[…] είναι η γιορτή του Άη Γεράσιμου. Ένα τμήμα στρατού με τους πιο πολλούς αξιωματικούς του, ξεκίνησε για το χωριό. Πήρα άδεια και πήγα μαζί τους. Διασκέδασα πολύ και βρήκα να κοιμηθώ. Την άλλη μέρα λιτάνεψαν τον Άγιο στο χωριό.
Συνόδεψα μερικούς αξιωματικούς μας στην κορυφή του Μαύρου Βουνού.^[2] Από εκεί χαρήκαμε μιαν από τις πιο ωραίες θέες του κόσμου. Έβλεπες μονομιάς το Μωριά –την Πελοπόννησο, όπως λένε το Μωριά οι Έλληνες –, την πεδιάδα όπου γινόντανε οι Ολυμπιακοί αγώνες, και μιαν ατελείωτη έκταση γης. Σε τούτο το βουνό, οι ιερείς θυσίαζαν στο Δία. Καλύτερο μέρος γι’ αυτό το σκοπό δεν θα μπορούσαν να διαλέξουν, γιατί όλοι οι κάτοικοι του Μωριά έβλεπαν τη φωτιά. Εδώ υπάρχουν ίχνη από κάποια ερείπια και μια τοποθεσία, όπου μια βασίλισσα, με κάποιο κύρος, είναι θαμένη. Ο ταγματάρχης Ross, που ξέρει πολλά από αρχαιολογία, μας έδειξε διάφορα ενδιαφέροντα πράγματα. Εκείνο, όμως που εμένα μ’ ευχαρίστησε περισσότερο ήταν η θέα. Δεν είχα δει παρόμοια στη ζωή μου, για να μπορέσω να συγκρίνω. Γυρίσαμε κατενθουσιασμένοι […]

_{^{Αργοστόλι 19 Ιανουαρίου 1825}}

Πέρασαν κι αυτά τα Χριστούγεννα, ή μάλλον πέρασαν δύο Χριστούγεννα αυτή τη χρονιά.^[3] Συμμορφώθηκα κι εγώ με το παλιό ρητό που λέει: «Όταν βρεθείς στη Ρώμη, κάνε ότι κάνουν οι Ρωμαίοι». Όσο για το φαγοπότι, ποτέ στη ζωή μου δεν πέρασα τόσο καλά. Για να πάρετε μια μικρή ιδέα, πρέπει πρώτα να σας πω πως έχω για μαθητές δεκαοχτώ Ελληνόπουλα. Οι γονείς τους είναι κάπως εύποροι. Από αυτούς συνέχεια λάβαινα δώρα, αλλά όσο πλησίαζαν τα Χριστούγεννα, τα Κομπλιμέντα, όπως τα λένε οι Έλληνες, πλήθαιναν τόσο, ώστε δεν ήξερα πού να τα φυλάξω. Κάθε μαθητής μου έφερε και από ένα καρβέλι ψωμί φτιαγμένο από το πρώτο αλεύρι. Ήταν στολισμένα με μύγδαλα και καρύδια, και έμοιαζαν με φασκιωμένα μωρά και ζύγιζαν από 6 ως 14 λίτρες το καθένα. Μου έστειλαν ακόμη άφθονο κρασί.
Ως το μεσημέρι, την παραμονή των Χριστουγέννων, είχα λάβει εφτά καλοθρεμένους διάνους, πέντε καπόνια, έντεκα κότες και εφτά αρνιά, κάπου ένα βαρέλι σταφίδα, πλήθος σταφύλι, μέλι, χαρούπια, ρόδια κι ένα σωρό άλλα πράγματα. (Τα αρνιά και τα πουλερικά ήταν ζωντανά). Καλέσαμε όλα τα παιδιά, αλλά επειδή τα Χριστούγεννα έπεφταν Κυριακή, δώσαμε το γεύμα μας τη Δευτέρα, Πρέπει εδώ να κάμω μια παρατήρηση: ενώ οι Έλληνες είναι τόσον αυστηροί στις νηστείες τους, δεν έφεραν καμιάν αντίρρηση στο να φάνε τα παιδιά τους μαζί μας…^[4]Τη Δευτέρα, εκτός από την οικογένειά μου, είχα εικοσιοχτώ καλεσμένους στο γιόμα. Ανακάλυψα πως η χριστουγεννιάτικη πουτίγκα μας ήταν κάτι καινούργιο για τους Έλληνες. Έτσι αποφασίσαμε να χαρίσουμε σε κάθε Ελληνόπουλο από μία πουτίγκα ανήμερα τα Χριστούγεννα με το παλιό ημερολόγιο. Οι γονείς τους έμειναν τόσο ευχαριστημένοι, που αποφάσισαν να μην υστερήσουνε και κείνοι, κ’ έτσι το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων με το παλιό ημερολόγιο, μας προμήθεψαν με ψωμί, αρνιά, διάνους κ.τ.λ. Δεν παράλειψαν και τη σταφίδα. Μας έστειλαν τόσο, που θα μπορούσαμε να ανοίξουμε ένα μπακάλικο…

