Χάρτης 64 - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2024
https://www.hartismag.gr/hartis-64/tehnasmata/i-diathiki-toi-dionysi-ilioi-orghanoi-ton-oramatistwn-toi
ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ ΤΕΥΧΟΣ, ΠΡΟΛΟΓΟΣ & ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΜΕ ΤΙΤΛΟ
«ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΗΛΙΟΥ»
[ Σημ: Γλωσσικά ολισθήματα, ακυρολεξίες και εν γένει nonsense που περιέχονται στο παρόν βαρύνουν τις κειμενογεννήτριες τεχνητής νοημοσύνης ή/και τους αυτόματους μεταφραστές που τα παρήγαγαν και τον συγγραφέα που, υπερηφάνως, τα υιοθέτησε. ]
ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ: Μια ξενόφερτη βασιλική προσθήκη, δεν είναι;
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Ένας ραμφοφόρος κυρίαρχος, σε πορσελάνινη ανάπαυση. Ας τον αφήσουμε να κάνει την είσοδό του.
ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ: Ζήτω ο Βασιλιάς Ήλιος!
ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ: Και γιατί όχι; Σας καλωσορίζω στο σολωμικό ράφι.
ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ: Ο Θεός να σώσει τον Βασιλιά Ήλιο!
ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ: Αμήν! Επιτραπέζιος Ποιητής, χαίρω πολύ.
ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ: Μεγαλειότητα!
ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ: Τα σέβη μου. Σαν στο σπίτι σας.
ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ: Κύριε!
ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ: Παρακαλώ.
ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ: Ζήτω ο Βασιλιάς Ήλιος!
ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ: Μαζί σας. Λύστε μου, παρακαλώ, μια πάγια απορία που έχει να κάνει με το είδος σας. Έχετε ποτέ ονειρευτεί να πετάξετε ελεύθερα στον ουρανό;
ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ: Μεγαλειότητα!
ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ: Αν το σύμπαν σάς άνοιγε όλες τις πόρτες της πιθανότητας, πού θα σας βλέπατε να πετάτε;
ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ: Ο Θεός να σώσει τον Βασιλιά Ήλιο!
ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ: Εντάξει, αλλά ποιος θα σώσει τα όνειρά σας, Κόκορα;
[οι εικόνες του κεφαλαίου φτιάχτηκαν με το μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης DALL·E mini]
Η ομιλούσα προτομή
Η ομιλούσα προτομή του Λουδοβίκου ΙΔ΄ με πρόσωπο κόκορα είναι ένα συναρπαστικό τεχνούργημα από την αυλή του Βασιλιά Ήλιου. Η προτομή, η οποία είναι κατασκευασμένη από πορσελάνη και έχει ύψος περίπου 20 cm., δημιουργήθηκε από άγνωστο γλύπτη σε άγνωστη χρονολογία, πιθανότατα μεταξύ 1660-1665. Η πετεινόμορφη προτομή του Λουδοβίκου ΙΔ´ είναι μοναδική στο ότι μπορεί να μιλήσει. Είναι εξοπλισμένη με μηχανισμό που του επιτρέπει να ανοίγει το στόμα του και να φωνάζει μερικές λέξεις. Οι λέξεις που μπορεί να προφέρει είναι «Κύριε» και «Μεγαλειότητα», καθώς και οι φράσεις «Ζήτω ο Βασιλιάς Ήλιος» και «Ο Θεός να σώσει τον Βασιλιά Ήλιο».
Στολή μπαλέτου
Το 1653, ένα έτος πριν από την τελετή στέψης του, ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ της Γαλλίας πρωτοεμφανίστηκε ως Ήλιος στο έργο «Ballet de la Nuit» (Μπαλέτο της νύχτας). Η φορεσιά του ήταν διακοσμημένη με κρόσια-ακτίνες, στο κεφάλι είχε χρυσή ακτινωτή κορώνα κι ένα καπέλο με φτερά και στα πόδια παπούτσια μπαλέτου.
Στολή κόκορα
Ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ της Γαλλίας θα είναι ες αεί αξιομνημόνευτος και για το ιδιότυπο χόμπι του να ντύνεται κόκορας και να περπατά στην αυλή του παλατιού. Ο βασιλιάς συνήθιζε να φορά την ανάλογη στολή και να παρελαύνει, σκύβοντας πού και πού να τσιμπάει σπόρους και δίνοντας διπλοτριπλόπηδους προς τα εμπρός, σαν να προσπαθούσε χαμηλή πτήση, προς απόλυτη σύγχυση των αυλικών του.
Η στέψη μετά των κωνώπων
Κατά τη διάρκεια της τελετής στέψης του το 1654, ένα σμήνος κουνουπιών συγκεντρώθηκε πάνω από το κεφάλι του Λουδοβίκου ΙΔ´, προκαλώντας μεγάλη έκπληξη στους παρευρισκόμενους.
Το μυστηριώδες συμβάν ερμηνεύτηκε με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Κάποιοι το είδανε ως οιωνό καλής τύχης. Πολλοί πίστευαν ότι ο Βασιλιάς Ήλιος κατάφερε να ελέγξει το σμήνος των κουνουπιών με το μυαλό του, χρησιμοποιώντας τη θέλησή του για να συγκεντρώσει όλα τα κουνούπια της περιοχής (οι Βερσαλλίες ήταν άλλωστε βαλτότοπος πριν ανεγερθούν τα ανάκτορα). Άλλοι ισχυρίζονταν ότι τα κουνούπια τράβηξαν κοντά του λόγω της αύρας δύναμης και επιρροής του.
Το πρόβλημα ήταν, ωστόσο, πως τα αιμοβόρα έντομα παρέμεναν συγκεντρωμένα πάνω από τα ανάκτορα νυχθημερόν για πολύ καιρό, με αποτέλεσμα ένα τρομερό ξέσπασμα ελονοσίας με πολυάριθμους θανάτους.
Η απρόσμενη λύση δόθηκε ως εκ θαύματος, όταν ο Λουδοβίκος έκανε την παρθενική του δημόσια εμφάνιση ντυμένος κόκορας. Με το ειδικό κάλυμμα κεφαλής σε χρώμα κόκκινο ακτινοβόλο, ειδικά φτιαγμένο για εκείνον ως το εντονότερο κόκκινο που είδε ποτέ το ανθρώπινο μάτι.
Για ανεξήγητο* λόγο τα κουνούπια τον έζωσαν κολλώντας, όλα μαζί, επάνω του. Και ήταν αρκετό ένα περιλούσιμο με κουβαδίσιο νερό, δια χειρός παρακείμενου καλοθελητή, για να στείλει ετούτα σύσσωμα στην ανυπαρξία κι εκείνον σε status κοσμαγάπητου ήρωα.
