Χάρτης 69 - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2024
https://www.hartismag.gr/hartis-69/klimakes/flopsis-tis-ghalis-apologhos-i-tettighos-kideia-kai-apotheosis
Dans un vieux rêve
au pays vague
des choses brèves
qui meurent sages …
LEON-PAUL FARGUE, RÊVES
(Μιλάει η Φλόπση,
γάτα που όλοι μας
τρέμουμε και θαυμάζουμε
την όψη)
Ό,τι κι αν πεις
Πρόοδος είναι
―Α, πρέπει να παραδεχτείς—
Στα πόδια σου ακουμπώ
Φρέσκο και τραγανό τζιτζίκι.
Σε βεβαιώνω
Διόλου δεν εγκληματώ
Καθώς το θύμα ήρθε
και μου ψιθύρισε
στο αφτί:
(Μιλάει ο τζίτζικας που άτυχο
Να τονε πεις είναι αδικία,
και τυχερό, μάλλον ανοησία)
«Ομολογώ
Ολημερίς και ολονυχτίς
Έχω μπαφιάσει
Μέσα στην κάψα του καλοκαιριού
Τον ίδιο να τσιτσιρίζω
Το σκοπό
Και από την τόση πλήξη και ανία
Για να γλιτώσω
Προτιμώ— και σε παρακαλώ—
Στα πόδια της κυράς σου—
Τα αδίσταχτα νυχάκια σου
Τα κοφτερά δοντάκια σου—
Να με προσφέρουνε θυσία.
Ξέρει αυτή η στοργική σου η κυρία:
Αφού στο έγκριτό μου υπόλειμμα
Ένα-της βλέμμα-της θαυμαστικό ξοδέψει
Με όλες τις πρέπουσες τιμές
Θα με κηδέψει
Στο Πρώτο του γένους
Των Τζιτζίκων Κοιμητήριο
—Και του Παραδείσου Απάντων των Τζιτζίκων
Πρώτης Θέσης Εισιτήριο—
Και —α ναι, εξουσιοδοτώ
Ακόμα την ανθρωποκυρία
Να στρωθεί και να συγγράψει στιχηρά ιστορία
Του Βίου και των Έργων μου
Εγκωμίου τρυφερή μελοποιία
Προκειμένου αυτό να αναγνωσθεί
Κατά του σώματός μου την επιστροφή την ποθεινή στην φίλη γη
Ώστε η μνήμη μου
Σε άστρου λαμπρού αιωνιότητα χρυσή πόρπη ουρανία
Να καταστεριστεί».
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ
(Ο τζίτζικας δευτερολογεί για μουσική)
Δυο λόγια για τη μουσική:
«Ποια μουσική;», αν πείτε,
Μα αλήθεια δύνασθε
Κηδεία χωρίς μουσική
Να διανοηθείτε;
Μ’ έχουνε ψάλει ποιητές,
Με τίμησαν ζωγράφοι,
Είμαι ένα έντομο εκλεκτό και μουσικό
Όπου μελίζω λυρικά κι αξέχαστα (¹)
Τραγούδια καλοκαιρινά
Δροσιά ρουφώντας στάλα στάλα
Σ’ ένα κλωνί ακροκαθιστό
Με δυο φτερά μεγάλα
Μες στου καφτού μεσημεριού το αργόσυρτο το ντάλα—
Πώς είναι δυνατόν βουβά
Από τον κόσμο αυτό να λείψω;
Άσματα κύκνεια στερνά και αηδονόλαλα σ’ άλλους
θα εγκαταλείψω:
Εγώ ομνύω στον Ραβέλ
Που από μυστήρια λεπτά
Και μή ανθρωπινά
Μα και των ζώων την ψυχή — και των παιδιών—
Γνωρίζει
Και χαίρεται
Της φύσης τ’ ακατάληπτα τα μάγια
Να τονίζει:
Έτσι προκρίνω
Έργο του λακωνικό
—εικοσιεννιά μέτρα μουσικά,
δεν διαρκεί πάνω από ενάμισι λεπτό—
Ειρωνικό και αινιγματικό
Παιγνιώδες και θριαμβικό
Και λίαν εντομολογικό
Όπου θάνατος και ζωή
Είναι φανφάρα (*) δίπτυχη
Που πάνω από την άβυσσο σαν αστραπή ανοιγοκλεί
Χωρίς καιρό για θλίψη, τύψη ή άλλη συντριβή
Σαν σε όνειρο παλιό (**)
Χώρα αχνή ονειρευτή
Όπου τα πράγματα
Ζούν και πεθαίνουν
Σοφίας μεστά
Μέσα σε μια στιγμή
Ωσάν τη νύχτα που πεθαίνει κάθε αυγή
Με το τραγούδι των πουλιών
Των γρύλων τη σιωπή
Των βατραχιών τ’ ανήμερα τα κόρα
Σε λάκκα καταχωσμένη παιδική
Την απανταχού διαδήλωση των συντρόφων μου τζιτζίκων
Την κοσμοπολιτική.)
¹ Όπου μελίζω … φτερά μεγάλα: Λέξεις από την αγέραστα παλιομοδίτικη πλην ποιητικότατη απόδοση από τον Σίμο Μενάρδο του επιγράμματος του Μελεάγρου του Ευκράτους Εις τέττιγα (Βιβλίο 7ο, αρ. 196, της Παλατινής Ανθολογίας).
(*) Μορίς Ραβέλ (1875-1937)
Φανφάρα για τη βεντάλια της Ζαν (1927, Fanfare pour l’ Éventail de Jeanne). Πρώτο κομμάτι συλλογικού αφιερώματος ―παρωδική χορογραφική σουίτα― από τον Ραβέλ και άλλους εννιά συνθέτες στην κυρία Ζαν Ντιμπόστ, που εμψύχωνε σχολή μπαλέτου για παιδιά. Βλ. προχείρως εδώ.
Και το έργο:
(**) Σαν σε όνειρο παλιό … σε μια στιγμή. Στίχοι από τα Όνειρα (Rêves), Ποίημα του Λεόν-Πολ Φαργκ (1896/1911/1918) μελοποιημένο το 1927 από τον Ραβέλ: