Αγαπητέ Εκδότη,

απευθύνομαι σ’ εσένα με όλο το σεβασμό που μου εμπνέεις, γράφοντας το όνομά σου με Ε κεφαλαίο, ακριβώς όπως στη χώρα μας γράφουμε τη λέξη θεός, με Θ κεφαλαίο. Κατά μία έννοια, άλλωστε, είσαι ο δικός μου θεός. Τουλάχιστον μέχρι να πάψω να πιστεύω. Σου γράφω το γράμμα αυτό γιατί έχω το διακαή πόθο να δω το έργο μου δημοσιευμένο. Ει δυνατόν το σύνολο του έργου μου, τα Άπαντα, δηλαδή, γιατί έχω μεγάλη αδυναμία στο να επιλέξω τα καλύτερα ανάμεσα σ’ όσα γράφω μέρα και νύχτα. Γιατί γράφω πυρετωδώς, μέρα και νύχτα, ακόμα κι αν δεν κρατώ μολύβι και χαρτί. Ίσως έχει σημασία να μάθεις, προκειμένου να εκτιμήσεις το μέγεθος της προσπάθειας που καταβάλλω ώστε να γίνω συγγραφέας, ότι στοχάζομαι με ένταση και βάθος πάνω στο μυστήριο της ύπαρξης, τόσο που καταλήγω συχνά εξαντλημένη. Έχω διαπιστώσει πως ζούμε, τις περισσότερες φορές, μια διπλή ζωή. Είναι η εσωτερική μου ζωή αυτή που με κουράζει, αλλά και ταυτόχρονα με θρέφει, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη τροφή. Δεν ξέρω τι άλλο πρέπει να μάθεις για μένα. Έχω μια διάθεση να σου εκμυστηρευτώ διάφορα. Για το έργο μου, μου είναι δύσκολο να μιλήσω. Προτιμώ ν’ αφήσω εκείνο να μιλήσει για τον εαυτό του. Ίσως να έπρεπε να το αφήσω να μιλήσει και για μένα... Βιώνω πολλές ψυχικές διακυμάνσεις. Κυρίως πηγαίνω πολύ γρήγορα από τη μελαγχολία στη χαρά. Κλαίω συχνά, τις περισσότερες φορές από χαρά ή από συγκίνηση. Τα πιο απλά πράγματα με συγκινούν. Κυρίως, η φύση. Τα πιο πολύτιμα πράγματα τα μαθαίνουμε αργά. Τη φύση, την υπομονή. Μου αρέσει η τάξη, ίσως ως αντίδοτο στην εσωτερική αταξία.

Τελευταία, διαβάζω μόνο γυναίκες. Το εκλαμβάνω σαν πράξη κοινωνικής δικαιοσύνης, γιατί σε όλη μου τη ζωή έμαθα να αποδίδω τις θέσεις ισχύος πρωτίστως στο αντρικό φύλο. Την αίγλη της πνευματικής εργασίας ειδικότερα. Δεν ξέρω αν το γεγονός πως είμαι γυναίκα είναι καθοριστικής σημασίας. Συχνά σκέφτηκα να γράψω με ψευδώνυμο, δεν έβρισκα όμως το κατάλληλο. Κανένα δεν ήταν αρκετά πειστικό. Γενικά με δυσκολεύουν οι τίτλοι, τα ονόματα... Αποφάσισα όλοι ο ήρωες (και οι ηρωίδες) των ιστοριών μου να ονομάζονται Χ. Οτιδήποτε άλλο μου φαίνεται ψεύτικο. Θα ήθελα επίσης να μιλήσω για τη γλώσσα των γυναικών (χωρίς αυτό να σημαίνει πως έχουν μόνο μία), αλλά φοβάμαι μη σε τρομάξω. Ίσως να ήταν καλύτερα να πω για τη φωνή των γυναικών. Γιατί υποθέτω πάλι πως είσαι άντρας; Αν είσαι πράγματι άντρας, τότε μπαίνω σε σκέψεις για το αν πρέπει να σου αποκαλύψω την ηλικία ή τη συζυγική μου κατάσταση. Τι είναι προτιμότερο; Μια νέα γυναίκα που γράφει ή μία ώριμη; Αν έχει παιδιά ίσως να μην την πάρουν στα σοβαρά, κι αν πάλι είναι ανύπαντρη ίσως να απωθεί η γραφή που προοικονομούν πως έχει. Υπάρχουν, ωστόσο, άντρες που έχουν το χάρισμα να γράφουν με μια σχεδόν γυναικεία ευαισθησία. Το αντίθετο δεν μου έχει τύχει να το συναντήσω ποτέ. Συνειδητοποιώ πόσα πράγματα είναι προκαθορισμένα στη ζωή.