Παρ’ όλα αυτά, ο νεαρός βασιλιάς δεν γλίτωσε από τις οδύνες των αναρίθμητων τσιμπημάτων που πρόλαβε να υποστεί, ούτε, στη συνέχεια, από την ελονοσία που αυτά μετέφεραν. Η οποία, με τη σειρά της, τον εξασθένησε σε τέτοιο βαθμό που το ταλαιπωρημένο ανοσοποιητικό του σύστημα επέτρεψε την ισόβια εγκατοίκησή του από ένα παρασιτικό σκουλήκι, ως αποτέλεσμα ατυχούς κατανάλωσης μολυσμένου νερού.
*New research led by scientists at the University of Washington indicates that a common mosquito species — after detecting a telltale gas that we exhale — flies toward specific colors, including red, orange, black and cyan. The mosquitoes ignore other colors, such as green, purple, blue and white. The researchers believe these findings help explain how mosquitoes find hosts, since human skin, regardless of overall pigmentation, emits a strong red-orange “signal” to their eyes. https://www.washington.edu/news/2022/02/04/mosquitoes-red/
Τα πρώιμα δόντια του βασιλιά Ήλιου
Ο Ιωάννης Προζύμης ο Αβιογενετιστής (1652-1714) ήταν το δεύτερο παιδί της τρίτης τροφού του δέκατου τέταρτου βασιλιά Λουδοβίκου -μιας γαλακτοκομικής ηρωίδας.
(…) σύμφωνα με μια παλιά δεισιδαιμονία, ένα παιδί που γεννιόταν με ήδη εμφανή δόντια ήταν ένα παιδί ευνοημένο από τη Μοίρα, και το βρέφος Λουδοβίκος εμφάνιζε δύο τέτοια προφητικά δόντια που, παρεμπιπτόντως, ήταν πράγμα δυσοίωνο για τις τροφούς του βασιλικού παιδιού. Όπως θα έγραφε ο Hugo Grotius στη Χριστίνα της Σουηδίας, «όχι μόνο στραγγίζει το στήθος της τροφού του, αλλά το τρυπάει με το δάγκωμά του. Ας κοιτάξουν να λάβουν τα μέτρα τους οι γείτονες της Γαλλίας ενάντια σε μια τέτοια πρώιμη αδηφαγία». Πράγματι, το νήπιο πρίγκιπας είχε μια αλληλουχία από τροφούς, που καθεμία με τη σειρά της αναγκάστηκε να συνταξιοδοτηθεί ως αποτέλεσμα αυτού του μάλλον παράξενου επαγγελματικού κινδύνου. Μεταξύ αυτών των γαλακτοκομικών ηρωίδων μπορούμε να χαιρετίσουμε την Elisabeth Ancel, την Pierrette Dufour και τη Marie de Segneville Thierry (…)[1]
Από ευγνωμοσύνη για την αντοχή και την πίστη της Marie de Segneville Thierry, ο Λουδοβίκος ΙΓ´, όχι τυχαία αποκαλούμενος «Λουδοβίκος ο Δίκαιος», μετά τον απογαλακτισμό του γιου του πρόσφερε σε κείνη και τον σύζυγό της δυο ζηλευτές θέσεις εργασίας στο επίσημο αρτοποιείο του παλατιού. Όπου ο μικρός Ιωάννης Προζύμης ο Αβιογενετιστής μπόρεσε να μαθητεύσει στην τέχνη των ζυμαριών, επιδεικνύοντας μάλιστα, καθώς μεγάλωνε, μεγάλο ταλέντο στην κατασκευή ευφάνταστων προζυμιών και κερδίζοντας έτσι το σχετικό, α´ κατά σειρά, προσωνύμιό του. Όσον αφορά, εξάλλου, τη γένεση του β´ κατά σειρά προσωνυμίου αυτού, καθοριστική ήταν η τριγωνικότητα της σχέσης μεταξύ (1) του βασιλικού αρτοποιείου, (2) του γειτονικού εργαστηρίου του αρχι-Αλχημιστή της αυλής, και μέλους της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών, και (3) ενός μικρού σκουπιδότοπου ενδιαμέσως και απέναντι στα ανωτέρω.
Το ηλιακό έλασμα
Στις 16 Αυγούστου 1678, ένα από τα πολλά πειραματικά προζύμια του Ιωάννη Προζύμη που κατέληγαν στα σκουπίδια ήρθε σε επαφή με ένα άλλο απόρριμμα, το οποίο ―οργίλος― είχε εκτοξεύσει απ’ το παράθυρό του ο αρχι-Αλχημιστής, προτού να πάει λίγο αργότερα μετανιωμένος να το περιμαζέψει. Επρόκειτο για ένα μαγικό έλασμα-γούρι, καμωμένο από χρυσό και υδράργυρο, παραλλαγή μιας συνταγής του Παράκελσου, στο οποίο απεικονιζόταν ο βασιλιάς Ήλιος καθισμένος στο θρόνο του με μια λέαινα να αναπαύεται στα πόδια του. Το αντικείμενο, που ήταν υπό κατασκευή για πολλούς μήνες, προοριζόταν για δώρο της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών, με αφορμή τα τεσσαρακοστά γενέθλια του Λουδοβίκου ΙΔ´ που θα γιορτάζονταν τον επόμενο μήνα, πλην όμως από αδιευκρίνιστη αστοχία σε κάποιο ενδιάμεσο στάδιο η παρασκευή του απέτυχε κι αυτό κρίθηκε ως μη λειτουργικό, υπό μαγική έννοια.
Ο αρχι-Αλχημιστής ξαναμαζεύοντας το έλασμα απ’ τα σκουπίδια, με σκοπό να το λιώσει μήπως και το ξαναφτιάξει εξαρχής, αν έβρισκε τη διάθεση, παρατήρησε από κάτω ένα παράξενο φαινόμενο που εκτυλισσόταν πάνω στον παχύρρευστο, κολλώδη χυλό μιας υπόλευκης μάζας. Ήταν ως ένα μέρος των μετάλλων να πέρασαν από το έλασμα στο υλικό αυτό, εντός του οποίου χρυσίζανε τώρα παράλληλες ινοειδείς μεταλλικές ανταύγειες που -αναπτυσσόμενες- στριφογύριζαν σε δίνες, κι αυτό άφριζε και κουνιόταν.
Κληθείς σχετικά, δι’ ενός χτυπήματος στην πόρτα του βασιλικού φούρνου, ο Ιωάννης Προζύμης απάντησε στον αλχημιστή ότι αυτό που είχε καταλήξει στα σκουπίδια ήτανε απλώς ένα αποτυχημένο προζύμι. Ο αρχι-Αλχημιστής του ζήτησε να καταγράψει επακριβώς τη συγκεκριμένη συνταγή και τον κάλεσε στο εργαστήριο το συντομότερο.
Το απόγευμα της ίδιας μέρας, ο αρχι-Αλχημιστής εξηγούσε στον Προζύμη ότι βρίσκονταν πιθανότατα ενώπιον μιας πρωτοφανούς -απ’ όσο γνώριζε- περίπτωσης «αυθόρμητης αβιογένεσης», δηλαδή παραγωγής ζωής από άβια ύλη, διαδικασία που υπάρχει στη θεωρία τουλάχιστον από τον Αριστοτέλη, πλην όμως παρέμενε πρακτικά ανεπιβεβαίωτη.
