Χάρτης 25 - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2021
https://www.hartismag.gr/hartis-25/theatro/pingk-pongk
乒乓球
(PING PANG QIU)
1. THE RED DETACHMENT OF WOMEN
ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
2. ΠΩΣ ΝΑ ΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΤΟ ΠΙΝΓΚ-ΠΟΝΓΚ ΣΕ ΕΝΑ ΣΚΥΛΟ
ΣΙΝΤΟ: (Στον σκύλο) Αυτό είναι μια κούτα με Κόκα-Κόλες και αυτό είναι ένα μπουκάλι Κόκα-Κόλα.
Αυτές είναι κινέζικες ταλιατέλες.
Αυτό είναι το κόκκινο βιβλίο του Μάο.
Και αυτό είναι το τραπέζι του πινγκ-πονγκ.
Τι διαστάσεις έχει το τραπέζι του πινγκ-πονγκ;
ΦΑΒΙΑΝ: (Στον σκύλο) Το τραπέζι του πινγκ-πονγκ πρέπει να είναι 2,74 μέτρα μήκος και 1,525 μέτρα φάρδος. Πρέπει να βρίσκεται στα 76 εκατοστά σε σχέση με το πάτωμα. Πρέπει να έχει μια άσπρη γραμμή φάρδους δύο εκατοστών σε κάθε μία από τις άκρες. Και χωρίζεται από ένα φιλέ ή δίχτυ.
ΣΙΝΤΟ: Και αυτό είναι μια μπάλα του πινγκ-πονγκ. Τι διαστάσεις έχει η μπάλα του πινγκ-πονγκ;
ΛΟΛΑ: 40 χιλιοστά.
ΣΙΝΤΟ: Και πόσο ζυγίζει;
ΛΟΛΑ: Δυόμισι γραμμάρια.
ΣΙΝΤΟ: Και ποιοι είναι οι κανόνες;
ΛΟΛΑ: (Στον σκύλο) Πριν από ένα σερβίς η μπάλα δεν πρέπει να κινείται. Ο παίκτης θα πρέπει να πετάξει την μπάλα προς τα πάνω στα 16 τουλάχιστον εκατοστά και όταν πέσει να τη χτυπήσει με τη ρακέτα του. Η μπάλα πρέπει να χτυπήσει και στις δύο πλευρές. Αν κάποιος από τους παίκτες-δέκτες δεν μπορεί να χτυπήσει επιτυχώς μια ‘‘καλή’’ μπαλιά, ο βαθμός είναι γι’ αυτόν που την έριξε. Δεν μπορείς να αγγίζεις το τραπέζι με κανένα μέρος του σώματος, αυτό δε γίνεται. Αγγίζει το τραπέζι με την παλάμη του χεριού. Ούτε αυτό. Ξαπλώνει πάνω στο τραπέζι. Ούτε αυτό. Φιλάει το τραπέζι. Ούτε αυτό. Κοιμάται πάνω στο τραπέζι.
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: (Στον σκύλο) Έλα, θα σου διαβάσω ένα βιβλίο. Άκου:
«Στην αρχή δεν υπήρχαν εχθροί, γιατί έπρεπε να τους δημιουργήσουν; Μόλις συνειδητοποιείς ότι, αν ακόμα έχεις κάποιον εχθρό, αυτός είναι απλώς η σκιά που άφησε στην καρδιά σου ο γέρο Μάο, νεκρός σήμερα, εντελώς νεκρός.
Τώρα δεν έχεις δόγμα. Και ένας άνθρωπος χωρίς δόγμα μοιάζει περισσότερο με άνθρωπο. Ένα έντομο ή ένα χόρτο επίσης δεν έχουν, εσύ είσαι ένα ζωντανό ον που δεν το χειραγωγεί πια κανένα δόγμα, προτιμάς να είσαι ένας παρατηρητής που ζει στο περιθώριο της κοινωνίας, και που, αν και δεν μπορεί να αποφύγει να έχει μια οπτική γωνία, μια άποψη και μια τάση, δεν έχει δόγμα.»
3. ΔΥΟ ΣΤΟΜΑΤΑ ΠΑΝΩ ΣΕ ΕΝΑ ΣΚΥΛΟ
4. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΟΡΦΕΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΡΥΔΙΚΗΣ
ΕΡΥΘΡΟΦΡΟΥΡΟΣ ΛΟΛΑ: Θα σου διηγηθώ την ιστορία του Ορφέα και της Ευρυδίκης.
Ο Ορφέας είχε ένα υπέροχο χάρισμα με τη φωνή του, όταν τραγουδούσε συνέβαιναν πολύ όμορφα πράγματα. Ο Ορφέας ερωτεύτηκε την Ευρυδίκη, την κατάκτησε με την ομορφιά του τραγουδιού του, έζησαν ευτυχισμένοι για ένα σύντομο χρονικό διάστημα μέχρι που την Ευρυδίκη την τσίμπησε ένα φίδι. Και είναι ένα θανατηφόρο τσίμπημα. Η Ευρυδίκη πεθαίνει και ο Ορφέας απελπίζεται, τσακισμένος από την οδύνη.
Και λένε πως όλη η ομορφιά του τραγουδιού του μετατράπηκε σε σπαραξικάρδιους θρήνους, και πως ήταν τόσο μεγάλος ο πόνος του που μέχρι και οι πέτρες έκλαιγαν και τα δάση σκοτείνιαζαν.
Τότε ικετεύει τους θεούς να τον αφήσουν να γυρίσει πλάι της, οι θεοί τού επιτρέπουν να πάει να τη βρει αλλά του βάζουν έναν όρο: εκείνος μπορεί να κατέβει στο βασίλειο των σκιών, αλλά θα πρέπει να περπατάει μπροστά από εκείνη και δεν μπορεί να γυρίσει να την κοιτάξει αν δε φτάσουν πρώτα στο κατώφλι της ζωής.
ΕΡΥΘΡΟΦΡΟΥΡΟΣ ΦΑΒΙΑΝ: Δεν μπορεί να γυρίσει και να την κοιτάξει.
ΕΡΥΘΡΟΦΡΟΥΡΟΣ ΛΟΛΑ: Δεν μπορεί. Αυτός είναι ο όρος.
Ο Ορφέας πάει να τη βρει και όλα τα εμπόδια που εμφανίζονται στον δρόμο εξαφανίζονται με την ομορφιά του τραγουδιού του, γιατί αρχίζει να τραγουδάει πάλι με στόμα ερωτευμένου.
Φτάνει στο βασίλειο των σκιών, περπατάει μπροστά της, και η απελπισία του είναι τόσο μεγάλη, και νιώθει έναν τέτοιο διακαή πόθο για να την αγκαλιάσει, να δει ότι δεν είναι ένα όνειρο, να την αγγίξει, που ακριβώς όταν αυτός βρίσκεται στο κατώφλι της ζωής και αυτή χρειάζεται ένα μόνο βήμα για να φτάσει, αυτός γυρίζει για να την κοιτάξει και αυτή πεθαίνει.
Εξαφανίζεται για πάντα.
ΕΡΥΘΡΟΦΡΟΥΡΟΣ ΦΑΒΙΑΝ: Αυτό γράφει σε εκείνο το βιβλίο;
ΕΡΥΘΡΟΦΡΟΥΡΟΣ ΛΟΛΑ: Ναι.
ΕΡΥΘΡΟΦΡΟΥΡΟΣ ΦΑΒΙΑΝ: Μου το δανείζεις; Και το καίει.
5. ΚΑΨΙΜΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΜΕ
ΤΙΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΒΙΔΙΟΥ
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: «Δεν υπήρξαν λόγια οδύνης στον δεύτερο θάνατό της. Στον αγαπημένο της απλώς είπε: ‘‘Πώς είναι δυνατόν να ξαναγεννηθεί μια αγάπη τόσο γεμάτη από πόθο;’’. Η Ευρυδίκη πρόφερε ένα τελευταίο και θλιμμένο ‘‘αντίο!’’. Και εξαφανίστηκε ανάμεσα στα φαντάσματα που πριν είχε αφήσει πίσω.»
