Χάρτης 27 - ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
https://www.hartismag.gr/hartis-27/kinhmatografos/mia-gynaika-einai-mia-gynaika-une-femme-est-une-femme
Μια εξαιρετική ταινία είχαμε την ευκαιρία να δούμε στο αφιέρωμα της Ταινιοθήκης στην Γαλλίδα ηθοποιό Anna Karina. Ταινία του 1961 σε σκηνοθεσία Jean Luc Godard. Κεντρικά ζητήματα , η σχέση των δύο φύλων, η γυναικεία και η ανδρική θέαση, η γυναίκα και η επιθυμία της. Με φόντο ένα τρίο. Ζαν Κλωντ Μπριαλί, Ζαν Πολ Μπελμοντό , Άννα Καρίνα. Τρεις υπέροχες φιγούρες στο Παρίσι του 1961 κινούνται με αέρινο τρόπο. Η Άντζελα είναι παντρεμένη με τον Εμίλ ενώ ο Αλφρέντ ,φίλος του Εμίλ, είναι ερωτευμένος μαζί της . Αρχετυπικό τρίο, οιδιποδειακό φόντο που έχει το συγκεκριμένο ρόλο στην ταινία του Γκοντάρ. Όλα περιστρέφονται γύρω από την γυναικεία επιθυμία. Η Άντζελα θέλει παιδί ενώ ο Εμίλ το καθυστερεί, έχει τις αμφιβολίες και τις αναστολές του. Οι διάλογοι στις Παρισινές βόλτες, στα γεύματα, στο κρεβάτι, στην λατρεία του Εμίλ για το ποδήλατο και τους φίλους που αφήνουν την γυναικεία επιθυμία εκτός, είναι απολαυστικοί. Εκείνο δε που κυριαρχεί διαρκώς είναι η φράση της Άντζελα: «Est-ce-que tu vas me faire un enfant?=Θα μου κάνεις ένα παιδί;». Φράση κομβική που αποτελεί γέφυρα-σχόλιο για τη σύγχρονη εποχή.
Παλιά οι γυναίκες «είχαν» παιδιά. Τα αποκτούσαν με τυχαίο τρόπο, τα παιδιά έρχονταν σε ένα ζευγάρι που τα επιθυμούσε ή δεν έρχονταν...Ο άντρας «έκανε» παιδί σε μία γυναίκα. Ο άνδρας «έκανε» η γυναίκα «είχε». Μπορεί και να μην συνέβαινε. Δεν το όριζαν πλήρως.
Πρώτη αλλαγή της νεωτερικότητας ως προς αυτό υπήρξε η αντισύλληψη. Η απόφαση να έχει μια γυναίκα ή να μην έχει παιδί. Διαχώρισε ερωτική πράξη και αναπαραγωγή. Η μετανεωτερικότητα όμως έφερε ριζική αλλαγή. Μια γυναίκα μπορεί πλέον να αποφασίσει «να κάνει» παιδί μόνη, χωρίς πατέρα, ενώ είναι υπαρκτός, ή με τράπεζα σπέρματος, ή μέσα στο ζευγάρι και έξω από το σώμα με εξωσωματική, παρένθετη μητέρα, δανεικά ωάρια κλπ.Τι σημαίνει για την κοινωνία μας και για τις σχέσεις το «κάνω» παιδί πάση θυσία; Κατά πόσο μπαίνει η «βούληση» και όχι η «επιθυμία» που εμπεριέχει και το ασυνείδητο, άγνωρο στοιχείο; Πού τοποθετείται ο Άλλος έναντι της ατομικότητας που όλα μπορεί να τα επιτύχει με «παρτενέρ» την Επιστήμη; Κατά πόσον είναι ο ναρκισσισμός, η παντοδυναμία , κεντρικά στοιχεία της πράξης της σύλληψης ; Ανοιχτά ερωτήματα. Το «κάνεις» παιδί με κάθε τρόπο συνδέεται με το να «είσαι» μητέρα πάση θυσία και όχι με τη σχέση και την επιθυμία για τον άνδρα.
Πού βρίσκεται εδώ η σχέση των δύο φύλων ,η αινιγματικότητα της απόλαυσης του άλλου που βλέπουμε διαρκώς ως παιχνίδι της ανταλλαγής και της προσ-ποίησης των εραστών στην ταινία; Πού βρίσκεται η σωματική συνεύρεση, το ζευγάρωμα; Η ομιλία με το σώμα; Η πράξη του έρωτα , το να κάνεις έρωτα, είναι Ποίηση. Στην ταινία η ποίηση αυτή διατρέχει κάθε σκηνή της παιχνιδιάρικης και ερωτικότατης σχέσης της όμορφης Άντζελας και του Εμίλ.
Στη σχέση τους παρεμβάλλεται η ερωτική επιθυμία του Αλφρέντ. Η Άντζελα θα τα παίξει όλα για όλα μαζί του. Θα πάει στο σπίτι του, αφού εκείνος διατίθεται ίσως να της «κάνει» παιδί επιβεβαιώνοντας τον έρωτά του. Η συνάντηση θα χρησιμοποιηθεί από την Άντζελα για να ζηλέψει ο Εμίλ ο οποίος θα βιαστεί να προλάβει εκείνος να της κάνει παιδί. Το απαύγμασμα του πινγκ-πονγκ της γλώσσας είναι ο διάλογος των δύο εραστών αμέσως μετά την ερωτική πράξη. Στο λογοπαίγνιό τους αποτυπώνεται η «διαφορά» των φύλων και συνηχεί με το παιχνίδι της επιθυμίας κεντρικό στον έρωτα και την ποίηση του παιδιού. Ο Εμίλ γελαστός θα της καταλογίσει:
“Τu es infamme-Είσαι ανέντιμη».
Κι εκείνη όλο χάρη και αυτοπεποίθηση θα απαντήσει: «Non je suis une femme- Όχι, είμαι γυναίκα».
Φράση που κλείνει τον λεκτικό κύκλο με τον τίτλο της ταινίας.