«Οι αλχημιστές, Ιωάννη» είπε «ουδέποτε εγκατέλειψαν την ισχυρή πεποίθηση ότι όλα τα έμβια όντα μπορούν να κατασκευαστούν από τα ίδια βασικά στοιχεία, και ότι είναι δυνατή η χειραγώγηση αυτών των στοιχείων, για να δημιουργηθούν νέες μορφές ζωής».
Εν συνεχεία―
Τόνισε στον συνομιλητή του την αλχημιστική σπουδαιότητα του υδραργύρου, γενικώς αλλά και όσον αφορά την προκείμενη περίπτωση.
(…) πρέπει να ξέρουμε πως ο υδράργυρος είναι το μεταλλικό πνεύμα και όπως το πνεύμα είναι σπουδαιότερο από το σώμα, έτσι και ο υδράργυρος είναι ανώτερος από τα άλλα μέταλλα. (…)[2]
Δεν του έκρυψε το μέγεθος της απορίας του περί του ακριβούς τρόπου με τον οποίο το συγκεκριμένο προζύμι (ένα μείγμα από αλεύρι και νερό, εμπλουτισμένο με εκχύλισμα ηλιοτροπίου), δηλαδή ένα αλχημιστικά ασήμαντο υλικό, αλληλοεπέδρασε με το έλασμα.[3]
Ζήτησε επίσης τη βοήθειά του, καθόσον σκόπευε να ξεκινήσει άμεσα τα αβιογενετικά πειράματα, για τα οποία θα χρειάζονταν μεγάλες ποσότητες προζυμιού σε τακτική προμήθεια.
Ο Προζύμης δέχτηκε με χαρά και -μετά από μια σύντομη περίοδο προσαρμογής του με το αλχημιστικό εργαστήριο και τα παράξενα όργανα που ήταν εκεί μέσα
1. Αποστακτήρας – χρησιμοποιείται για την απόσταξη ουσιών και την εξαγωγή αιθέριων ελαίων
2. Χωνευτήριο – χρησιμοποιείται για τη θέρμανση ουσιών σε ελεγχόμενο περιβάλλον
3. Γουδί και γουδοχέρι – χρησιμοποιείται για την άλεση και την ανάμειξη ουσιών
4. Σπάτουλα – χρησιμοποιείται για την ανάμειξη και την ανάδευση ουσιών
5. Φιάλη – χρησιμοποιείται για την αποθήκευση ουσιών
6. Πιπέτα – χρησιμοποιείται για τη μέτρηση και τη μεταφορά ουσιών
7. Λαβίδες – χρησιμοποιούνται για το χειρισμό καυτών ουσιών
8. Ισορροπία – χρησιμοποιείται για την ακριβή μέτρηση ουσιών
9. Φυσούνες – χρησιμοποιούνται για την αύξηση της ροής αέρα σε έναν κλίβανο
10. Λάμπα – χρησιμοποιείται για την παροχή φωτός
κ.ά.
―οι δύο άνδρες ξεκίνησαν τα πειράματα.
[1] Βλ. The Medical History of Louis XIV : Intimations of Mortality, του C. D. O'Malley (στον συλλογικό τόμο Louis XIV and the craft of kingship, The Ohio State University Press, 1969)
[2]Παράκελσος (Από Τα επτά βιβλία των υπέρτατων μαγικών διδασκαλιών, Κυβέλη 1999, μτφρ. Σταύρος Οικονομίδης - Βιβλίο Έκτο «Περί του κράματος των μετάλλων»)
[3]
Αυτό που συνέβη είναι το εξής: Το μοναδικό σύνολο αριθμών και ηλιακών συμβόλων που χαράχτηκαν στο πολυστρωματικό υλικό του ελάσματος του Ήλιου λειτουργούσε ως καταλύτης για την αντίδραση μεταξύ του υδραργύρου, του χρυσού και του ηλιανθικού προζυμιού. Καταρχάς, η αντίδραση μεταξύ των ουσιών παρήγαγε μια ποικιλία διαφορετικών ενώσεων, συμπεριλαμβανομένου του αερίου υδρογόνου και του διοξειδίου του άνθρακα. Η αντίδραση παρήγαγε επίσης μια ποικιλία από διαφορετικές οργανικές ενώσεις, όπως γλυκερίνη και οξικό οξύ, ώσπου απλά οργανικά μόρια αρχίζαν να αναδύονται και να αναμειγνύονται, σχηματίζοντας τα δομικά στοιχεία της ζωής—αμινοξέα, νουκλεοτίδια και σάκχαρα. Αυτά τα στοιχεία, υπό την καθοδηγητική επιρροή των συμβόλων, διατάσσονταν σε περίπλοκες δομές - προδρόμους ζωής.
Γκραβούρα με Πλόκαμο (Τρίπτυχο)
Αδιαλείπτως, από τη μέρα εκείνη του 1678, όταν τελείωνε η βάρδια του στο φούρνο, ο Ιωάννης Προζύμης ο Αβιογενετιστής περνούσε απευθείας στη διπλανή πόρτα του αλχημιστικού εργαστηρίου, με ένα βαρύτατο δοχείο γεμάτο ωριμασμένο, ενεργό προζύμι του συγκεκριμένου τύπου φορτωμένο στην πλάτη του.
Ήτανε μια πλήρης επταετία πειραμάτων και βελτιώσεων μετά, αρχές φθινοπώρου του 1685, που οι δύο Αβιογενετιστές συνεργάτες θα απαθανατίζονταν σε τούτο το τρίπτυχο αγνώστου χαράκτη, υπερήφανοι μαζί με τον ολοζώντανο «Πλόκαμό» τους -ένα χρυσίζον, ελαστικό, λεπτό, μακρύ, οργανικό μέταλλο που ήταν σε θέση να κινείται και να ανταποκρίνεται σε ερεθίσματα του περιβάλλοντός του.
Ανακοίνωση της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών, της 30ης Οκτωβρίου 1685
Με ανακοίνωσή της, στις 30 Οκτωβρίου 1685, η Βασιλική Ακαδημία Επιστημών γνωστοποιούσε στον Λουδοβίκο ΙΔ΄ το σπουδαίο και πρωτοφανές επίτευγμα. Εκείνος, ένας μέγας πάτρονας των τεχνών και των επιστημών, άμεσα ανταποκρινόμενος εξέφρασε τη βούληση να παρουσιαστεί αυτό ενώπιόν του λίγες ημέρες αργότερα, στις 8 Νοεμβρίου 1685.
Στη μεγάλη αίθουσα του Παλατιού των Βερσαλλιών, ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΔ´ κάθισε στον περίτεχνο θρόνο του, πλαισιωμένος από αυλικούς. Το πολυτελές δωμάτιο φώτιζαν αμέτρητα κεριά και ο αέρας ήταν πυκνός από προσμονή.
