Χάρτης 36 - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021
https://www.hartismag.gr/hartis-36/poiisi-kai-pezografia/koinotopies-peri-oneirwn-h-spoydh-sthn-ayto-yponomeysh
Καλέ μου φίλε, εύχομαι να είσαι καλά. Το κείμενο που θα διαβάσεις δεν βασίζεται σε μυθοπλασία. Το όνειρο που περιγράφω είναι αληθινό. Το βίωσα την προηγούμενη εβδομάδα. Με συγκίνησε. Θέλησα να το κρατήσω, προτού το ρουφήξει το υποσυνείδητό μου και μείνουν μόνο μικρά —απατηλά— υπολείμματά του. Έπρεπε να το μοιραστώ μαζί σου.
——— ≈ ———
Είδα τον Κομνηνό στον ύπνο μου χθες βράδυ. Ήταν απόγευμα. Το τοπίο μού ήταν οικείο∙ είναι άσχημη η διατύπωσή μου. Ψυχρή και άψυχη. Μην την λάβεις υπόψιν. Είχα βρεθεί εκεί ή το είχα φανταστεί; Είναι πάντα δύσκολο να ξεχωρίσεις το νόημα των δυο ρημάτων. Πού αρχίζει η ζωή και πού τελειώνει η φαντασία; Κενολογίες.
Το σίγουρο είναι πως αισθάνεσαι ότι επιστρέφεις. Έχεις συνείδηση της υπόστασής σου; Πολλοί συμφωνούν για το αστρικό σώμα του ονειρευομένου∙ πολλοί το συνδέουν με την άχρονη προβολή του∙ είσαι νέος, ενήλικας και γέρος μαζί. Τέτοιες μελέτες είναι για τα σκουπίδια. Θα έπρεπε να επινοήσουμε μια νέα γλώσσα για να προσεγγίσουμε το γίγνεσθαι των ονείρων. Και εξηγούμαι: πρώτον στην ονειρική κατάσταση όλα γίνονται αμέσως εμπειρίες∙ ελεύθερα, χωρίς το βάρος των σκέψεων∙ βίωμα πρωτογενές∙ συναίσθημα ως σημαίνον∙ σημαίνον ως σημαινόμενο∙ ανόθευτο, απαστράπτον σαν μουσική∙ χωρίς πριν ούτε μετά∙ μόνο τώρα∙ όλα στην επιτέλεση∙ μια παροντική ζεστή κραυγή∙ ένας άλογος τόνος.
ΕΛΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜΜ!!!
Μια ευχάριστα παράτονη συγχορδία:
Οι εικόνες διαδέχονται η μια την άλλη. Συγκροτείται έτσι η μονάδα, «ο φορέας του νοήματος», στην ονειρική κατάσταση: Εικόνα και Συναίσθημα εφάπτονται. Είναι μεγέθη ισοδύναμα, ταυτιζόμενα.
Παράδειγμα:
(βλ. τις παραπάνω ηχητικές μονάδες∙ δοκίμασε να τις εκφωνήσεις δυνατά, π.χ. σε ένα άδειο δωμάτιο. Στο δευτερόλεπτο που εκφώνησες τον ήχο, η προσοχή σου ενστικτωδώς απαγκιστρώθηκε από τη σκέψη∙ τότε, η εικόνα με τον ήχο —στιγμιαία— συνεπλάκησαν σε συναίσθημα, αποβάλλοντας κάθε είδους έλλογο συνειρμό. Δεν μπορείς να το συλλάβεις, να το μετρήσεις λογικά∙ η πράξη όμως αντήχησε στο υποσυνείδητό σου.)
——— ≈ ———
Η εκτύλιξη των συναισθημάτων-εικόνων παρουσιάζει αξιοσημείωτη ελλειπτικότητα. Ο Λ.Ν. στο περιώνυμο βιβλίο του Η Ονειρική Δυναμική (εκδ. 2030) γράφει σχετικά: «Σε κάθε άνω τελεία έρχεται ένας απόηχος… Σαν τον ξαφνικό παφλασμό του κύματος στην άμμο και κατόπιν το αργό μάζεμά του πίσω, στην θάλασσα του ασύνειδου…» Δεν είναι τυχαία η παρομοίωση με τον φλοίσβο των κυμάτων. Όπως διαπιστώνεται, υπάρχει ρυθμική οργάνωση του ονειρικού γίγνεσθαι[1]. Η οργάνωση αυτή, όπως όλες οι αναφερόμενες διαδικασίες, βιώνονται από το άτομο, δεν ερμηνεύονται. Ας μην το επαναλαμβάνουμε συνεχώς.