6. ΟΡΦΕΑΣ ΚΑΙ ΕΥΡΥΔΙΚΗ, ΤΟΥ ΓΚΛΟΥΚ:
«CHE FARÒ SENZA EURIDICE?»
Che farò senza Euridice?
Τι θα κάνω χωρίς την Ευρυδίκη;
Dove andrò senza il mio ben?
Πού θα πάω χωρίς την αγαπημένη μου;
Euridice! Oh Dio! Rispondi!
Ευρυδίκη, απάντησέ μου!
Io son pure il tuo, fedele.
Ακόμα είμαι πιστός σ’ εσένα.
Euridice! Ah, non m’avanza
più soccorso, più speranza
Ευρυδίκη ποτέ ξανά δε θα βρω
σωτηρία ούτε ελπίδα
nè dal mondo, nè dal ciel.
ούτε στη γη, ούτε στον ουρανό.
7. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΜΑΟ
Κομμουνιστικό κόμμα.
Τάξεις και ταξικός αγώνας.
Σοσιαλισμός και κομμουνισμός.
Η σωστή διαχείριση των αντιθέσεων
στους κόλπους του λαού.
Πόλεμος και ειρήνη.
Ο ιμπεριαλισμός και όλοι οι αντιδραστικοί
είναι χάρτινες τίγρεις.
Να τολμούμε να αγωνιζόμαστε και να κατακτάμε τη νίκη.
Ο λαϊκός πόλεμος.
Ο λαϊκός στρατός.
Ο καθοδηγητικός ρόλος των επιτροπών του Κόμματος.
Γραμμή μαζών.
Πολιτική εργασία.
Σχέσεις ανάμεσα σε αξιωματικούς και στρατιώτες.
Σχέσεις ανάμεσα στον στρατό και τον λαό.
Δημοκρατία στα τρία βασικά πεδία.
Στρατιωτική εκπαίδευση και εκγύμναση.
Να υπηρετούμε τον λαό.
Πατριωτισμός και διεθνισμός.
Επαναστατικός ηρωισμός.
Η οικοδόμηση της χώρας μας με εργατικότητα και οικονομία.
Να στηριζόμαστε στις δικές μας προσπάθειες και να δουλεύουμε σκληρά.
Μέθοδοι σκέψης και εργασίας.
Έρευνα και μελέτη.
Ιδεολογική αυτοεκπαίδευση.
Ενότητα.
Πειθαρχία.
Κριτική και αυτοκριτική.
Κομμουνιστές.
Στελέχη.
Νέοι.
Γυναίκες.
Μελέτη.
Πολιτισμός και τέχνη.
8. ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΜΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΠΕΙΝΩΣΗΣ
9. ΜΙΑ ΑΝΑΚΡΙΣΗ. ΕΝΑ
ΦΑΒΙΑΝ: Τι είναι για σένα η πειθαρχία.
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Η πειθαρχία με βοηθάει να αντέχω την ακαταστασία των συναισθημάτων.
ΦΑΒΙΑΝ: Πώς εξασκείς την πειθαρχία;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Προσπαθώ να απομνημονεύσω 4.000 χαρακτήρες, κάνω τέσσερις ασκήσεις τη μέρα για δύο μυς, προσπαθώ να είμαι στο σπίτι στις 8.30μμ. Να ξαπλώνω στις 11.30μμ.
ΦΑΒΙΑΝ: Τι συμβαίνει όταν διακόπτεται η πειθαρχία;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Όταν διακόπτεται η πειθαρχία αισθάνομαι δυσφορία.
ΦΑΒΙΑΝ: Τι κάνεις τότε;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Τότε γεμίζω σελίδες επί σελίδων με χαρακτήρες για δυο ή τρεις ώρες, και αυτό με ανακουφίζει.
ΦΑΒΙΑΝ: Ποτέ δε σκέφτεσαι να διασκεδάσεις;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Έχω γίνει άχρηστη για την ηδονή, ανάπηρη. Δεν έχω βρει καλύτερο τρόπο να αντισταθώ στην έλλειψη χαράς από το να καταστήσω τον εαυτό μου ανίκανο για τη χαρά. Και η πειθαρχία με βοηθάει να αντέξω την έλλειψη χαράς, και να καταστήσω τον εαυτό μου ανίκανο για τη χαρά.
ΦΑΒΙΑΝ: Τι έγινε και έφτασες ως εκεί;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Υπάρχουν συνθήκες που καταστρέφουν τις ελπίδες οποιουδήποτε. Όταν οι ελπίδες καταστρέφονται είναι ανάγκη να αναζητήσεις το ακατάλυτο. Και οι 4.000 χαρακτήρες είναι ακατάλυτοι. Και η αγάπη μου για την Κίνα είναι ακατάλυτη.
ΦΑΒΙΑΝ: Μα το να μάθεις κινέζικα είναι μια κολοσσιαία εργασία.
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Μου επιβάλλω κολοσσιαίες εργασίες που με βοηθούν να αντέχω την απελπισία γιατί η απελπισία είναι κολοσσιαία. Είναι σαν να λέμε, «όταν μάθεις τους 4.000 χαρακτήρες θα είσαι ελεύθερη», «θα έχεις βγει από τη φυλακή», «όταν μάθεις τους 4.000 χαρακτήρες θα έχεις σωθεί», δεν ξέρω πολύ καλά από τι, αλλά θα είναι μια αίσθηση σωτηρίας, σίγουρα θα είμαι πια πάρα πολύ γριά, θα είμαι πια εκτός ζωής, και ίσως, ίσως φτάσω στο σημείο να σκεφτώ ότι, «δε χρειάζεται να σκοτώσεις για να είσαι ευτυχισμένος», «δε χρειάζεται να σκοτώσεις για να είσαι ευτυχισμένος».
Μια φορά μου έδειξαν ένα λεξικό με 6.000 χαρακτήρες και σκέφτηκα, εδώ βρίσκεται το δεύτερο μισό της ζωής μου. Εδώ βρίσκεται η αγάπη μου για την Κίνα. Εδώ βρίσκεται η κολοσσιαία μου απελπισία. Εδώ βρίσκεται η κολοσσιαία μου ανικανότητα.
ΦΑΒΙΑΝ: Αλλά τι σκέφτεσαι για τη λογοκρισία, για την παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, για τα βασανιστήρια, για την αγάπη του χρήματος, για την καταδίωξη, σήμερα, στην Κίνα;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Σε αυτό συμφωνούμε όλοι. Και δε νομίζω να χρειάζεται να μιλήσω για κάτι για το οποίο συμφωνούμε όλοι. Αυτό είναι πολύ εύκολο. Περνάμε τη ζωή μας μιλώντας για αυτό ώστε να μη μιλάμε για εμάς τους ίδιους. Είναι πολύ πιο δύσκολο να μιλάμε για τα σκατά και για τη δόξα που ο καθένας μας φέρει μέσα του, χωριστά. Ως άτομα. Ως άνθρωποι από σάρκα και οστά. Ως ιερά και άθλια όντα. Όχι ως άνθρωποι μάζα, ούτε ως άνθρωποι ανθρωπότητα, αλλά ως άνθρωποι μόνοι. Για εμένα η Κίνα είναι ένας άνθρωπος μόνος. Ό,τι μας σώζει από τα πάντα είναι η μοναξιά.
ΦΑΒΙΑΝ: Ωστόσο, μιλάς για πολιτική.
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Μιλάω για τις συνέπειες της πολιτικής στην αγάπη.
ΦΑΒΙΑΝ: Αλλά ο άνθρωπος που είναι μόνος στην Τιενανμέν είναι πολιτική.