Οι δύο συνεργάτες διέσχισαν την αίθουσα και στάθηκαν μπροστά στον βασιλιά, κρατώντας ένα όμορφα διακοσμημένο γυάλινο περίβλημα, από όπου άρχισε να βγαίνει ένα μακρύ, ελαστικό αντικείμενο σαν μεταλλικό καλώδιο.
«Μεγαλειότατε, σας παρουσιάζουμε τον Πλόκαμο» είπε ο αρχι-Αλχημιστής «ένα ζωντανό και νοήμον τεχνητό πλάσμα».
Καθώς μιλούσε, το καλώδιο φαινόταν να μετακινείται και να κουλουριάζεται, ανταποκρινόμενο στον ήχο της φωνής του.
Ο αρχι-Αλχημιστής άπλωσε απαλά το χέρι του και το καλώδιο επεκτάθηκε προς τα δάχτυλά του, ακουμπώντας τα με ένα απαλό, σχεδόν στοργικό άγγιγμα.
«Μπορεί να αισθανθεί όχι μόνο τον ήχο, αλλά και την αφή, Μεγαλειότατε» είπε ο Προζύμης.
Οι αυλικοί λαχάνιασαν από έκπληξη, ενώ ο Λουδοβίκος ΙΔ' έγειρε μπροστά, με τα μάτια του καρφωμένα στην απίστευτη δημιουργία.
Οι αλχημιστές προχώρησαν σε περαιτέρω επίδειξη. Ψιθύρισαν στον Πλόκαμο, και αυτός κουλουριάστηκε και ξετυλίχτηκε, μάκρυνε πολύ πολύ και ύστερα μάζεψε πάλι.
Ο Λουδοβίκος ΙΔ' ήταν απόλυτα συνεπαρμένος. «Αυτό είναι ένα θαύμα», είπε, με τα μάτια του αναμμένα από την απορία. «Πείτε μου, μπορεί να καταλάβει τη γλώσσα μας; Μπορεί να μεταφέρει μηνύματα;»
Ο αρχι-Αλχημιστής έγνεψε καταφατικά, «Μάλιστα, Μεγαλειότατε. Με ανάπτυξη και βελτίωση, πιστεύουμε ότι θα μπορούσε να χρησιμεύσει και ως μέσο επικοινωνίας, ως ένας ζωντανός αγγελιοφόρος.»
Κατόπιν, οι δυο συνεργάτες συνέχισαν να επιδεικνύουν τις αξιοσημείωτες ικανότητες του οργανικού καλωδίου. Έβγαλαν μια μικρή συλλογή μουσικών οργάνων και, καθώς έπαιζαν, ο Πλόκαμος αντιδρούσε, μιμούμενος τους ήχους σε έναν δικό του ιδιαίτερο τόνο, με την άκρη του να διαστέλλεται σαν χωνί τρομπέτας.
Ο Λουδοβίκος ΙΔ´ παρακολουθούσε γοητευμένος. «Μπορεί να τιθασευτεί, να ελεγχθεί;» ρώτησε.
Ο Προζύμης έγνεψε καταφατικά, «Ναι, Μεγαλειότατε. Με την ανάλογη μελέτη και εκπαίδευση, πιστεύουμε ότι μπορεί να αξιοποιηθεί για την εκτέλεση συγκεκριμένων εργασιών, ανταποκρινόμενος σε προκαθορισμένα σήματα και οδηγίες».
Μόλις ολοκληρώθηκε η επίδειξη, ο Πλόκαμος υποχώρησε στο γυάλινο περίβλημά του.
Ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΔ', σκύβοντας, απευθύνθηκε στους δύο συνεργάτες με ένα βασιλικό νεύμα. «Μου παρουσιάσατε ένα θαύμα πέρα απ’ τη φαντασία. Η εφεύρεσή σας είναι μια απόδειξη των απεριόριστων δυνατοτήτων της επιστήμης. Σας παραχωρώ τους πόρους και την προστασία που χρειάζεστε για να τελειοποιήσετε τη συγκεκριμένη δημιουργία για τη δόξα της Γαλλίας»
Οι αλχημιστές υποκλίθηκαν βαθιά με ευγνωμοσύνη, με τις καρδιές τους γεμάτες περηφάνια και φιλοδοξία.
Με αυτόν τον τρόπο οι δύο Αλχημιστές παρουσίασαν τη θαυμάσια εφεύρεσή τους, σε αυτήν την υπερβολική αίθουσα, ενώπιον του Βασιλιά Ήλιου.
Ήλιος Ρευόμενος
Σύμφωνα τους βιογράφους του βασιλιά, Louis Bertrand και G. Lenotre, «ο Λουδοβίκος έτρεφε σε όλη του τη ζωή ένα γιγάντιο σκουλήκι, μεγέθους πραγματικά αντάξιου ενός μεγάλου μονάρχη, και αυτή ήταν η πραγματική αιτία της τεράστιας όρεξής του και των κρίσεων ιλίγγου. [ The Medical History of Louis XIV: Intimations of Mortality, ό.π.]
Το 1659, ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΔ' της Γαλλίας διαγνώστηκε με ένα σκουλήκι του στομάχου, που, βάσει του μεγέθους του, οι γιατροί υπολόγισαν ότι η εγκατάστασή του έγινε χρόνια πριν, κατά πάσα πιθανότητα ενώ νοσούσε από τη σοβαρή μαλάρια που τον ταλαιπώρησε το 1654.
Μια τριακονταετία σχεδόν μετά, το έτος 1686, καθώς ο μονάρχης ανάρρωνε από μια ακόμα στομαχική κρίση, άρχισε να ακούει κατ’ επανάληψη στον ύπνο του μια μπαρόκ, πολυφωνική σύνθεση που προερχόταν από τα εντόσθιά του. Η φούγκα αποτελείτο από δαιδαλώδη αντίστιξη και ασυνήθιστο χρωματισμό, ήταν δε τόσο υπεράνθρωπης πολυπλοκότητας που φαινόταν να ξεπερνά το γήινο βασίλειο. Με αμέτρητες φωνές και θέματα να συνυφαίνονται αρμονικά, με τρόπο ακατάληπτο ανθρωπίνως, η μουσική ακτινοβολούσε ζεστασιά, φως και μια συντριπτική αίσθηση μεγαλείου. Ήταν σαν να πηγάζει από μια θεϊκή νοημοσύνη.