Γιατί γράφει κανείς; Το να γράφεις ή να διαβάζεις είναι πράξεις κόντρα στο ρεύμα. Χρειάζεται σιωπή. Ακινησία.

Γράφοντας ρίχνεις μια άγκυρα, ψάχνεις για ρίζες. Ίσως να’ ναι καλύτερα να πω, γράφοντας ψάχνεις τη ρίζα. Διαφέρουν στ’ αλήθεια οι άνθρωποι; Οι άστεγοι μοιάζουν πολύ μεταξύ τους σε όποιο μέρος του κόσμου κι αν περπατούν. Το ίδιο συμβαίνει με τα παιδιά. Κάποτε διάβασα τη μελέτη κάποιου γλωσσολόγου σχετικά με ένα είδος φυτού που συνάντησε σε δυο εντελώς απομακρυσμένες περιοχές του πλανήτη. Διηγείται πόσο τον εξέπληξε το γεγονός πως δυο εντελώς αντιθετικοί φαινομενικά λαοί, χρησιμοποιώντας διαφορετικό όνομα για το ίδιο φυτό, είχαν εντούτοις αναπτύξει κοινές πρακτικές σχετικά με τη χρήση του. Προσωπικά, δεν βρίσκω τίποτε το αξιοπερίεργο στο γεγονός αυτό. Το αντίθετο μάλιστα. Μας ενώνουν κοινοί δεσμοί όπου κι αν ζούμε. Απόσταγμα: Η εμπειρία της ζήσης είναι καθολική.

Έχεις σκεφτεί ποτέ πόσο παροδικά είναι όλα; Αυτό το γράμμα φτάνει στο τέλος του. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι γι’ αυτό. Δεν θα ήθελα να σε κουράσω. Απ’ την άλλη, η επιστολή αυτή δεν πρέπει να ξεπερνά τις 750 λέξεις αν θέλω πράγματι να δημοσιευτεί στην ηλεκτρονική σελίδα για την οποία τη γράφω. Συγγνώμη γι’ αυτό το μικρό «τρικ», αν σε απογοήτευσα κάνοντάς σε να πιστέψεις πως πρόκειται για ένα προσωπικό γράμμα. Ελπίζω να μη μου κρατήσεις κακία γι’ αυτό. Κατά μία έννοια, όντως σου γράφω ένα γράμμα. Ίσως μια μέρα το παραλάβεις.

Με εκτίμηση,

Ν. Α.

_________________

Η παραπάνω επιστολή γράφτηκε με αφορμή την παρακάτω επιστολή:

Dear Editor,
I read with great interest Daisy Fried’s piece “Torment” [March 2011], and I enjoyed every line and every detail, along with every little thing it left unsaid.
My question is: In what way is this a poem and not a modern short story? Is it because of the line breaks? And who ultimately decides, the writer or the editor?

Fani Papageorgiou
Originally Published: May 2nd, 2011
Poetry Foundation

που πάει να πει:

Αγαπητέ Εκδότη,
διάβασα με μεγάλο ενδιαφέρον το κείμενο της Ντέιζι Φράιντ με τίτλο «Καταιγίδα» [Μάρτιος, 2011] και απόλαυσα κάθε γραμμή και κάθε λεπτομέρεια, καθώς και κάθε μικρό υπονοούμενο.
Η ερώτηση μου είναι η εξής: Κατά ποια έννοια θεωρείται αυτό ποίημα και όχι σύγχρονη μικρομυθοπλασία; Είναι λόγω του τρόπου που κόβονται οι προτάσεις; Και ποιος σε τελική ανάλυση το καθορίζει, ο συγγραφέας ή ο εκδότης;

Φανή Παπαγεωργίου

Πρώτη δημοσίευση: Μάιος, 2011
Πηγή: Poetry Foundation