Χάρτης 64 - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2024
https://www.hartismag.gr/hartis-64/klimakes/al-que-quiere-pros-pasa-endiaferomeno
ΣτΜ: «Προς πάσα ενδιαφερόμενο», και όχι «προς πάντα ενδιαφερόμενο» όπως θα ήταν η σωστή μετάφραση στα ελληνικά. Όχι μόνο επειδή κυρίως χρησιμοποιείται η λανθασμένη εκδοχή τής φράσης, αλλά επειδή η ίδια η γλώσσα αρπάζει την ευκαιρία και ζητάει την «πάσα». Εξηγεί ο ίδιος ο ποιητής:
Η μετάφρασή μου της φράσης Al Que Quiere! είναι “To Him Who Wants It,” και πάντα μου έφερνε στο νου μια φιγούρα των γηπέδων: σ’ αυτόν που ζητάει να του κάνουν πάσα. Τη συνδέω μάλιστα με ένα αγόρι μεγαλύτερό μου, με τον οποίο φοιτούσαμε στο ίδιο σχολείο το 1898, στο Château de Lançy κοντά στη Γενεύη, στην Ελβετία. Ήταν καταπληκτικός ποδοσφαιριστής και με είχε πάρει υπό την προστασία του, βάζοντάς με στην ομάδα του Πανεπιστημίου. Το όνομά του ήταν Σουάρες, ήταν Σπανιόλος, και καθώς κι εγώ ήμουν Ισπανός κατά το ήμισυ, δημιουργήθηκε σχέση μεταξύ μας. Μου χάρισε μάλιστα το σχολικό του πηλίκιο όταν έφυγε και το εξέλαβα ως μεγάλη τιμή. Η φράση αυτή μου τον θύμισε, γιατί ζητούσε τη μπάλα όταν παίζαμε, μου θυμίζει όμως και την δική μου περίπτωση. Είχα πεισθεί ότι κανείς από τον κόσμο της ποίησης δεν ενδιαφερόταν για μένα, αλλά παρόλα αυτά ήμουν εκεί, έτοιμος να κάνω πάσα σε όποιον πραγματικά το επιθυμούσε.
Πρελούδιο
Γνωρίζω μόνο τα γυμνά βράχια τής σήμερον.
Σ’ αυτά αναπαύονται τα καφετιά μου φύκια ―
φλέβες πράσινου χαλαζία που ελίχθηκαν μέσα από τον υγρό σχιστόλιθο·
σ’ αυτά λιμνάζουν οι πισίνες μου που άφησε η παλίρροια ―
ήσυχες, να λησμονούν τα κύματα·
σ’ αυτά μαρμαρώνουν λευκοί αστερίες·
σ’ αυτά γλιστράω ξυπόλυτος!
Ψίθυροι ψαρίλας στον αέρα πασπατεύουν το κορμί μου·
«Αδερφούλες», τους λέω.
Μύρισε!
Ω αδρά κυρτωμένη και βαθιά κοιλωμένη
μύτη μου! Θ' αφήσεις τίποτα αμύριστο;
Τι απρεπή γαϊδούρια είμαστε, εσύ κι εγώ, κοκκάλω μύτη,
πάντα αδιάκριτοι, πάντα ξεδιάντροποι,
και ορίστε τώρα τα ξινισμένα άνθη στη λάσπη
κάτω απ' τις λεύκες: ένας πολτός που σαπίζει πάνω στο μουσκεμένο χώμα
που ριζώνουν. Με τι βαθιά δίψα
γκαζώνουμε τα γούστα μας
προς εκείνη την ελεεινή οσμή μιας άνοιξης σε αποδρομή!
Δεν μπορείς να είσαι αξιοπρεπής; Δεν μπορείς να κρατήσεις τη φούρια σου
για κάτι λιγότερο απωθητικό; Ποιο κορίτσι θα γυρίσει
να μας κοιτάξει, πιστεύεις, αν συνεχίσουμε το ίδιο βιολί;
Πρέπει να δοκιμάζεις τα πάντα; Πρέπει να τα ξέρεις όλα;
Πρέπει να συμμετέχεις σε όλα;
Libertad! Igualidad! Fraternidad!
Βρε κακορίζικο γουρούνι
θα με ρίξεις στις λάσπες
με το σκουπιδιάρικο κάρο σου!
Αδελφέ!
— αν ήμασταν πλούσιοι
θα φουσκώναμε τα στήθη
και θα κρατούσαμε ψηλά το κεφάλι!
Είναι τα όνειρα που μας έχουν καταστρέψει.
Δεν έχουμε να καμαρώσουμε για τίποτα πια
ούτε για τα άλογα ούτε για τα ηνία που κρατάμε.
Καθόμαστε σκυφτοί και κλαίμε παρέα
τη μοίρα μας.
Λοιπόν ―
όλα τα πράγματα στο τέλος βγάζουν μια πίκρα
είτε πας από τα δεξιά είτε
από τα αριστερά
επίσης ―
δεν είναι κακό πράγμα τα όνειρα.
Ήρωας
Ανόητε,
κράτα τις περιπέτειές σου
για πράγματα που
σπάνε καράβια ―
και όχι γυναικεία σάρκα.
Άσε να ξεπλύνουν
το μυαλό σου
τα νερά
τεσσάρων ωκεανών, οι άνεμοι
τεσσάρων ουρανών!
Γύρνα με το στομάχι κολλημένο στην πλάτη
και το μάτι να κόβει, δυνατός!
Μια-δυο μικρές ουλές.
Μικρά κορίτσια θα έρθουν
να φέρουν τριαντάφυλλα
για το πέτο σου.
El hombre
Περίεργο κουράγιο
μου δίνεις αρχαίο αστέρι:
Να λάμπεις ολομόναχο στου ήλιου την ανατολή
και να μην της παραχωρείς το παραμικρό!
_____________
Βλ. και
Έξι ποιήματα, https://www.hartismag.gr/harti... (μτφρ. Γιάννης Ζέρβας)
Άσκηση βίας, https://www.hartismag.gr/harti... (μτφρ. Ειρήνη Παπαθανασίου)
Το κίτρινο λουλούδι, https://www.hartismag.gr/harti... (μτφρ. Γιάννης Δούκας)