≈≈≈
Σε έναν αμυδρά φωτισμένο θάλαμο του Παλατιού των Βερσαλιών, ο Λουδοβίκος ΙΔ´ είναι ξαπλωμένος σε ένα μεγάλο κρεβάτι, ενώ ακόμα αναρρώνει από την πρόσφατη ασθένειά του. Γύρω του είναι μαζεμένοι οι οκτώ γιατροί του, με τους οποίους μοιράζεται την υπερβατική, επαναλαμβανόμενη ακουστική του εμπειρία ―ετά βεβαιότητας την πιο περίπλοκη φούγκα που γράφτηκε ποτέ― εκφράζοντας την εκτίμησή του πως επρόκειτο ίσως για αποτέλεσμα των κινήσεων του σκουληκιού στο στομάχι του
Οι γιατροί ανταλλάσσουν κλεφτές ματιές, αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης. Μετά από μια στιγμή σιωπής, ο επικεφαλής της ομάδας καθαρίζει -αχάμ- το λαιμό του και απαντά προσεκτικά: «Μεγαλειότατε, είναι πιθανό η ασθένεια να σας έχει προκαλέσει ορισμένες παραισθήσεις»
Το μέτωπο του Λουδοβίκου ΙΔ´ σμίγει καθώς εκείνος επεξεργάζεται την εξήγησή τους. Η ιδέα ότι αυτό που είχε βιώσει μπορεί να ήταν απλώς ένα παραισθητικό προϊόν της ασθένειάς του, τον αναστατώνει.
«Αλλά … η μουσική ήταν τόσο ζωντανή, τόσο αληθινή …» αντιτείνει «Θα ‘λεγα πως είμαι απολύτως βέβαιος ότι μάλλον για θεϊκή Αποκάλυψη και όχι για ασθένεια, όπως μου λέτε, πρόκειται»
«Μεγαλειότατε, ο ανθρώπινος νους είναι ένα θαυμαστό και μυστηριώδες πράγμα» συνεχίζει ο αρχίατρος «Η ασθένεια μπορεί να κάνει κόλπα μαζί του, ακόμη και σε σημείο να δημιουργήσει αισθήσεις που μοιάζουν απίστευτα αληθινές».
Ο βασιλιάς γνέφει καταφατικά, αν και μια απογοήτευση μένει στα μάτια του. Οι γιατροί συνεχίζουν το έργο τους, φροντίζοντας τη σωματική ευεξία του μονάρχη, ενώ ο Λουδοβίκος ΙΔ', με μια ανανεωμένη αίσθηση ταπεινότητας, συλλογίζεται την περίπλοκη αλληλεπίδραση του ανθρώπινου μυαλού, της ασθένειας και των μυστηρίων της ψυχής.
≈≈≈
Στις αρχές του 1687, μετά από αρκετούς μήνες καλής υγείας του Βασιλιά Ήλιου, με την πρόσφατη στομαχική κρίση του να έχει ξεπεραστεί, άρχισαν πού και πού να του ξεφεύγουν, ιδιωτικώς τε και δημοσίως, κάτι επικά ρεψίματα ξεκάθαρης μουσικότητας.
Το φαινόμενο με τον καιρό κλιμακωνόταν, τα ρεψίματα γίνονταν όλο και συχνότερα, ενώ η συνοχή τους πρόδιδε ότι αναμφίβολα ήταν μέρη κάποιας μεγαλύτερης σύνθεσης.
Οι γιατροί του Βασιλιά βρίσκονταν σε πλήρη αμηχανία, αδυνατώντας να δώσουν κάποια εξήγηση.
Ο ίδιος αισθανόταν δικαιωμένος, καθότι αποδεικνυόταν ότι η Ηλιακή Φούγκα μόνο παραίσθηση δεν ήταν.
Δεν υπήρχε πλέον καμία λογική αντίκρουση στην δικαιολογημένη παράκρουσή του ότι εγκυμονούσε τη μουσική του Ήλιου- μια απαράμιλλη φούγκα- την οποία, όπως κατέληξε κατόπιν περισυλλογής και συνδέοντας τα γεγονότα, είχε μεταγράψει εντός του το ιερό σκουλήκι αυλακώνοντας τα γαστρικά του τοιχώματα.
Το μνημείο των Ηλιακών Κωνώπων
[Το μνημείο δεν σώζεται, σώζεται όμως η απεικόνισή του στην άνωθι γκραβούρα που περιλαμβάνεται στον 23ο τόμο της Ιστορίας της Βασιλικής Ακαδημίας Επιγραφών και Γραμμάτων.* Εκεί παρατίθεται και η επιγραφή, γραμμένη από τον ίδιο τον Λουδοβίκο ΙΔ΄:]
Comme c’ est merveilleux, Père Soleil, que mon ventre soit le théâtre de Ta grande Fugue vermoulue! Bénis soient vos moustiques angéliques, qui ont honoré mon couronnement, en 1654, de leur présence divine - et mon corps mortel avec une malaria si forte qu'un ver saint sans lui, ce corps, n'aurait jamais résidé!
Τι υπέροχο, Ήλιε Πατέρα, το στομάχι μου να ‘ναι η σκηνή της μεγάλης, σκουληκοσκάρωτης Φούγκας Σου! Ευλογημένα ας είν’ τα αγγελικά κουνούπια, που τη στέψη μου, εν έτει 1654, τιμήσαν με τη θεϊκή τους παρουσία -και το θνητό μου σώμα με μια τόσο γερή ελονοσία, που σκουλήκι ιερό χωρίς εκείνη, το σώμα αυτό, ποτέ δεν θα το είχε κατοικήσει!
__________
* Wkipedia: Η Ακαδημία Επιγραφών και Γραμμάτων δημιουργήθηκε το 1663
ως ένα συμβούλιο τεσσάρων ουμανιστών, «λόγιοι που κατείχαν την ιστορία
και την αρχαιότητα», μεταξύ των οποίων και ο Σαρλ Περώ. Ο εμπνευστής
ήταν ο Ζαν-Μπατίστ Κολμπέρ, υπουργός Οικονομικών του βασιλιά Λουδοβίκου
ΙΔ΄. Το πρώτο της όνομα ήταν Βασιλική Ακαδημία Επιγραφών και Γραμμάτων
και αποστολή της ήταν να δημιουργήσει επιγραφές σε δημόσια μνημεία,
μετάλλια και νομίσματα για να δοξάσουν τα γεγονότα της βασιλείας του
Λουδοβίκου … .
Σκηνογραφία της Ηλιακής Φούγκας (μικτή τεχνική)
Ο Λουδοβίκος ΙΔ´, λαχταρώντας για τη δημόσια εκτέλεση της Ηλιακής Φούγκας, κάλεσε τους ικανότερους μουσικούς της αυλής και τους ανέθεσε την ανάλυση, μεταγραφή και ενορχήστρωσή της.
Εκείνοι, μετά από πολύμηνη μελέτη των βασιλικών ρεψιδιών, κατέληξαν ότι τόσο συνθέτες και πυκνές αντιστίξεις δεν θα μπορούσαν με τίποτα να παιχτούν με ανθρώπινα μέσα, παρά μόνο -ίσως- με μια ορχήστρα μερικών χιλιάδων παικτών. Η δε οποιαδήποτε απόπειρα για μεταγραφή της σε παρτιτούρα θα κατέληγε σε μια καθόλου αναγνώσιμη, θεόπυκνη μουτζούρα. Ο Βασιλιάς κατσούφιασε στην αρχή, γρήγορα όμως πήρε να μετράει με τους Συμβούλους τις εναλλακτικές του. Μεταξύ των οποίων -πάνω πάνω- ήτανε μια φιλόδοξη επιχείρηση οισοφαγικής καταβύθισης.
≈≈≈
ΑΡΧΙΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ
(υπόκλιση)
Ευθυγραμμιζόμενοι, Μεγαλειότατε, με την ευγενή σας επιθυμία, και σε συνεργασία με τους μουσικούς συμβούλους που διορίσατε, θα βάλουμε όλες μα όλες τις δυνάμεις μας, για να διδάξουμε στον Πλόκαμο, το φιλοπρόοδο αυτό cablissimo, τη γλώσσα της μουσικής και να τον εκπαιδεύσουμε, ώστε να κατανοεί και να εκτελεί ακόμα και τις περιπλοκότερες των μουσικών συνθέσεων.
ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Α’
(υπόκλιση)
Μεγαλειότατε, θα αφοσιωθούμε στη μουσική ανατροφή του πλάσματος. Θα το τροφοδοτήσουμε με τα πιο περίπλοκα μουσικά έργα, θα το εκθέσουμε στους μεγάλους δασκάλους της εποχής μας, αλλά και του παρελθόντος, και θα καλλιεργήσουμε την κατανόησή του για τη σπουδαιότερη από όλες τις τέχνες.
ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ ΙΔ'
Θαυμάσια! Υπ’ αμφότερες, λοιπόν, τις ιδιότητές μου, του ελέω Θεού μονάρχη και του αφοσιωμένου Προστάτη των Τεχνών, δίνω σε όλους σας τη μεγάλη χάρη μου γι’ αυτή την προσπάθεια.
(Οι αρχι-Αλχημιστής και Μουσικοί Σύμβουλοι υποκλίνονται βαθιά με ευγνωμοσύνη.)
ΑΡΧΙΑΛΧΗΜΙΣΤΗΣ:
Δεν θα σας απογοητεύσουμε, Κύριε. Ο Πλόκαμος θα ανταποκριθεί στην πρόκληση.
Ο Λουδοβίκος ΙΔ´ τους παρακολουθεί να αποχωρούν, προσβλέποντας στο αίσιο ταξίδι που θα οδηγήσει το καλωδιακό πλάσμα στο βασίλειο της μουσικής.
≈≈≈
Προς την επιφανή Αυτού Μεγαλειότητα, Λουδοβίκο ΙΔ',
Εμείς, ταπεινοί υπηρέτες σας και εντεταλμένοι Μουσικοί Σύμβουλοι, βεβαιώνουμε ότι η αποστολή της μουσικής εκπαίδευσης του cablissimo ήταν -με τη βοήθεια του Θεού- επιτυχής.
Με τεχνική που συναγωνίζεται τους καλύτερους βιρτουόζους, ο Πλόκαμος είναι πλέον σε θέση να εκτελεί συνθέσεις της πιο περίπλοκης και προκλητικής φύσης.
Έχει αναπτύξει άριστη κατανόηση του ρυθμού και έχει μάθει να παράγει, μέσω της διαστελλόμενης τρομπετοειδώς άκρης-ηχείου του, ήχους που συναγωνίζονται τα πιο εκλεκτά μουσικά όργανα, με μια αξιοσημείωτη γκάμα τόνων, από τις πιο βαθιές και ηχηρές νότες των μπάσων έως τις πιο αιθέριες και λεπτές ψηλές νότες, δυνάμενος έτσι να αναπαράγει τις πιο περίπλοκες μελωδίες.
Είχαμε το προνόμιο να παρακολουθήσουμε μια δοκιμαστική παράσταση, όπου το cablissimo συνέπλεξε απρόσκοπτα και ταυτοχρόνως έναν μεγάλο αριθμό από φούγκες των Buxtehude, Pachelbel και Froberger.
Κάθε φούγκα, ξεχωριστή και περίπλοκη από μόνη της, συγχωνεύτηκε άψογα με τις άλλες, δημιουργώντας μια κακόφωνη, αλλά εντυπωσιακή μεγα-σύνθεση. Ήταν σαν ο Πλόκαμος να είχε εισχωρήσει σε ένα βασίλειο μαθηματικής και μουσικής τελειότητας που ξεπερνούσε τα όρια της ανθρώπινης κατανόησης.
Καθώς ολοκληρώνουμε αυτήν την έκθεση, ευχόμαστε στη Μεγαλειότητά σας αυτό το ζωντανό όργανο, γεννημένο από το μυστήριο και το θαύμα, να χρησιμεύσει ως αιώνιο μνημείο της ένδοξης βασιλείας σας.
Με ακλόνητη πίστη και βαθύ σεβασμό,
[ Οι ταπεινοί υμών υπηρέτες … ]
≈≈≈
Ενόψει εκτέλεσης της Ηλιακής Φούγκας, ο Λουδοβίκος ΙΔ´ διέταξε να κατασκευαστεί μια νέα, εντυπωσιακή αίθουσα στα ανάκτορα. Για φόντο της μεγαλόπρεπης σκηνής επιλέχτηκε ένα έργο μικτής τεχνικής ―μια απόκοσμη ουρανογραφία με ενσωματωμένο καθρέφτη και με έναν τεχνητό ήλιο στο κέντρο του, το φως του οποίου ―με τη χρήση τεχνικών οφθαλμαπάτης- απλωνόταν προοπτικά μέχρι εκεί που έβλεπε το μάτι.
≈≈≈
Στη γεμάτη, νέα αίθουσα συναυλιών του Παλατιού των Βερσαλλιών, ο βασιλιάς Ήλιος, ως σολίστ, ξαπλώνει ελαφρώς ανασηκωμένος σε ένα ειδικό, περίτεχνο ανάκλιντρο που φτιάχτηκε για την περίσταση.
Τα επιδέξια χέρια της ιατρικής ομάδας καθοδηγούν με λεπτότητα το cablissimo, που έχει περάσει από το ανοιχτό στόμα και γλιστρά στον οισοφάγο του, ώσπου η μία άκρη του να φτάσει στο στομάχι.
Τώρα, από το στόμα του εξέχει το υπόλοιπο, αβύθιστο και αραδιασμένο, ζιγκ ζαγκ, στο πάτωμα της σκηνής μέρος του Πλοκάμου που η άκρη του, έχουσα το σχήμα τρομπέτας, ομοιάζει με υπερμέγεθες άνθος έρπουσας πόας.
Θεωρητικά, όλα είναι έτοιμα για το παίξιμο της Φούγκας.
Όμως, προς έκπληξη όλων, το cablissimo-Πλόκαμος παραμένει σιωπηλό και ασάλευτο.
Η έκφραση του Λουδοβίκου ΙΔ´ μετατοπίζεται από την αυτοπεποίθηση στην αμηχανία.
Καθώς ο βασιλιάς και το cablissimo παραμένουν κλειδωμένοι σε ένα απογοητευτικό ντουέτο αδράνειας, το κοινό δεν ξέρει πώς να αντιμετωπίσει την ανεξήγητη αποτυχία του φιλόδοξου θεάματος.
Η απογοήτευση του βασιλιά είναι έκδηλη.
Το μέτωπό του σμίγει και τα μάτια του στενεύουν από εκνευρισμό καθώς το cablissimo δεν ανταποκρίνεται. Σφίγγει τις γροθιές του και οι αρθρώσεις του ανοιγοκλείνουν, καθώς προσπαθεί να κάνει το όργανο να πάρει μπρος και να αναπαράγει τη θεία, στομαχική μουσική.
Η απογοήτευση βαθαίνει καθώς περνούν τα δευτερόλεπτα με το cablissimo να παραμένει πεισματικά σιωπηλό. Η βασιλική ψυχραιμία έχει χαθεί ανεπιστρεπτί. Τα χείλη του μοιάζουν σαν να είναι έτοιμος να δώσει εντολή, αλλά οι λέξεις φρακάρουν στον κατειλημμένο από το cablissimo λαιμό του, αφήνοντας μόνο έναν βαθύ αναστεναγμό ταραχής. Μ’ ένα νεύμα του χεριού διατάσσει να τον αποσυνδέσουν.
[ Ενόσω εκτυλίσσεται η ανωτέρω σκηνή, μέσα στο στομάχι του Λουδοβίκου ΙΔ´ το σκουλήκι, έχοντας φράξει με την κεφαλή του την ενδοσκοπική απόληξη-αισθητήρα του Πλοκάμου, εμποδίζοντας έτσι την εκτέλεση της Ηλιακής Φούγκας, στριφογυρίζει και συστρέφεται, σχηματίζοντας με το σώμα του τη γαλλική φράση «Quand les étoiles sont alignées» που μεταφράζεται σε «Όταν τα άστρα είναι στη σωστή τους θέση».]
≈≈≈
Το αμέσως επόμενο πρωί, ο Λουδοβίκος ΙΔ´ διατάσσει να καταστραφεί ο Πλόκαμος, θεωρώντας τον μνημείο του δημόσιου εξευτελισμού του. Με κόστος την ισόβια φυλάκιση, μέχρι τον θάνατό του το 1714, ο ένας από τους δυο πατέρες του, Ιωάννης Προζύμης ο Αβιογενετιστής, προλαβαίνει και τον φυγαδεύει. Το cablissimo βγαίνει λάθρα από τη Γαλλία, καταλήγοντας στα άδυτα μιας εμπορικής αποθήκης στη Βενετία.
__________________________________
Η μελαγχολία του Πλοκάμου
Σκοτεινά σχήματα
Από ασάλευτες κούρμπες
Σ’ έναν κόσμο που αργά ξεχνά
Τυλιγμένο για χρόνια
Το καλώδιο περιμένει
Στη σιωπή της κούτας του
Σε έναν κόσμο μονοχνιδιάς**
Σκοτεινό, ακατανόητο καλώδιο
Ξεχασμένο, άτιτλο
__________________________________
* [Εντολή: Γράψε ορισμό της λέξης «μονοχνιδιά»] A.I.: Η λέξη «μονοχνιδιά» αναφέρεται στην κατάσταση όπου κάποιος είναι μόνος, χωρίς συντροφιά ή παρέα. Είναι ένας όρος που συνήθως χρησιμοποιείται για να περιγράψει την αίσθηση της μοναξιάς ή την κατάσταση του να βρίσκεστε μόνοι σας, χωρίς κανέναν να σας συνοδεύει ή να συνομιλείτε μαζί.
Ηλιακή Φούσκα
Ο Λουδοβίκος ΙΔ΄, μη μπορώντας να αποδεχθεί ότι εγκυμονούσε τη μουσική του Ηλίου δίχως να μπορεί να τη γεννήσει, ζήτησε από τους γιατρούς να του ανοίξουν, τέλος πάντων, το στομάχι για να αποκαλυφθεί το σπουδαίο έργο.
Εκείνοι τον διαβεβαίωσαν ότι θα πέθαινε αν του άνοιγαν το στομάχι.
Αντιπρότεινε να του μεταμοσχεύσουν, προσωρινά, άλλο στομάχι, ώστε να αποκαλυφθεί η Φούγκα, και μετά να του το ξαναβάλουν.
Εκείνοι τον πληροφόρησαν ότι δεν είχε ξαναγίνει ποτέ μεταμόσχευση στομάχου, και ότι οι πιθανότητες επιτυχίας ήταν μηδαμινές.
Τους προέτρεψε να το προσπαθήσουν τουλάχιστον, αν αγαπούσαν οι νουνεχείς κεφαλές τους να παρέμεναν άκοπες απ’ το υπόλοιπο σώμα τους.
≈≈≈
Το σωτήριο έτος 1689, ανά την επικράτεια της Γαλλίας υπήρξε περίσσευμα σακατευμένων υπηκόων που αιχμαλωτίστηκαν και κατακρεουργηθήκαν ως πειραματόζωα.
Από τους 234 χειρουργηθέντες, οι 233 απεβίωσαν κατά την αφαίρεση του στομαχιού τους.
Ένας μόνο κατάφερε να επιζήσει, ωστόσο απέτυχε η επιχείρηση επανασύνδεσης, με αποτέλεσμα ο άνδρας αυτός να επιζήσει αστόμαχος για λίγες ώρες, προτού καταλήξει μέσα σε φριχτούς πόνους.
(…) Μια μεγάλη αίθουσα μετατράπηκε σε αυτοσχέδιο χειρουργείο, φωτισμένο από το φως των κεριών. Οι χειρουργοί, ντυμένοι με περίτεχνες ρόμπες, προχώρησαν με ένα μείγμα ευλάβειας και φόβου. Ο Άνθρωπος χωρίς Στομάχι βρισκόταν ακίνητος στο τραπέζι, με το πρόσωπό του κρυμμένο από μια μάσκα, χωρίς να προσφέρει καμία ένδειξη για τα συναισθήματά του. (…) [The Gastric Fugue of Louis XIV: A Comprehensive Guide to the Sun King's Struggle by Catherine H. Smith (University of Vermilion, 1971]
Ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ αναγκάστηκε, εκ των πραγμάτων, να παραιτηθεί από τις βλέψεις του για παίξιμο της Ηλιακής Φούγκας ενόσω ήταν εν ζωή. Το απέδωσε στο ότι, μετά βεβαιότητας, δεν ήταν επιθυμία του Πεπρωμένου να παιχτεί η Φούγκα στον καιρό του. Φρόντισε ωστόσο το στομάχι του να αφαιρεθεί μετά θάνατον, να σφραγιστεί καλά, να τύχει της ανάλογης επεξεργασίας και να διατηρηθεί στο θησαυροφυλάκιο του παλατιού. Η Ηλιακή Φούγκα ας περιμένει τον παίκτη της.