_{^{Αργοστόλι, 7 Μαΐου 1825}}

Δίχως άλλο θα μάθατε για τους σεισμούς που κατέστρεψαν ένα σημαντικό μέρος της πολιτείας της Αγίας Μαύρας.^[5] Ευτυχώς για τον πληθυσμό, η προειδοποίηση είχε κάπως μεγαλύτερη διάρκεια από το συνηθισμένο, κ’ έτσι πρόφτασαν οι άνθρωποι να βγουν από τα σπίτια τους και να μη θαφτούν κάτω από τα ερείπια. Εκτός από τους στρατώνες κα μερικά χτίρια, ολόκληρη σχεδόν η πολιτεία γκρεμίστηκε. Το Νοσοκομείο ισοπεδώθηκε. Συνέπεσε να βρίσκονται μόνο δύο ή τρεις άρρωστοι, στο στάδιο της ανάρρωσης, και αυτοί είχαν βγει έξω από το χτίριο, για να δουν τους στρατιώτες που γυμνάζονταν. Από τους κατοίκους σαράντα ως πενήντα σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν βαριά.

Τον αιστανθήκαμε πολύ εδώ στο νησί μας. Ήταν γύρω στις έντεκα το πρωί. Υποψιαζόμουνα πως θα γίνει σεισμός, γιατί παρατήρησα, λίγο πιο πρώτα, πως τα πουλερικά μου μοιάζανε κακόκεφα και ετοιμάζονταν να κουρνιάσουν. Γελώ ακόμα όταν θυμάμαι τη σύγχυση που προκάλεσε. Η Priscilla^[6] κάτι ανακατευόταν με τη φωτιά, εγώ ακουμπούσα, ή μάλλον έσκυφτα, πάνω στο τραπέζι κοιτάζοντας ένα βιβλίο, όταν άρχισε ο σεισμός. Η Priscilla λίγο έλειψε να πέσει με τα μούτρα στη φωτιά. Εγώ βρέθηκα ξαπλωμένος μπρούμυτα πάνω στο τραπέζι και, πριν προλάβω να σταθώ στα πόδια μου, όλα τα παιδιά έπεσαν απάνω μου καθώς έτρεχαν να βγουν από την πόρτα. Κατατρομαγμένοι βγήκαμε τρέχοντας έξω, ενώ γύρω μας έσπαζαν πήλινα αγγεία, γκρεμίζονταν καμινάδες, και τα κεραμίδια έπεφταν στον δρόμο με κρότο. Η γης έτρεμε, οι Έλληνες σταυροκοπιόντανε και παρακαλιόντανε στην παναγία, οι στρατιώτες βλαστημούσαν, οι σκύλοι ούρλιαζαν, οι γάτες έτρεχαν, και για να κοντολογούμε, όλα κουνιόντανε, εκτός από τον γέρο Bullinger^[7] που καθόταν στο χορτάρι μπροστά στο σπίτι του και καταριόταν τους ρευματισμούς του.

Ευτυχώς δεν κράτησε πολύ, αλλιώς όλα τα σπίτια θα γκρεμίζονταν. Με τούτο που έγινε πολλά χτίρια σκίστηκαν από τα θεμέλια ως την κορφή, και η θάλασσα ήταν ανακατεμένη για καιρό. Καθώς τα πράγματα ησυχάζανε, ο Bullinger με φώναξε: «Άιντε», είπε, «στο σπίτι μου και βγάλε έξω το κρασί, μη τάχα ο διάβολος μας δώσει κανένα άλλο κούνημα και βρεθεί κάτω το παλιόσπιτό μου. Καλό είναι να ασφαλίσουμε το κρασί». Δεν άργησα να βγάλω μια μεγάλη νταμιτζάνα, που χωρούσε 20 καρτούτσα. «Α, μάλιστα! Τώρα ας πιούμε λίγο, όσο έχουμε καιρό. Φέρε καπνό και πίπες. Ωχ, ανάθεμα τους ρευματισμούς!»

Καθώς φυσούσαμε τολύπες καπνού, ρώτησα τον Bullinger γιατί τάχα γίνονται τόσο συχνά σεισμοί σε τούτο το νησί. «Λίγοι άνθρωποι το ξέρουν», είπε. «Εσένα, όμως, θα στο πω. Ο λόγος είναι πως τούτοι οι καταραμένοι Έλληνες δεν είναι Χριστιανοί όπως εσύ κι εγώ: Δεν πιστεύουν σε τίποτα. Όλο βλαστημούν, κλέβουν, λένε ψέμματα και κακολογούν ο ένας τον άλλον, από το πρωί ως το βράδυ. Ύστερα, όλο τρώνε, τρώνε, τρώνε, τρώνε, κι’ όλο πίνουν, πίνουν, πίνουν. Μα στο Θεό σου, γιατί δεν πίνεις; Κέρνα και μένα ένα ποτήρι…»