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Δεν είναι ένας άνθρωπος μόνος. Είναι δύο άνθρωποι μόνοι. Ο άνθρωπος που βρίσκεται έξω από το τανκ και ο άνθρωπος που βρίσκεται μέσα στο τανκ. Ποτέ δε σκέφτηκες τον άνθρωπο που βρίσκεται μέσα στο τανκ; Μέσα στο τανκ υπάρχει άλλη μια καρδιά. Και δεν ξέρω ποια καρδιά με συγκινεί περισσότερο. Αυτή του ανθρώπου που βρίσκεται έξω από το τανκ ή αυτή του ανθρώπου που, μέσα στο τανκ, αποφασίζει να μη σκοτώσει τον άλλο. Θα μπορούσε να τον έχει σκοτώσει χωρίς καμία συνέπεια. Αλλά αποφασίζει να μην τον σκοτώσει. Τον αποφεύγει, χορεύει μαζί του, είναι σχεδόν σαν ένα βαλς. Εγώ νομίζω ότι η μοναξιά του ανθρώπου που είναι έξω από το τανκ μετατρέπει σε άτομο τον άνθρωπο που είναι μέσα στο τανκ, τον άνθρωπο που αντιπροσωπεύει το Κράτος. Όμως το Κράτος μπροστά στη μοναξιά δεν είναι τίποτα.
ΦΑΒΙΑΝ: Το Κράτος μπροστά στη μοναξιά είναι μια χάρτινη τίγρης.
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Είναι δυο επαναστάτες. Είναι δυο νέοι κινέζοι, σίγουρα πανέμορφοι, με δέρμα σαν από νεφρίτη, με ματιά πιο μαύρη και βαθιά και από την πιο βαθιά Κίνα, εντελώς μόνοι, στην πόρτα του ουρανού, να φωνάζει ο καθένας τους με τη μοναξιά του τη μοναξιά του άλλου, επαναστατώντας κόντρα στη μάζα και κόντρα στο Κράτος υπό την απειλή μοναξιάς, χορεύοντας κόντρα στη μάζα και κόντρα στο Κράτος υπό την απειλή μοναξιάς. Προσπαθώντας να αντέξουν, μέχρι το μαχαίρι να φτάσει στην καρδιά. Αντέχω, στα κινέζικα, σημαίνει ώσπου το μαχαίρι φτάνει στην καρδιά. 忍. Είναι μια ιστορία αγάπης.
10. ΔΥΟ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΟΝΟΙ ΣΤΗΝ ΠΥΛΗ ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΟΥ. ΤΙΕΝΑΝΜΕΝ. ΕΙΚΟΝΕΣ
11. ΜΙΑ ΑΝΑΚΡΙΣΗ. ΔΥΟ
ΦΑΒΙΑΝ: Μιλάς για αγάπη ή για πολιτική;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Στην αρχή εγώ ήθελα μόνο να διηγηθώ μια ιστορία αγάπης, τίποτα παραπάνω από μια ιστορία αγάπης. Η αλήθεια είναι ότι θα μου άρεσε να απαλλαχθώ μια για πάντα από την πολιτική. Όλη μου τη ζωή μιλάω για πολιτική. Δε διαθέτω συναίσθηση ότι ανήκω κάπου, δε διαθέτω ιδεολογία, δε διαθέτω συνθήματα. Νομίζω ότι έχω την αίσθηση του δίκαιου και του άδικου, αλλά στερούμαι ιδεολογίας, δε χρειάζεται η ιδεολογία για να έχεις την αίσθηση του δίκαιου και του άδικου, έχω ήδη γνωρίσει πάρα πολλά μεγάλα καθάρματα με μεγάλους λόγους, και όλοι τους να επαναλαμβάνουν κοινωνικά, κοινωνικά, κοινωνικά, κοινωνικά, κοινωνικά, κοινωνικά, κοινωνικά, κοινωνικά, κοινωνικά, κοινωνικά, κοινωνικά, κοινωνικά, κοινωνικά, κοινωνικά, κοινωνικά, κοινωνικά…, παρ’ όλα αυτά συνεχίζω και μιλάω για πολιτική. Αλλά νομίζω πως στο επόμενο έργο θα απαλλαχτώ εντελώς από την πολιτική. Ζηλεύω πολύ εκείνους που είναι ικανοί να διηγούνται μια ιστορία αγάπης, απλά μια ιστορία αγάπης. Δεν ξέρω πώς σκατά το κάνουν. Εγώ δεν ξέρω να το κάνω.
ΦΑΒΙΑΝ: Και γι’ αυτό μιλάς για την Πολιτιστική Επανάσταση;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Μιλάω για την Πολιτιστική Επανάσταση γιατί αγαπάω, αγαπάω, αγαπάω, αγαπάω την Κίνα. Και η Λόλα επίσης αγαπάει την Κίνα, και μια μέρα μου έγραψε και μου είπε ότι θα της άρεσε να κοιτάζει τον ουρανό σαν κινέζα.
ΛΟΛΑ: Και βέβαια θα μου άρεσε να ξέρω να κοιτάζω κινέζικα, να σκέφτομαι στα κινέζικα, να ονειρεύομαι στα κινέζικα…
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Μα ούτε καν ένας κινέζος δεν μπορεί να κοιτάξει τον ουρανό σαν κινέζος, γιατί η Κίνα εξολοθρεύτηκε πριν από 40 χρόνια.
Πάει καιρός από τότε που γνώρισα ένα άτομο από την Κίνα, από τη Σαγκάη, Γουενγιούν, αλληλογραφούσαμε πολύ όταν δούλευα αυτό το κείμενο, και μια μέρα σε ένα από τα γράμματα μου είπε: «Αν εσύ με έβλεπες να φοράω ένα μπλουζάκι με το πρόσωπο του Χίτλερ, τι θα σκεφτόσουν; Λοιπόν αυτό ακριβώς σκέφτομαι εγώ όταν βλέπω τους δυτικούς νέους να φοράνε μπλουζάκια με τη φωτογραφία του Μάο. Είναι μια έλλειψη σεβασμού». Όταν τελείωσα να γράφω αυτό το έργο, το Πινγκ Πονγκ, του το έστειλα, το διάβασε, και αφού το διάβασε μου έστειλε αυτό το μέιλ: «Το κομμάτι εκεί που οι ναζί καίνε τους πίνακες του Κλιμτ, είναι αλήθεια; Δεν το ήξερα. Είναι πολύ περίεργο γιατί νομίζω ότι η Πολιτιστική Επανάσταση ήταν αυτή ακριβώς η ιδέα. Μιλούσα με την ξαδέλφη μου για ένα πρόβλημα που έχουμε τώρα οι κινέζοι. Εκείνη λέει ότι είναι ένα πρόβλημα που έχουμε από τους προγόνους μας. Εγώ νομίζω πως όχι, αλλά είναι πολύ δύσκολο να το μάθουμε γιατί πολλά πράγματα δεν υπάρχουν πια, γιατί καταστράφηκαν στην Πολιτιστική Επανάσταση. Επίσης χάθηκαν και πολλά έθιμα. Δεν υπάρχει τρόπος να μάθουμε την αλήθεια. Δεν υπάρχει τρόπος να μάθουμε την αλήθεια. Το να καταστρέψουμε τον πολιτισμό που δημιουργήσαμε εμείς οι ίδιοι είναι το χειρότερο που μπορούμε να κάνουμε εμείς οι άνθρωποι».
Και γι’ αυτό μιλάω για την αγάπη μου για την Κίνα, γιατί όσο πιο πολύ αγαπάς την Κίνα τόσο περισσότερη θλίψη νιώθεις, γιατί η Κίνα δεν υπάρχει, η Κίνα είναι η καταστροφή της Κίνας, τι σημαίνει να είσαι κινέζος, είναι κινέζοι ή είναι κομμουνιστές; Ούτε και αυτοί οι ίδιοι δεν το ξέρουν. Η Κίνα είναι ένα φάντασμα.
ΦΑΒΙΑΝ: Και αφού η Κίνα δεν υπάρχει, τι αγαπάς λοιπόν;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Δεν ξέρω.
ΦΑΒΙΑΝ: Γιατί αγαπάς την Κίνα;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Αγαπάω την Κίνα, αγαπάω, αγαπάω την Κίνα, η Κίνα υπάρχει, υπάρχει.