Την 1η Σεπτεμβρίου 1715, ο Βασιλιάς Ήλιος απεβίωσε.
(…) Το μεγαλείο του μονάρχη είχε πλέον μειωθεί σε μια φιγούρα απόλυτης αδυναμίας, με το σώμα του να έχει μαυρίσει από τη γάγγραινα. Η κάποτε υπερήφανη όψη του Λουδοβίκου ΙΔ´ ήταν τώρα μια ισχνή μάσκα εξάντλησης και οι επίπονες ανάσες του γέμιζαν την αίθουσα με βαρυθυμία. Καθώς ξάπλωνε στο περίτεχνο κρεβάτι του, με το ζαρωμένο χέρι του να σφίγγει τα μεταξωτά σεντόνια, το στήθος του ανέβαινε και έπεφτε με κάθε ρηχή εισπνοή. Οι ανάσες του ήταν σαν αχνοί ψίθυροι, σαν απόηχοι μιας εποχής που σβήνει.
Όμως, στην τελική στιγμή του ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ εισέπνευσε με μια παράξενα μεγάλη, και αφύσικη, διάρκεια. Ενώ ο θώρακας και η κοιλιά του φούσκωναν ολοένα, γιατροί και αυλικοί αντάλλασσαν σαστισμένες ματιές περιμένοντας μια εκπνοή που δεν ήρθε ποτέ. (…) [La vie légendaire de Louis XIV: Une étude approfondie de la vie privée et de l'esprit du Roi Soleil (Zephyr Quixotique, Editions l’ etoile historique 1938)
≈≈≈
Στο νεκροτομείο, το πτώμα του Βασιλιά Ήλιου είναι τοποθετημένο πάνω σε μια πέτρινη επιφάνεια. Ο νεκροτόμος φωτίζει με το φανάρι του την ανοιγμένη κοιλιακή χώρα διαπιστώνοντας με δέος ότι το στομάχι του βασιλιά είναι πρωτοφανώς παραφουσκωμένο σαν μεγαλοπρεπές μπαλόνι. Μετά την αφαίρεση, το όργανο παραλαμβάνουν άμεσα οι Βασιλικοί Συντηρητές. Η επιλεγείσα μέθοδος είναι αυτή της επικάλυψης του οργάνου με ένα μείγμα κεριού μέλισσας και ρητίνης και η οποία έχει ως εξής: Αρχικά, το στομάχι σφραγίζεται με σκοινί. Στη συνέχεια, ένα μείγμα λιωμένου κεριού μέλισσας και ρητίνης δέντρων θερμαίνεται και εφαρμόζεται προσεκτικά στο εξωτερικό του. Αυτό το μείγμα κεριού και ρητίνης θα δημιουργήσει ένα προστατευτικό φράγμα, εμποδίζοντας την αποσύνθεση. Μόλις η επικάλυψη κρυώσει και σταθεροποιηθεί, το στομάχι μπορεί να αποθηκευτεί ασφαλώς.
Venezia, 15 giugno 1815
In questo giorno, 15 giugno dell'anno 1815, si tenne nella città di Venezia un'asta pubblica, regolarmente registrata e documentata secondo le leggi e i regolamenti applicabili alle aste pubbliche. Oggetto dell'asta era un oggetto unico, un cavo metallico morbido, probabilmente destinato ad uso musicale, risalente all'epoca di Luigi XIV, le cui particolari caratteristiche sono menzionate nei documenti allegati. L'asta si è svolta in modo imparziale e sotto la supervisione di un notaio. Al termine dell'asta, il signor Iakovos Mantzaros è stato dichiarato miglior offerente e nuovo proprietario legale dell'oggetto, previo pagamento dell'importo concordato secondo le condizioni stabilite dall'asta e dalla legge. Questo rapporto è stato preparato per documentare il processo dell'asta, confermare il cambio di proprietà dell'oggetto e certificare la conformità alle leggi e ai regolamenti applicabili relativi alle aste pubbliche.1
Στα τέλη του 18ου αιώνα ο εξόριστος, λησμονημένος Πλόκαμος φτάνει στα χέρια του Ιταλού συλλέκτη Giovanni Battista Sommariva (1762-1826).
1. Βενετία, 15 Ιουνίου 1815
Την ημέρα αυτή, 15 Ιουνίου του έτους 1815, πραγματοποιήθηκε δημόσιος πλειστηριασμός στην πόλη της Βενετίας, δεόντως καταχωρημένος και τεκμηριωμένος σύμφωνα με τους νόμους και τους κανονισμούς που ισχύουν για τους δημόσιους πλειστηριασμούς. Αντικείμενο της δημοπρασίας ήταν ένα μοναδικό αντικείμενο, ένα μαλακό μεταλλικό καλώδιο, πιθανώς προοριζόμενο για μουσική χρήση, που χρονολογείται από την εποχή του Λουδοβίκου ΙΔ´, τα ειδικά χαρακτηριστικά του οποίου αναφέρονται στα συνημμένα έγγραφα. Ο πλειστηριασμός πραγματοποιήθηκε αμερόληπτα και υπό την επίβλεψη συμβολαιογράφου. Με τη λήξη της δημοπρασίας ο κύριος Ιάκωβος Μάντζαρος ανακηρύχθηκε πλειοδότης και νέος νόμιμος ιδιοκτήτης του αντικειμένου, με καταβολή του ποσού που συμφωνήθηκε σύμφωνα με τους όρους που θέτει η δημοπρασία και ο νόμος. Αυτή η αναφορά έχει ετοιμαστεί για να τεκμηριώσει τη διαδικασία δημοπρασίας, να επιβεβαιώσει την αλλαγή ιδιοκτησίας του αντικειμένου και να πιστοποιήσει τη συμμόρφωση με τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς που σχετίζονται με τους δημόσιους πλειστηριασμούς.
Από αιώνος βυθισμένος σε βαθύτατη νάρκη μελαγχολίας -ασάλευτος, σαν ένα οποιοδήποτε απλό παράξενο καλώδιο- καταχωρίζεται ως αταυτοποίητο εύρημα, πιθανότατα μουσικής χρήσης, χρονολογούμενο από τον καιρό της βασιλείας του Λουδοβίκου του 14ου.
Το 1815 ο Έλληνας ευγενής Ιάκωβος Μάντζαρος αγοράζει, σε δημοπρασία στη Βενετία, το παράξενο μουσικό κειμήλιο, με σκοπό να το δωρίσει στο γιο του, Νικόλαο Μάντζαρο (1795-1892), επ’ αφορμής της πρεμιέρας της πρώτης όπεράς του στην Κέρκυρα, την ίδια χρονιά.
― Σ Υ Ν Ε Χ Ι Ζ Ε Τ Α Ι ―