——— ≈ ———
Σαν ξυπνάς, σε υποδέχεται η νοσταλγία. Κρατά τις σπίθες των συναισθημάτων μολύνοντάς τες με νόημα. Και πιο πολύ και πιο πολύ… Όλα βαφτίζονται με έναν στόχο, μια πλοκή. Λογική -τι απαίσιος οδοστρωτήρας… Κατ’ αυτόν τον τρόπο, πλάθεται η ανάμνηση του ονείρου -η πιο ύπουλη φενάκη.
Τίποτα δεν μένει .
(Πετάει το στυλό και σκίζει το χαρτί)
——— ≈ ———
Τέλος πάντων.
Ήμασταν με τα κοντομάνικά μας∙ πρέπει να ‘ταν καλοκαίρι. Περπατούσε αμέριμνος μπροστά μου. Τον σταμάτησα. Τον ρώτησα:
— Κομνηνέ! Πού είσαι, αγόρι μου;
Δεν είχες αυτοκτονήσει;
Χαμογελαστός αμέσως μού απάντησε:
— Όχι, όχι! Κάνεις λάθος!
— Μα δεν έγινε και η κηδεία σου;
— Όχι, εκεί δε με χάσατε; Δεν με ξαναείδατε από τότε. Ε, λοιπόν, συνήλθα από τον θάνατο! Τώρα ψάχνω να δω τα μαθήματα που χρωστάω να τελειώσω τη σχολή! Εσύ, Παντελή, πού είσαι;
— Τέσσερα τελευταία, φίλε, για πτυχίο! Έλα, θα σε βοηθήσω να επιλέξεις τα σωστά.
— Θέλω να επανέλθω∙ να βρω αυτά που έχασα…
— Δεν έχασες τίποτα, φίλε μου.
Περάσαμε τα χέρια ο ένας στους ώμους του άλλου. Νύχτωνε. Μακριά στον ορίζοντα ο ήλιος έδυε. Τώρα μέναν τα αστέρια στο καθαρό, βαθυγάλανο φόντο τους. Τα κτίσματα που συναντούσαμε θύμιζαν πίνακα του Νταλί ή το εξώφυλλο του live δίσκου των King Crimson, το Epitaph. Κομμένα μάρμαρα, περιστύλια —μόνο προσόψεις—, αψίδες… Όλα∙ ένα χλωμό μάρμαρο. Έρημα. Αρχίσαμε να συζητάμε σαν να ήταν σύγχρονοι μας ο Περικλής και άλλοι αρχαίοι — δεν ξέρω αν το εννοούσαμε ή αν ήταν κάποιο συγκρατημένο χιούμορ… Μια συνεννοημένη φάρσα; Πατούσαμε χωρίς να κινούμε τα πόδια∙ μιλούσαμε ή απλά ο ένας διάβαζε τις σκέψεις του άλλου; Κι οι μορφασμοί; Δεν μπορώ να το συλλάβω… Πρέπει να τα συνδέσω∙ τίποτα- τίποτα- τίποτα.
Τιπ…
Αδύνατον.
Να τα συνδέσω…
Έστω και αποτυγχάνοντας.
——— ≈ ———
Υστερόγραφο.
Μίλησα με τον γιατρό Χούμνο. Τελικά είχες δίκιο. Η κρυσταλλική θυμόλη μπορεί να επιδράσει στους νευρώνες. Μου μίλησε για το σύνδρομο «Cut-up», όπου σποραδικά διακόπτεται η πρόσληψη της πραγματικότητας από μια εκτεταμένη τάση φαντασιοπληξίας και φλυαρίας — ανυπόστατες κενολογίες με μικρή νοηματική σύνδεση, «σαν πολύ ήπια λογόρροια». Παρότι χρησιμοποίησα την ουσία αρκετά στο μελίσσι μου, δεν πιστεύω ότι με έβλαψε.
Σέρρες, 17/5/2035
[1] Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Κινεζικού Ινστιτούτου Ύπνου (中國睡眠研究所), τέσσερις Θιβετιανοί μοναχοί, κάτοικοι του όρους Ποταλάκα της επαρχίας Λχάσα, ισχυρίσθηκαν πως «καθώς εξετυλίσσετο ο ονειρικός τους πλους» παρατήρησαν τον υπόκωφο ήχο «ενός μετρικού βαδίσματος». Απέφυγαν επίμονα να τον προσιδιάσουν με τον χτύπο κάποιου είδους μετρονόμου. Ένας εξ αυτών χαρακτήρισε την αίσθηση ως «εναλλαγή κοφτού τόνου, σαν χτυπήματος, με έναν πιο μακρόσυρτο και αναδυόμενο∙ ακριβώς όπως ένα απαλό χτύπημα του γκονγκ.»