ΦΑΒΙΑΝ: Γιατί αγαπάς την Κίνα;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Δεν ξέρω. Αγαπάω την Κίνα.
ΦΑΒΙΑΝ: Γιατί;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Δεν ξέρω, μια μέρα, καθώς περνούσα μια γέφυρα στη Σαγκάη, ήταν εκεί, εκεί, εκεί ήταν όλη η αγάπη μου για την Κίνα, την ένιωσα ολόκληρη, στο στομάχι μου. Ολόκληρη. Εκεί ήταν η κολοσσιαία μου απελπισία. Εκεί ήταν η κολοσσιαία μου ανικανότητα.
ΦΑΒΙΑΝ: Γιατί αγαπάς την Κίνα;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Δεν ξέρω.
ΦΑΒΙΑΝ: Γιατί αγαπάς την Κίνα;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Για το δέρμα. Για το δέρμα. Έχω γίνει ένα πρεζάκι αυτού του δέρματος. Δεν μπορώ πια να πάψω να το κοιτάζω.
ΦΑΒΙΑΝ: Δε νομίζεις ότι ο μαοϊσμός είναι ένα θέμα παλιό, ότι πια δεν ενδιαφέρει κανέναν, ότι είναι παλιομοδίτικο;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Όχι, δεν είναι ένα θέμα παλιό, υπάρχει μια τεράστια φωτογραφία του Μάο στην πλατεία Τιενανμέν, και πολύ μακριές ουρές για να επισκεφτούν τη μούμια, τη μούμια, τη μούμια, αλλά ακόμη κι αν ήταν ένα θέμα παλιό, παλιομοδίτικο, ο μαοϊσμός απλώς μετέδωσε στις μάζες μία συμπεριφορά κοινή και συνηθισμένη, καθημερινή, μια λαϊκή συμπεριφορά, του λαού, που εκδηλώνεται καθημερινά και σε οποιοδήποτε μέρος, χωρίς την ανάγκη μιας ιδεολογίας, και είναι η υποτίμηση του κόσμου της έκφρασης και η χαιρεκακία για την άγνοια, την ηλιθιότητα, και τη βαναυσότητα, όσο πιο αμαθείς, ηλίθιοι και βάναυσοι είναι οι άνθρωποι, τόσο πιο σημαντικοί νιώθουν, τόσο μεγαλύτερη ηθική ανωτερότητα επιδεικνύουν, και τόσο περισσότερο υποτιμούν τον κόσμο της έκφρασης, απλά και μόνο επειδή είναι έκφραση.
ΦΑΒΙΑΝ: Πες μου κάτι συγκεκριμένο.
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Κάτι συγκεκριμένο. Αργά ή γρήγορα πάντα έρχεται κάποιος και σου λέει, γιατί το έγραψες αυτό; Σου το λέει αγανακτισμένος, προσβλημένος, νιώθει σαν ένα κακόμοιρο θύμα του κόσμου της έκφρασης. Και σε κατηγορεί, και φτύνει τη ζωή του στα μούτρα σου, και σε καθιστά υπεύθυνο μέχρι και για τη μέρα που γεννήθηκε, και σου βγάζει λόγο για το πόσο καλός άνθρωπος είναι, και για το πόσο κακός είσαι εσύ, και σου βγάζει κι άλλο λόγο για το πώς πρέπει να γίνονται τα πράγματα, και πώς πρέπει να είναι η ζωή και πώς πρέπει να είναι ο κόσμος… Κι εγώ πού στα κομμάτια ξέρω πώς πρέπει να είναι η πουτάνα η ζωή και ο γαμημένος ο κόσμος. Αφού εγώ ασχολούμαι απλώς με το να περιγράφω τη ζωή. Και ναι, είμαι αποκρουστική και επίσης είμαι και η ζωή. Και εσύ επίσης είσαι αποκρουστικός και επίσης είσαι και η ζωή. Τι νόμιζες; Ότι εσένα δε θα μπορούσαν να σε περιγράψουν; Ότι μόνο τους άλλους θα περιέγραφαν; Ότι ήσουνα εντελώς καλός; Χρειάζεται πολλή έπαρση για να σκεφτεί κανείς ότι αυτός ο ίδιος δεν μπορεί να περιγραφτεί ποτέ από τους άλλους και ότι είναι εντελώς καλός. Δεν τους εμπιστεύομαι πια, τους εντελώς καλούς ανθρώπους δεν τους εμπιστεύομαι.
Γεια, είμαι η Χάιντι, μια ταπεινή χωριατοπούλα, και είμαι εντελώς καλή γιατί είμαι ταπεινή και είμαι χωριατοπούλα. Γεια, είμαι ο Πέτρος, ο γιδοβοσκός, και είμαι εντελώς καλός γιατί είμαι ένας γιδοβοσκός.
Δεν εμπιστεύομαι ούτε τις χωριατοπούλες ούτε τους γιδοβοσκούς. Ούτε τη Χάιντι, ούτε τον Πέτρο. Δεν τους εμπιστεύομαι.
Κι έπειτα είναι αυτοί που λένε ότι ασχολούνται με τον κόσμο της έκφρασης, αλλά δεν εκφράζουν τίποτα, συχνά μάλιστα αυτοί περιφρονούν τον κόσμο της πραγματικής έκφρασης με την ψεύτική τους έκφραση, τον περιθωριοποιούν. Αυτοί είναι που περνάνε τη ζωή τους σε συναντήσεις, συζητώντας, χοντραίνοντας, αποφασίζοντας αυτό που οφείλει να είναι έκφραση και αυτό που δεν οφείλει να είναι έκφραση. Επενδύουν πιο πολύ χρόνο σ’ αυτό απ’ ό,τι στο να εκφράζονται.
[ Απόσπασμα αφιερωμένο στις «χαβιαροθυρωρίνες», γραμμένο αποκλειστικά για την πρεμιέρα στη Μαδρίτη:
Αυτοί είναι οι Ριχάρδοι οι Τρίτοι της κουλτούρας. Αυτοί που δουλεύουν με κακεντρέχεια. Αυτοί που δουλεύουν για να αποσιωπήσουν, για να αποκλείσουν, για να κάνουν ζημιά, για να βλάψουν. Ο Ουελμπέκ τους αποκαλεί ‘‘la racaille’’. Οι χαβιαροθυρωρίνες. Αυτοί σε τιμωρούν όταν δείχνεις ανυπακοή στην οικογένεια, στην κοινότητα. Οι χαβιαροθυρωρίνες. Ο Ριχάρδος ο Τρίτος λέει «εσύ ναι, εσύ όχι, εσύ ναι, εσύ όχι…». Αυτό που λένε οι χαβιαροθυρωρίνες είναι «εσύ όχι, εσύ όχι, εσύ όχι». Κλείνεις τα 30, «εσύ όχι, εσύ όχι, εσύ όχι»· κλείνεις τα 40, «εσύ όχι, εσύ όχι, εσύ όχι, εσύ όχι»· κλείνεις τα πενήντα, «εσύ όχι, εσύ όχι, εσύ όχι, εσύ όχι»· κλείνεις τα 70, σου δίνουν το Βραβείο Νόμπελ και αυτοί είναι στο νοσοκομείο με το σταγονόμετρο στο χέρι, χέζονται και κατουριούνται απάνω τους, πεθαίνουν από γερατειά και ακόμα λένε, «εσύ όχι, εσύ όχι, εσύ όχι, εσύ όχι». «La racaille». Οι χαβιαροθυρωρίνες. Κάθονται εδώ στο χωριουδάκι, και μυρίζουνε τον κώλο ο ένας του αλλονού.]
