Τι είναι πνεύμα και τι ύλη; Τι είναι αίσθηση και τι παραίσθηση; Τι σωστό και τι είναι λάθος; Πώς και που ορίζεται το σωστό και το λάθος; Πώς πλέκονται οι λέξεις, οι φράσεις, οι προτάσεις και τι αποτέλεσμα δίνουν; Πώς ο λόγος και η τέχνη γίνονται λογοτεχνία που σκάβει τα μέσα να βγάλει αυτά που υπάρχουν και να αναδυθούν εικόνες, μελωδίες, αγγίγματα, μυρωδιές και γεύσεις, αντιθετικά και αρμονικά, λειασμένα και πρωτόγονα;
Ο Γιάννης και ο Πάσχος, ο Γιάννης Πάσχος, η συνένωση της φύσης και της κοινωνίας, παίρνει κλωστές και πλέκει, παίρνει ζωή και την ανασταίνει, με αποτέλεσμα, το αριστούργημα του “ Ο Χριστός παρακαλάει το σώμα του να κατέβει από τον σταυρό».
Ανατρέχοντας στα λεξικά και ιδιαίτερα στην «Πύλη για την ελληνική γλώσσα», ανασύρω:

Πνεύμα

1. το μυαλό και η ικανότητα του ανθρώπου να σκέφτεται και να κρίνει
2. η οξύνοια, η ευφυία, η εξυπνάδα
3. ο άνθρωπος από την άποψη των διανοητικών του ικανοτήτων
4. η ψυχή και οι ψυχικές λειτουργίες, η ψυχική και ηθική υπόσταση του ανθρώπου, όπου η θέληση, η επιθυμία του ανθρώπου δεν μπορεί να υπερβεί τις σωματικές αδυναμίες
5. ψυχική, διανοητική κατάσταση, διάθεση, στάση
6. το βαθύτερο, πραγματικό νόημα, περιεχόμενο, η ουσία
7. (εκκλησία) αυτό που είναι άυλο και ασύλληπτο από τις αισθήσεις
8. η ψυχή πεθαμένου προσώπου που, κατά τους πνευματιστές, μπορεί να επικοινωνήσει με τους ζωντανούς
9. κατώτερες υπερφυσικές δυνάμεις, ξωτικά
10. η ζωή, η ύπαρξη του ανθρώπου
11. (γραμματική) σημάδι του γραπτού λόγου
12. (χημεία) πτητικό υγρό που παράγεται από τη ζύμωση διάφορων ουσιών, όπως η αλκοόλη

Ύλη

1. συστατικό των σωμάτων με κύρια χαρακτηριστικά τον όγκο, το βάρος και τη μάζα
2. (φιλοσοφία) η πραγματικότητα που υπάρχει πέρα από τη συνείδηση του ανθρώπου, σε αντιδιαστολή προς το πνεύμα
3. δάσος, κομμένο ξύλο, υλικό (κυρ. ξύλο).

Πνεύμα και ύλη. Μπορούν να διαχωριστούν και να εξεταστούν επιμερίζοντάς τα; Μπορεί να παραμείνει το νερό όταν απαλλαγεί από το υδρογόνο και το οξυγόνο;
Μπορεί να καθορισθεί η δομή και η λειτουργία αν αποκοπεί από το περιβάλλον, πειραματικό, ή φυσικό;
Είναι η νόηση, η μάθηση, οι εγκεφαλικές και νευρολογικές λειτουργίες πνεύμα ή ύλη, αποκομμένες από τα στοιχεία, τις δομές, τις λειτουργίες που επιτελούν, κλεισμένες μέσα σε ένα βάζο με φορμόλη;
Μπορεί ένας πιανίστας να εκφράσει τις πιανιστικές του ιδιότητες εάν δεν του παρέχεται πιάνο να εκφραστεί;
Είναι το DNA, πνεύμα ή ύλη; Μπορεί αυτό που είναι γραμμένο στο DNA, στη δικιά του γλώσσα, να εκφραστεί, να λειτουργήσει μακριά από περιβάλλον, τις δομές, και τη συνύπαρξη;
Μπορεί να υπάρχει αποτύπωση εάν δεν υπάρχει συμφωνία ενέργειας και ύλης;
Μπορεί να υπάρξει ελπίδα, αν δεν μετράς τα περασμένα, αν δεν πατάς στα σημερινά, στη μνήμη και τη μάθηση;
Καθορίζεται η ζωή από έναν δημιουργό, που εμφυσεί τη ζωική δύναμη, της vis Vitalis, ή είναι ένα πλέγμα τυχαιότητας και αναγκαιότητας;
Είναι η μάζα, που την εκτοξεύει με αδιανόητη ταχύτητα o Αϊνστάιν, αποκομμένη από την ενέργεια;

Θα μπορούσα να συνεχίσω με λογικές συνεπαγωγές, με φανταστικές διατυπώσεις, με διαταραχές του όλου για την κυριαρχία του ενός.
Μοναδικός ο τρόπος του Πάσχου που καταθέτει τις θέσεις του, τον προβληματισμό του και τον μετεωρισμό του, τη διαχρονικότητα, της φύσης του ορέγεσθαι, της ταπείνωσης και της ανάστασης, του χειμώνα και της άνοιξης, που δεν σε παγιδεύει αλλά σου ανοίγει παράθυρα και πόρτες να μπει το δροσερό αεράκι, να θερμάνει τον παγωμένο αέρα, να χαλαρώσει τη μέγγενη της σύνθλιψης, το βαρίδι της σκέψης, να φυσήξει τη μουσική της ανάτασης, την εικόνα της ανάστασης, το άγγιγμα των ερωτευμένων φιλιών, τη μυρωδιά του γιασεμιού, τη γεύση της χολής και του μελιού, το γκρέμισμα της καταβόθρας, το χτίσιμο της ελπίδας.
Μοναδικός για μένα ο Γιάννης, αριστούργημα η γραφή του, ολοκλήρωμα στο διηνεκές ο Γιάννης Πάσχος με το Ο Χριστός παρακαλάει το σώμα του να κατέβει από τον σταυρό. Μακάρι να φτάσει σε όλους μας, είτε στις ψυχές, είτε στον εγκέφαλο, είτε στις αισθήσεις, είτε στις παραισθήσεις. Ο Γιάννης Πάσχος δίνει χώρο για τον καθένα μας, όπως κάνει η φύση που δίνει χώρο στην κοινότητα και την ιδιαιτερότητα.