Χάρτης 75 - ΜΑΡΤΙΟΣ 2025
https://www.hartismag.gr/hartis-75/metafrash/thelo-na-ertheis-twra-tha-kheis-ena-panoramiko-parathiro
___________
H Kristina Lugn γεννήθηκε to 1948 στο Tierp της Σουηδίας. Μεγάλωσε σε αστικό, ακαδημαϊκό περιβάλλον· ο πατέρας της ήταν στρατιωτικός και η μητέρα της πανεπιστημιακός. Σπούδασε στα πανεπιστήμια της Ουψάλας και της Στοκχόλμης. Έκανε το ποιητικό ντεμπούτο της το 1972 με την ποιητική συλλογή Om jag inte (Αν όχι εγώ), και ακολούθησαν εφτά άλλες ποιητικές συλλογές κατά τις δεκαετίες 70 και ’80. Έγινε γνωστή με την ποιητική συλλογή Bekantskap önskas med äldre bildad herre (Ζητείται γνωριμία με ηλικιωμένο μορφωμένο κύριο) το 1983, ποιητική συλλογή της οποίας ο τίτλος παραπέμπει στις μικρές αγγελίες γνωριμιών, και αποτελεί έναν στοχασμό πάνω στην ευαλωτότητα και τη μοναξιά του σύγχρονου ανθρώπου. Η ποίηση της Kristina Lugn χαρακτηρίζεται από μαύρο, παράλογο χιούμορ και συνδυάζει το καθημερινό με το μεγαλειώδες. Η μοναξιά και η λύπη είναι επαναλαμβανόμενα θέματα σε όλη την ποιητική παραγωγή της. Εδώ διακρίνεται μια κοινωνική κριτική· η ποιήτρια επεξεργάζεται στερεότυπες έννοιες για την κανονικότητα που παγιδεύουν και περιορίζουν τους ανθρώπους. Η ίδια μιλούσε συχνά για τις δικές τις αγωνίες και πάντα στάθηκε στο πλευρό του αδύναμου, ευαίσθητου ανθρώπου. Από τη δεκαετία του ’80, η Κristina Lugn άρχισε να εμφανίζεται σε πολλά ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά προγράμματα της Σουηδίας. Με τη χαρακτηριστική αργή φωνή της, τα μακριά κόκκινα μαλλιά και την έντονη προσωπικότητά της μαγνήτισε το κοινό και έγινε αγαπητή στον λαό. Την ίδια περίοδο, άρχισε να γράφει και θεατρικά έργα. Με τα χρόνια, έγινε μια από τους σημαντικότερους θεατρικούς συγγραφείς της χώρας. Τα περισσότερα από τα έργα της γράφτηκαν για το Βασιλικό Θέατρο της Σουηδίας και έκαναν πρεμιέρα εκεί. Το 1997 έγινε καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Βrunnsgatan στη Στοκχόλμη, όπου συνέχισε να ανεβάζει τα θεατρικά έργα της. Η Kristina Lugn βραβεύτηκε με πολλά λογοτεχνικά βραβεία και εξελέγη μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας το 2006. Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 71 ετών στη Στοκχόλμη, το 2020. Θεωρείται μία από τις μεγάλες προσωπικότητες της χώρας, ακόμη και εκτός της ποιητικής και θεατρικής σκηνής. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.
Θέλω να έρθεις τώρα!
Θέλω να έρθεις τώρα!
Θέλω να έρθεις τώρα αμέσως!
Την αριθμομηχανή να φέρεις.
Και το πιάνο Steinway με ουρά.
Να φέρεις χανζαπλάστ ασπιρίνη eau de cologne και sanisept
ένα μπουκάλι μεταλλικό νερό ένα μπουκάλι τζιν ένα μπουκάλι ουίσκι και
ένα ποτήρι για την οδοντόβουρτσα
ένα Ajax κι ένα μεγάλο κουτί dormopan ένα φυτό και
μία πίτσα
κι έναν αναπνευστήρα.
Θέλω να έρθεις τώρα αμέσως!
Μόνο εσύ να έρθεις τώρα αμέσως!
Να με συνεπάρεις.
Να κλείσεις τα μεγάλα φώτα.
Και ν’ ανάψεις τα κηροπήγια.
Να βγάλεις το τηλέφωνο απ’ την πρίζα.
Και να φουσκώσεις τα στρώματα.
Να μου σκουπίσεις τα δάκρυα και να με συνεφέρεις.
Όταν ο ήλιος δύει πίσω από την Όπερα.
Και είναι ώρα να πάω σπίτι.
Τότε να έρθεις σε μένα.
Με την καρδιά σου.
Και το κυνηγετικό όπλο σου.
Για να μη χάσω πάλι την ψυχραιμία μου.
Σε μια καλαίσθητα επιπλωμένη τραπεζαρία.
Για να μη σταθώ ποτέ ξανά στο περβάζι.
Με ύφος κάπως χαζό.
Μ’ ένα άγριο τριαντάφυλλο στο χέρι.
Για να μη συρθώ ποτέ ξανά στο μετρό.
Μ’ ένα ντροπιαστικό τραγούδι.
Στα σκασμένα χείλη μου.
Πρέπει να έρθεις τώρα, πρέπει να έρθεις τώρα αμέσως!
Απλώς γιατί αλλιώς δεν αντέχω.
Απλώς γιατί μαζεύονται τόσα πολλά.
Απλώς γιατί είμαι μια εντελώς συνηθισμένη γυναίκα.
Απόλυτα υγιής και μέτρια υπέρβαρη.
Αρκετά νοικοκυρά, εξυπηρετική και νευρική.
Ευγενική και συμπαθής και πολύ φοβισμένη.
Με γενικά ενδιαφέροντα και αδρανή λογοτεχνική φλέβα.
Από τη συλλογή Ζητείται γνωριμία με ηλικιωμένο μορφωμένο κύριο (1983).
Θα᾽χεις ένα πανοραμικό παράθυρο
Θα ᾽χεις ένα
πανοραμικό παράθυρο
ως επίδομα παιδιού.
Ο έναστρος ουρανός θα είναι
ταπετσαρία στο σαλόνι σου
κι ο Μότσαρτ θα γράφει τη μουσική.
Θα ’χεις ένα σπίτι
που σ’ αγαπάει.
Θα ᾽χεις αίσθηση
του χιούμορ.
Και τα άπαντα
του Στρίντμπεργκ.
Και όλα τα εγγόνια μου.
Το δώρο μου για σένα
είναι πως θα μιλάς πολλές
γλώσσες και θ᾽ αντέχεις όλες
τις καιρικές συνθήκες.
Θα ᾽χεις καλή επαφή
με το έδαφος και
ιλιγγιώδες ύψος οροφής
με ανάγλυφο διάκοσμο.
Θα ᾽χεις μία ζωή που
σου συγχωρεί τα πάντα.
Η σκέψη σου θα είναι ξεκάθαρη.
Και η αίσθησή σου δυνατή.
Θα μπορείς να διασκεδάζεις.
Όλα αυτά αναγράφονται στην
ασφάλεια σπιτιού.
Δε θα σ’ ενοχλεί τίποτα.
Η διατροφή που
θα σου καταβάλω θα 'ναι
πως ποτέ δε θα πάψεις
να ελπίζεις.
Θα ᾽χεις γενναία καρδιά.
Και τολμηρό νου.
Και καλή κρίση.
Αυτός που εμπιστεύεσαι
δε θ’ αφήσει το χέρι σου.
Το χριστουγεννιάτικο δώρο μου
είναι πως αν εγώ πέσω
οι άνθρωποι γύρω σου
θα χαρούν
να σε δεχτούν.
Ένα φιλικό χαμόγελο
θα σε συνοδεύει
σε όλο το ταξίδι σου.
Ένα απαλλακτικό θα λάβεις
σταλμένο
από τη μοναξιά μου.
Δε θα κληρονομήσεις
τίποτα
από μένα.
Μα θα ’χεις
όλα τα χρήματα.
Από τη συλλογή Hej då, ha det så bra! (Γεια σου, να ᾽σαι καλά!), 2003.