Κι άλλο παράδειγμα, 20 χρόνια δουλεύεις και υποφέρεις, όταν πας για δουλειά σε ένα θέατρο, για δουλειά, για δουλειά, για να κάνεις τη δουλειά σου, σε ένα θέατρο, και πάντα υπάρχει ένας ηλίθιος που αναλαμβάνει να γελοιοποιήσει τον κόσμο της έκφρασης, απλά και μόνο γιατί είναι έκφραση, χωρίς ούτε καν να ξέρει ακόμα αυτό που πρόκειται να πεις. Αυτοί είναι οι αυτοκράτορες του κλιματισμού. Αισθάνονται σημαντικοί απέναντι στον κόσμο της έκφρασης, ανώτεροι, αρέσκονται να δείχνουν την αδιαφορία τους και την περιφρόνησή τους για τον κόσμο της έκφρασης, να σου το γνωστοποιούν, να φαίνεται, απλά και μόνο επειδή ανήκεις στον κόσμο της έκφρασης. Λες και ο κόσμος της έκφρασης να τους πρόσβαλε γενικά. Αρέσκονται να γαμάνε τον κόσμο της έκφρασης με το γαμημένο το τηλεκοντρόλ του κλιματισμού. Αυτή είναι η υψηλότερή τους έκφραση ελευθερίας, δημιουργικότητας, ευφυίας και εξουσίας. Αυτοί δεν αγαπάνε τη δουλειά τους, αυτοί είναι ερωτευμένοι με την άγνοιά τους, με τη βλακεία τους, με τη χοντροκοπιά τους, με τη χυδαιότητά τους, με τον αλκοολισμό τους, και με το γαμημένο τηλεχειριστήριο του κλιματισμού τους. Κι εγώ αναρωτιέμαι, εάν τόσο πολύ υποτιμούν τον κόσμο της έκφρασης, τι στο διάβολο δουλεύουν σε ένα θέατρο, σε ένα μέρος που αφιερώνεται στην έκφραση, εάν τόσο πολύ υποτιμούν τον κόσμο της έκφρασης, γιατί γραπώνονται σαν τσιμπούρια και σαν ψήλοι στις αυλαίες των θεάτρων, εάν τόσο πολύ υποτιμούν τον κόσμο της έκφρασης, γιατί δεν πάνε να κρεμάνε απλώς κλιματιστικά;
ΦΑBΙΑΝ: Επομένως ο κόσμος του προσβεβλημένου είναι ο κόσμος της ανωτερότητας. Και ο κόσμος της έκφρασης είναι ο κόσμος της σκέψης. Έτσι είναι;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Περίπου. Αυτοί που θεωρούν πως είναι ανώτεροι, δηλαδή, οι αμαθείς, οι βλάκες, οι άξεστοι, και μάλιστα περήφανοι που είναι αμαθείς, βλάκες και άξεστοι, προφανώς αισθάνονται προσβεβλημένοι από τη σκέψη. Δηλαδή, οι αυτοκράτορες του κλιματισμού θα αναλάμβαναν την εκκαθάριση όλων εκείνων που εξαιτίας της ευφυίας τους ή απλώς για τα προσόντα τους θα θεωρούνταν ενάντιοι στην επανάσταση. Με αυτό τον τρόπο αυτοί θα μπορούσαν να συνεχίσουν να πιέζουν τα κουμπάκια στο τηλεχειριστήριο του κλιματισμού ως τέλειοι μαλάκες, γιατί αν εξολοθρεύσουμε τον κόσμο της έκφρασης, όλοι απαλλασσόμαστε από τους εαυτούς μας γιατί απαλλασσόμαστε από το να μας περιγράφουν.
ΦΑBΙΑΝ: Όπως οι ένθρησκοι φονταμενταλιστές, αισθάνονται προσβεβλημένοι.
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Ακριβώς έτσι όπως οι ένθρησκοι φονταμενταλιστές. Χάρη στον κόσμο της έκφρασης, ακριβώς τώρα, αυτή τη στιγμή, ξέρουμε ότι υπάρχουν. Οι ένθρησκοι φονταμενταλιστές και οι αυτοκράτορες του κλιματισμού.
ΦΑBΙΑΝ: Σαφώς υπάρχει ένας φονταμενταλιστής σε κάθε ηλίθιο, χωρίς να χρειάζεται η θρησκεία, ούτε ο κλιματισμός. Υπάρχει ένα βιβλίο του Τόμας Μπέρνχαρντ, Ξύλευση, αυτό το βιβλίο κατασχέθηκε στην Αυστρία τη δεκαετία του ’80 γιατί ένας τύπος αναγνώρισε τον εαυτό του σε έναν από τους χαρακτήρες.
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Ναι, μάλιστα αυτός ο τύπος ανήκε στην υψηλή κοινωνία της Βιέννης, την υψηλή τέχνη, δηλαδή, μια χαβιαροθυρωρίνα. Αυτό που δεν ήξερε ο καημένος ο άνθρωπος ήταν ότι με το να αναγνωρίσει τον εαυτό του σε έναν από τους χαρακτήρες, αυτό που έκανε ήταν να συμφωνήσει με τον Τόμας Μπέρνχαρντ, δηλαδή, με τον κόσμο της έκφρασης.
«Εγώ είμαι, εγώ είμαι, εγώ είμαι. Για μένα το λες.» Και βέβαια είσαι εσύ. Τι περίμενες. Αφού τα σκατά είναι ολοφάνερα. Τα σκατά είναι ολοφάνερα. Τι ήθελες να κάνω αφού τα σκατά είναι ολοφάνερα.
Κι εγώ ασχολούμαι με τον κόσμο της έκφρασης. Δεν ξέρω να κάνω τίποτε άλλο, είμαι μια άχρηστη. Και κάθε φορά πιο άχρηστη. Δεν ξέρω να πιέζω τα κουμπιά στο τηλεχειριστήριο του κλιματισμού.
Και όταν σκέφτομαι την κινέζικη Πολιτιστική Επανάσταση, τη βάναυση εξολόθρευση του κόσμου της έκφρασης, το μακελειό, στο όνομα της πουτάνας της ιδεολογίας, όταν σκέφτομαι όλους αυτούς τους διανοούμενους, τους καλλιτέχνες, ποιητές, ζωγράφους, καθηγητές, δημοσιογράφους, ηθοποιούς, δημόσια ταπεινωμένους, με ένα χωνάκι στο κεφάλι και μια πινακίδα να κρέμεται από τον λαιμό τους με το όνομά τους διαγραμμένο με κόκκινη μπογιά, ξυλοφορτωμένους, προσβεβλημένους, φτυμένους, καταδιωγμένους έως θανάτου, ανυπεράσπιστους στη μέση της γαμημένης της μάζας, με τα χέρια τεντωμένα προς τα πίσω για ώρες, για ώρες, να ακούνε τις φωνές, τις φωνές… «Μάο, Μάο, Μάο, Μάο, Μάο…» Μου προκαλεί αηδία. Μου έρχεται όρεξη να ξεράσω. Με πονάει. Με πονάει.
Τι εύκολο που είναι να χλευάζεις τον καλλιτέχνη, να ταπεινώνεις τον καλλιτέχνη, να γελοιοποιείς τον καλλιτέχνη, να πυροβολείς τον καλλιτέχνη, τι εύκολο, τι όμορφα που νιώθουν χλευάζοντας τον καλλιτέχνη, τον παλιάτσο. Είμαστε οι παλιάτσοι. Τι περίεργο, όταν τα πράγματα δυσκολεύουν είμαστε οι πρώτοι που πέφτουν. Οι παλιάτσοι. Οι φυλακές είναι γεμάτες από παλιάτσους.
Τι άσχημα που πυροβολούν. Δειλοί. Δειλοί.
Πολλοί αυτοκτόνησαν. Αυτοκτονούσε τόσος κόσμος που οι ερυθροφρουροί για να συγκαλύψουν μερικές δολοφονίες άρχισαν να πετάνε ανθρώπους από τα παράθυρα, κάνοντάς το να μοιάζει με αυτοκτονία.
ΦΑΒΙΑΝ: «Χορός μακάριων πνευμάτων», από το Ορφέας και Ευρυδίκη.
12. Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΩΝ. ΒΕΝΤΑΛΙΕΣ
13. ΜΙΑ ΑΝΑΚΡΙΣΗ. ΤΡΙΑ
ΦΑΒΙΑΝ: Τι σημαντικό υπάρχει για σένα στη σχέση σου με την Κίνα;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Το σημαντικό είναι οι αντιθέσεις στα πλαίσια της αγάπης.
