέρωμα συνεργάζονται:
Μαρία Αγγούρη, Δημοσθένης Αγραφιώτης, Μαρία Αποστολίδου, Γιώργος Βέης, Χάρης Βλαβιανός, Παναγιώτα Βογιατζή, Φοίβη Γιαννίση, Κάρεν Έμεριχ, Γιώργος Ζεβελάκης, Μαρία Ιατρού, Μαρία Κακαβούλια, Χάρης Καμπουρίδης, Κώστας Καραβίδας, Δημήτρης Καργιώτης, Βασίλης Λαμπρόπουλος, Παυλίνα Παμπούδη, Ευτυχία Παναγιώτου, Όλγα Παπακώστα, Μαρία Στασινοπούλου, Μίλτος Φραγκόπουλος, Άντεια Φραντζή και Βαγγέλης Χατζηβασιλείου.
Ένας Χάρτης της Κίνας
Συλλογικός τόμος (270 σσ.)
Αφιερώματα του Χάρτη σε τόμους από τις εκδόσεις Νεφέλη.
中国地图Ένας Χάρτης της Κίνας
Το αφιέρωμα στο διαδίκτυο
Επιμέλεια: Γιώργος Χουλιάρας
Η Κίνα είναι ταυτόχρονα μακριά και κοντά. «Αν η μισή μου καρδιά βρίσκεται, γιατρέ, εδώ πέρα / η άλλη μισή στην Κίνα βρίσκεται». Στηριγμένη σε αντιλήψεις για την αρχαιότητα των πολιτισμών τους, μια συμπάθεια που διακρίνεται μεταξύ Ελλήνων και Κινέζων παραπέμπει σε συγκρίσιμες εμπειρίες. Τις σχέσεις αυτές ανατροφοδοτούν στοιχεία από το ελληνιστικό, βυζαντινό και μεταγενέστερο παρελθόν. Ο Έλγιν ακρωτηρίασε τον Παρθενώνα, ενώ ο γιος του κατέστρεψε τα Θερινά Ανάκτορα στο Πεκίνο. Συγκλίσεις μεταξύ Ελλάδας και Κίνας τεκμαίρονται στη φιλοσοφία – με τον Σωκράτη και τον Κομφούκιο προεξάρχοντες – τον πολιτισμό, την τέχνη και την τεχνολογία, καθώς επίσης σε τρόπους αντίληψης και εξάσκησης της ζωής, από τον μοναχισμό έως τη χαρτοπαιξία, στην αξιοποίηση της χλωρίδας σε παραδοσιακές ιατρικές, σε αντιστάσεις στον ρόλο ξένων παραγόντων και στην κρίσιμη σχέση της διασποράς με το εθνικό κέντρο. Και στις δύο περιπτώσεις υπάρχει μια άνευ προηγουμένου κοινωνική και πολιτική επένδυση σε ένα «γλωσσικό ζήτημα», με τη γλώσσα βάρος ασήκωτο που απαιτεί ριζοσπαστική σεισάχθεια και παράλληλα φορέα αυτογνωσίας. Ένα ζήτημα κληρονομίας διατρέχει κάθε πτυχή του υφάσματος της ζωής. Συγκρίσεις δεν μπορούν να αποκρύψουν τεράστιες αποκλίσεις, από τον τρόπο οργάνωσης της καθημερινότητας έως τη γραφή της γλώσσας. Τα ελληνικά χοροστατούν στη χορεία των αλφαβητικών γλωσσών, ενώ τα κινεζικά στον χώρο των ιδεογραμμάτων ή, στον βαθμό που δεν πρόκειται για «λέξεις», εικονογραμμάτων. Μια αίσθηση διαφοράς και θαύματος κυριαρχεί στις εντυπώσεις ενός επισκέπτη. Στο «ιδεόστιγμα» που λέγεται Κίνα έχουν επικεντρωθεί φυσιογνωμίες όπως ο Κάφκα, ο Μπρανκούζι, ο Πάουντ, ο Καζαντζάκης, ο Μπόρχες ή ο Καλβίνο.
Στα ελληνικά φαίνεται ότι η Ασία συνιστά συστατικό της φαντΑσίας.
Ένας Χάρτης της Κίνας:
Στο αφιέρωμα χαρτογραφούν οι συγγραφείς και σινολόγοι Έλενα Αβραμίδου, Δημοσθένης Αγραφιώτης, Γιώργος Βέης, Αναστάσης Βιστωνίτης, Ιάκωβος Βούρτσης, Τάκης Γεράρδης, Άρις Γεωργίου, Τάκης Γραμμένος, Γιώργος Γώτης, Ανθούλα Δανιήλ, Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής, Παναγιώτης Ιωαννίδης, Δήμητρα Κολλιάκου, Μανόλης Κορρές, Βαγγέλης Λιβιεράτος, Δημήτρης Λεοντζάκος, Παυλίνα Μάρβιν, Γιώργος Μουλουδάκης, Νένη Πανουργιά, Σίσσυ Παπαθανασίου, Γιάννης Πάσχος, Θοδωρής Ρακόπουλος, Βασίλης Σγούτας, Αντώνης Δ. Σκιαθάς, Δημήτρης Σωτάκης, Σωτήρης Χαλικιάς, Γιώργος Χουλιάρας
Ένας Χάρτης της Ελλάδας στην Κίνα:
Από την Κίνα χαρτογραφούν οι ελληνιστές Κατερίνα (Γιουέ) Γου, Λεωνίδας (Ρούιχονγκ) Λίου, Τάο Σουν, Γίγκσουε Τσεν, Σελήνη (Τσουράν) Τσεν, Εύα (Τσιανρόγκ) Τσουέ, Σινγιάν Χόου, Σοφία (Τζινγκτζίνγκ) Χου.
Μεταφράζονται έργα των Λι Τάι Πο, Μπάι Τζουγί, Τσουάνγκ Τσι.
Βιβλιογραφικές αναφορές.