ΦΑΒΙΑΝ: Και ποιες είναι οι αντιθέσεις στα πλαίσια της αγάπης;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Πάει κάποιος καιρός που ρώτησα τον Γκούο, έναν από τους ακροβάτες μας στο Καταραμένος να είναι ο άνθρωπος…, τι σκέφτεται η νεολαία για τον Μάο στην Κίνα; Νόμιζα ότι θα με έστελνε στον αγύριστο, είναι μόνο 23 χρονών. Και μου απάντησε: «Όλοι οι νέοι αγαπούν τον Μάο, ο Μάο είναι ένας θρύλος. Ο παππούλης Μάο». Εγώ επέμεινα: «Αλλά εσύ, τι σκέφτεσαι εσύ για τον Μάο;» Και αυτός μου απάντησε μόνο με μια φράση: «Και εγώ αγαπάω τον Μάο». Εγώ αγαπάω πολύ τον Γκούο, πάρα πολύ. Και τότε σκέφτηκα τις αντιθέσεις στα πλαίσια της αγάπης, και είπα στον εαυτό μου, Θεέ μου, αν σε είχα δει με ένα άσπρο πουκάμισο, ένα μαντιλάκι στον λαιμό και ένα αστέρι στο πηλήκιο, καίγοντας και βιβλία μάλιστα, θα είχα ενταχθεί στην ερυθρά φρουρά. Τότε του είπα: «Εσύ αγαπάς τον Μάο, αλλά εγώ σε αγαπάω εσένα. Εσύ είσαι πολύ πιο όμορφος από τον Μάο».
ΦΑΒΙΑΝ: Είναι μια δύσκολη αγάπη.
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Η αγάπη για την Κίνα είναι μια πολύ δύσκολη αγάπη. Το να είσαι ζωντανός είναι δύσκολο. Μια άλλη μέρα τον ρώτησα από περιέργεια: «Πόσους χαρακτήρες μαθαίνετε στο σχολείο όταν είστε μικρούληδες;», και ο Γκούο μου απάντησε: «Αυτό δεν μπορώ να το ξέρω. Εγώ, στην πραγματικότητα, δεν έχω πάει σχολείο».
ΛΟΛΑ: «Η νέα πρόσθεσε αμέσως ότι ο πρόεδρος Μάο επίσης είχε πολλές γυναίκες. Μόνο τότε, αυτός τόλμησε να τη φιλήσει. Με τα μάτια κλειστά, εκείνη τον άφησε να χαϊδέψει το σώμα της, τόσο ευαίσθητο που έμοιαζε ηλεκτροφόρο, κάτω από την υπερβολικά φαρδιά στρατιωτική στολή. Εκείνη τον ρώτησε αν μπορούσε να της δανείσει κι άλλα βιβλία στο ίδιο στιλ. Είπε ότι ήθελε να τα μάθει όλα, ότι αυτό δεν είχε τίποτα το επικίνδυνο. Τότε αυτός της εξήγησε πως όταν τα βιβλία γίνονταν απαγορευμένοι καρποί, το μόνο επικίνδυνο ήταν η κοινωνία…»
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Όταν τα βιβλία γίνονταν απαγορευμένοι καρποί…
ΛΟΛΑ: «…όταν τα βιβλία γίνονταν απαγορευμένοι καρποί, το μόνο επικίνδυνο ήταν η κοινωνία, και γι’ αυτό τόσοι άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της υποτιθέμενης Πολιτιστικής Επανάστασης, που τώρα θεωρούνταν τελειωμένη. Εκείνη είπε ότι αυτό το ήξερε ήδη, ότι είχε δει να χτυπούν ανθρώπους μέχρι θανάτου, είχε δει το σκεπασμένο από μύγες μαύρο αίμα που έβγαινε από τη μύτη των επονομαζόμενων αντιφρονούντων, που κανένας δεν τολμούσε να τους διεκδικήσει. Τότε εκείνη ήταν μικρή, όμως τώρα πια δε θα μπορούσε να θεωρηθεί μικρή, ήταν πια ενήλικη».
ΦΑΒΙΑΝ: Και τι γίνεται με τη Γαλλία; Στη Γαλλία ο μαοϊσμός υπήρξε πολύ δημοφιλής.
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Οι γάλλοι ήταν αρκετά αστοί ώστε να υπερασπιστούν τον μαοϊσμό. Εκείνοι οι νεαροί γάλλοι δεν πεινούσαν, δεν ήξεραν τι σήμαινε ο κανιβαλισμός, δεν τρέφονταν με κεφάλια από γαρίδες και πόδια από κοτόπουλα, στην καλύτερη των περιπτώσεων, χωρίς την ανάγκη ενός πολέμου· εκείνοι οι νεαροί γάλλοι δεν είχαν δει την ερυθρά φρουρά να σκοτώνει τις γιαγιάδες τους με μια γροθιά στον δρόμο, ως ενάντιες στην επανάσταση· εκείνοι οι νέοι δεν είχαν δει την ερυθρά φρουρά να ταπεινώνει δημόσια τις οικογένειές τους, τους γονείς τους, διανοούμενους σίγουρα, προοδευτικούς, καθηγητές στη Σορβόννη, δημοσιογράφους στη Le Monde, συγγραφείς των εκδόσεων Γκαλιμάρ, δεν τους καταδίωκαν έως θανάτου. Στη Γαλλία δεν πέθαιναν λόγω έλλειψης παροχής υπηρεσιών στα νοσοκομεία, στην Κίνα οι γιατροί ήταν σε στρατόπεδα χειρονακτικής μετεκπαίδευσης και δούλευαν επί 18 συνεχόμενες ώρες, γιατί θεωρούνταν αστοί, καπιταλιστές και ενάντιοι στην επανάσταση, απλά και μόνο επειδή ήταν γιατροί. Τέλος πάντων, αν ο Μάο είχε εισβάλει στη Γαλλία, το πανέμορφο σήμερα Παρίσι, πανέμορφο, πανέμορφο Παρίσι, θα ήταν μια πλάκα από τσιμέντο, και οι νεαροί μαοϊστές θα αναλάμβαναν να ξύνουν τις τσίχλες με μια σπάτουλα σε 45 βαθμούς Κελσίου, από αγάπη για τον Μάο, από αγάπη για τις μάζες, από αγάπη για το κόμμα, από αγάπη για την ιδεολογία, δε θα μπορούσαν να πάνε στη Σορβόννη, πολλά βιβλία θα ήταν απαγορευμένα, και ούτε καν θα μπορούσαν να τραβάνε μαλακία κοιτάζοντας γυμνές γκόμενες στο ίντερνετ γιατί κι αυτές θα είχαν λογοκριθεί.
Οι γάλλοι. Οι γάλλοι έχουν υπέροχες καφετέριες και άριστα κρασιά για να υπερασπιστούν οτιδήποτε.
14. ΜΑΟ ΜΑΟ. ΚΛΩΝΤ ΣΑΝΝ. ΓΙΑ ΥΠΝΟ
Μια διασκευή του La chinoise, του Γκοντάρ (τραγούδι):
Le Vietnam brûle et moi je hurle Mao Mao.
Το Βιετνάμ φλέγεται κι εγώ ουρλιάζω Μάο Μάο.
Johnson rigole et moi je vole Mao Mao.
Ο Τζόνσον χλευάζει κι εγώ πετάω Μάο Μάο.
Le napalm coule et moi je roule Mao Mao.
Η ναπάλμ τρέχει κι εγώ κάνω περίπατο Μάο Μάο.
Les villes crèvent et moi je rêve Mao Mao.
Οι πόλεις πεθαίνουν κι εγώ ονειρεύομαι Μάο Μάο.
Les putains crient et moi je ris Mao Mao.
Οι πουτάνες κλαίνε κι εγώ γελάω Μάο Μάο.
Le riz est fou et moi je joue Mao Mao.
Το ρύζι είναι τρελό κι εγώ παίζω Μάο Μάο.
C’est le petit livre rouge,
Είναι το μικρό κόκκινο βιβλίο,
qui fait que tout enfin bouge.
αυτό που κάνει και όλα επιτέλους κινούνται.
L’impérialisme dicte partout sa loi.
Ο ιμπεριαλισμός υπαγορεύει παντού τον νόμο του.
La révolution n’est pas un dîner.
Η επανάσταση δεν είναι κάποιο δείπνο.
La bombe A est un tigre en papier.
Η ατομική βόμβα είναι μια χάρτινη τίγρης.
Les masses sont les véritables héros.
Οι μάζες είναι οι πραγματικοί ήρωες.
Les Ricains tuent et moi je mue Mao Mao.
Τα αμερικανάκια σκοτώνουν κι εγώ αλλάζω δέρμα Μάο Μάο.
Les fous sont rois et moi je bois Mao Mao.
Οι βλάκες είναι βασιλιάδες κι εγώ πίνω Μάο Μάο.
Les bombes tonnent et moi je sonne Mao Mao.
Οι βόμβες βροντούν κι εγώ ηχώ Μάο Μάο.
Les bébés fuient et moi je fuis Mao Mao.
Τα μωρά τρέπονται σε φυγή κι εγώ τρέπομαι σε φυγή Μάο Μάο.
Les Russes mangent et moi je danse Mao Mao.
Οι ρώσοι τρώνε κι εγώ χορεύω Μάο Μάο.
Giáp dénonce, je renonce Mao Mao.
Ο Γκιάπ καταγγέλλει κι εγώ παραιτούμαι Μάο Μάο.
C’est le petit livre rouge,
Είναι το μικρό κόκκινο βιβλίο,
qui fait que tout enfin bouge.
αυτό που τα κάνει όλα να αλλάζουν.
La base de l’armée, c’est le soldat.
Ο στρατιώτης είναι η βάση του στρατού.
Le vrai pouvoir est au bout du fusil.
Η πραγματική εξουσία βρίσκεται στην άκρη του τουφεκιού.
Les monstres seront tous anéantis.
Όλα τα τέρατα θα εξαλειφθούν.
L’ennemi ne périt pas de lui-même.
Ο εχθρός δεν αφανίζεται από μόνος του.
15. ΜΙΑ ΑΝΑΚΡΙΣΗ. ΤΕΣΣΕΡΑ
ΦΑΒΙΑΝ: Τι σημαίνει Μάο;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: «Μάο» σημαίνει μαλλιά. 毛. Τριχιά ζώου.
ΦΑΒΙΑΝ: Πόσους χαρακτήρες ξέρεις;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Περίπου 1200.
ΦΑΒΙΑΝ: Αύριο θα πρέπει να τους ξαναγράψεις;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Ναι.
ΦΑΒΙΑΝ: Πόσο χρόνο σου παίρνει;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Δύο ώρες.
ΦΑΒΙΑΝ: Γιατί έγραψες αυτό τον χαρακτήρα; Τι σημαίνει 哭;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Θα σου πω μετά.
ΦΑΒΙΑΝ: Γιατί μαθαίνεις κινέζικα; Ποιος είναι ο πραγματικός λόγος που μαθαίνεις κινέζικα;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Γιατί είμαι πολύ μόνη. Έχω πολύ ελεύθερο χρόνο. Γιατί δεν μπορώ να ζω σαν μια κανονική γυναίκα. Γιατί προτιμώ την Κίνα. Γιατί με διεγείρει, γαμώ το, με διεγείρει η Κίνα. Αυτή η μυρωδιά Κίνας… Γιατί θέλω να με αγαπήσει η Κίνα. Γιατί να σε αγαπήσει η Κίνα είναι αδύνατον. Ξέρω ‘γώ; Μελετώ κινέζικα για να είμαι μακριά.
ΦΑΒΙΑΝ: Είναι σαν να παύεις να υπάρχεις;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Μερικές φορές σκέφτομαι ότι δεν έχω ύπαρξη. Έχω μόνο διάρκεια.
ΦΑΒΙΑΝ: Αυτό παραείναι υπερβολικό.
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Έχω όμως πειθαρχία, ωράρια, διαδρομές. Χάρη σ’ αυτό μπορεί να γεράσει κανείς χωρίς να περιμένει τίποτε άλλο από τη ζωή.
ΦΑΒΙΑΝ: Κι αν έφτανες στο σημείο να ερωτευτείς έναν κινέζο άντρα;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Ερωτεύομαι όλους τους κινέζους άντρες που βλέπω να περνούν.
ΦΑΒΙΑΝ: Θα έκανες σεξ με όλους τους κινέζους άντρες που βλέπεις να περνούν;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Ναι! Με τον ένα μετά τον άλλο, χωρίς σταματημό. Καλά, είναι μια κολοσσιαία διαδικασία, δεν είναι; Ξέρεις; Ένας κινέζος άντρας μου πρόσφερε δουλειά ως πόρνη, πρώτα στη Σαγκάη και μετά στη Μαδρίτη, έψαχναν ισπανίδες για να γαμιούνται με κινέζους, μου έδωσε μάλιστα και τη διεύθυνση του σπιτιού που έπρεπε να πάω. Και τότε έγραψα στη Λόλα, και της είπα «τι ευκαιρία, τι ωραία που θα περάσουμε να γαμιόμαστε με κινέζους».
ΦΑΒΙΑΝ: Και δέχτηκες τη δουλειά;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Όχι.
ΦΑΒΙΑΝ: Είναι οι αντιφάσεις στα πλαίσια της αγάπης;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Ακριβώς.
ΦΑΒΙΑΝ: Εγώ αναφέρομαι στο τι θα συνέβαινε αν έφτανες στο σημείο να ερωτευτείς πραγματικά έναν κινέζο άντρα; Εάν έκανες σεξ μαζί του περισσότερες από μία φορά.
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Όταν ερωτευόμαστε μπορούμε να επιλέξουμε μόνο ανάμεσα στην πειθαρχία ή την τιμωρία. Να απομακρυνθούμε και να διατηρήσουμε την πειθαρχία. Ή να πλησιάσουμε και να υποφέρουμε την τιμωρία.
16. Ο ΟΡΦΕΑΣ ΚΟΙΤΑΖΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΥΔΙΚΗ. Η ΑΝΧΕΛΙΚΑ ΚΟΙΤΑΖΕΙ ΤΗΝ ΚΙΝΑ. Η ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΤΑΙ ΣΕ ΠΕΤΡΑ.
THE RED DETACHMENT OF WOMΕN. ΕΝΑ ΜΠΑΛΕΤΟ ΜΕ ΦΙΓΟΥΡΕΣ ΑΠΟ ΠΟΡΣΕΛΑΝΗ
17. PING-PONG DIPLOMACY
Αυτή η ιστορία άρχισε τη δεκαετία του 70, επειδή όμως δεν είμαστε 40 ετών, αλλά χιλίων, συνεχίζει επίκαιρη.
Ποιος τολμά να είναι κάτω των χιλίων ετών;
Μιλάω για την εποχή του Ping-Pong Diplomacy. «Πρώτα φιλία και ύστερα ανταγωνισμός», λέει το σύνθημα του Ping-Pong Diplomacy.
Τον Φεβρουάριο του 1972 ο Νίξον επισκέπτεται τον Μάο χάρη στην Ping-Pong Diplomacy. Τον προσκαλούν στην παράσταση μίας από τις οχτώ όπερες που επιτρέπονται στην Κίνα ύστερα από την Πολιτιστική Επανάσταση, The Red Detachment of Women. Το κόκκινο απόσπασμα γυναικών.
Την ίδια περίοδο οι ΗΠΑ βελτιώνουν στα εργαστήριά τους τον χημικό πόλεμο και ρίχνουν τόνους ναπάλμ πάνω από μικρά χωριουδάκια στο Βιετνάμ, και προκαλούν εκατομμύρια νεκρούς σε άμαχο πληθυσμό, και αποτεφρώνουν σε περισσότερους από 1200 βαθμούς Κελσίου οποιαδήποτε μορφή ζωής. Και στην Κίνα, αφού πρώτα δοκιμάστηκε ο απεριόριστος ενθουσιασμός και η απεριόριστη καταστρεπτική δύναμη της ερυθράς φρουράς εφήβων, στην πλειοψηφία τους, βαδίζουν ανάμεσα στα συντρίμμια του ίδιου τους του πολιτισμού, και των ίδιων τους των καρδιών. Ακόμα και οι αναμνήσεις είναι κάτι αντιεπαναστατικό. Το να έχεις αναμνήσεις είναι ενάντιο στην επανάσταση. Έχει εξαλειφθεί κάθε προσωπικό κίνητρο, έως και η πιο απλή σκέψη.
Πολλούς τους σκότωσαν στο ξύλο. Πολλοί πέθαναν από εξάντληση. Πολλοί αυτοκτόνησαν. Πολλούς τους άφησαν στη μοίρα τους. Πολλοί δεν μπόρεσαν να κλάψουν. Πολλοί δεν μπόρεσαν να κλάψουν. Το να διεκδικήσεις το πτώμα ενός αντιεπαναστάτη ήταν μια πράξη ενάντια στην επανάσταση. Πολλοί δεν μπόρεσαν να κλάψουν. Δεν μπόρεσαν, δεν μπόρεσαν να κλάψουν. Οι πιο θαρραλέοι έκλαψαν στα κρυφά. Λαθραία. Πολλοί δεν μπόρεσαν να κλάψουν.
Η Σελίν λέει: «Όταν στους ισχυρούς της γης τους τη δώσει και σας αγαπούν είναι γιατί σκέφτονται να σας μετατρέψουν σε βορά των κανονιών, από την αγάπη ξεκινούν, οι ιθύνοντες της γης μπορούν να σκέφτονται τον άνθρωπο μόνο από συμφέρον ή από σαδισμό».
Είναι η λαμπρή εποχή της Ping-Pong Diplomacy.
Στην εποχή της Ping-Pong Diplomacy ένας άνδρας κινέζος δεν μπορεί να ερωτευτεί μια λευκή γυναίκα. Μια λευκή γυναίκα είναι ο νούμερο ένα εχθρός.
Ο κινέζος άντρας αποφασίζει να συναντηθεί με τη λευκή γυναίκα που αγαπάει, δε λέει ψέματα στην κοινότητα, σέβεται την κοινότητα, και τους ανακοινώνει: πάω να επισκεφτώ τη γυναίκα που αγαπάω. Όμως αυτή η γυναίκα είναι λευκή. Ως αντάλλαγμα για την εξομολόγησή του, ο νεαρός κινέζος δέχεται περιφρόνηση από την οικογένειά του, από τους ανώτερούς του και από ολόκληρη την κοινότητα. Η αγάπη για μια λευκή γυναίκα είναι αντιεπαναστατική. Αλλά ο αρχηγός είπε ότι οι αμερικάνοι τώρα είναι φίλοι μας, απαντάει ο νεαρός κινέζος. Ένας αθλητής πρέπει μόνο να παίζει και να υπακούει. Και δεν πρέπει να μιλάει με μια λευκή γυναίκα. Μια λευκή γυναίκα είναι μια λευκή πατσαβούρα.
Τον νεαρό κινέζο τον καταγγέλλει ένας γείτονας στον οποίο χρωστάει λίγα λεφτά. Παραδόξως η αγάπη για τις μάζες πάντα υπήρξε μια καλή δικαιολογία για το ξεκαθάρισμα προσωπικών λογαριασμών.
Ο νεαρός κινέζος συλλαμβάνεται. Τον υποβάλλουν σε μια ανακριτική διαδικασία και σε μια διαδικασία αυτοκριτικής.
Ανακαλύπτουν ένα τετράδιο όπου ο νεαρός κινέζος έχει αρχίσει να γράφει ένα ερωτικό γράμμα. Επίσης έχει σκιτσάρει γυμνή τη λευκή γυναίκα που αγαπάει. Πιστεύεις ότι αυτή η πατσαβούρα είναι στην υπηρεσία της επανάστασης, στην υπηρεσία των μεγάλων μαζών του λαού, στην υπηρεσία του κόμματος; Πιστεύεις ότι το να σχεδιάζεις γυμνή μια λευκή γυναίκα είναι υπέρ της επανάστασης; Χρειαζόμαστε γρανάζια, δε χρειαζόμαστε ομορφιά.
Καίνε το γράμμα μπροστά στα μάτια του. Και το υπόλοιπο τετράδιο. Οι χειρονομίες των στρατιωτών επιδεικνύουν μια χοντροκοπιά απολύτως επαναστατική. Η ταπείνωση είναι ένα από τα γρανάζια, βρίσκεται στα θεμέλια της συγκρότησης του νέου κόσμου.
Το γυμνό σώμα της λευκής γυναίκας φλέγεται, σαν ένα σώμα κάτω από τόνους ναπάλμ. Ακόμη και οι στάχτες είναι όμορφες, και γι’ αυτό τον λόγο οι στρατιώτες φτύνουν από πάνω, για να εξαλείψουν οποιαδήποτε αντιεπαναστατική υπόνοια.
Μετά την ανάκριση, ο νεαρός κινέζος περπατάει μέχρι μια λίμνη, εκεί περνάει αρκετές ώρες, σαν να μπορούσε να ατενίσει έως κορεσμού μια γυμνή γυναίκα περνάει εκεί αρκετές ώρες θαυμάζοντας την ομορφιά της λίμνης, την αντιεπαναστατική ομορφιά της λίμνης, την αντιεπαναστατική ομορφιά της Κίνας, την ανυπολόγιστη αντιεπαναστατική ομορφιά της Κίνας, την ακατάλυτη αντιεπαναστατική ομορφιά της Κίνας. Φαντάζεται το πέος του να εισδύει στο κορμί της λευκής γυναίκας, εκσπερματώνει, μάχεται τη βία του Κράτους με το σπέρμα του, και τελικά βυθίζεται στο νερό μέχρι που πεθαίνει. Δεν αυτοκτονεί. Αυτοεκτελείται επειδή είναι ενάντιος στην επανάσταση. Επειδή δε νιώθει ικανός να ζει χωρίς κάτι όμορφο μπροστά στα μάτια του. Αυτοεκτελείται επειδή σκέφτεται αδιάκοπα τη λευκή γυναίκα. Επειδή επιθυμεί να κρυφτεί μέσα στη σάρκα της. Γιατί η αγάπη για μια λευκή γυναίκα είναι ενάντια στην οικογένειά του, ενάντια στους ανώτερούς τους, και ενάντια στην κοινότητα. Και αυτός σέβεται την οικογένειά του, τους ανώτερούς του, και την κοινότητα. Η μοναδική πιθανή αγάπη είναι η αγάπη για τις μάζες. Και ο νεαρός κινέζος είναι απλώς ένας άντρας μόνος. Ένας άντρας μόνος. Και η μοναξιά είναι απολύτως αντιεπαναστατική. Εν συντομία, η ζωή είναι απολύτως αντιεπαναστατική. Η ζωή ισούται με το έγκλημα.
Υπάρχει κάτι χειρότερο από τον πόλεμο.
Όταν ολόκληρη η ζωή μετατρέπεται σ’ ένα έγκλημα.
Ένας από τους βορειοαμερικανούς παίκτες του πινγκ-πονγκ, συμμετέχων στην Ping-Pong Diplomacy, όταν επέστρεψε στη χώρα του είπε για την Κίνα: «Ο λαός είναι μια ενότητα, πιστεύουν πραγματικά στον μαοϊσμό».
Ο ίδιος παίκτης του πινγκ-πονγκ, συμμετέχων στην Ping-Pong Diplomacy, επίσης είπε όταν επέστρεψε: «Η Κίνα είναι μια πολύ όμορφη χώρα».
Και όταν τελείωσαν τα χειροκροτήματα της Ping-Pong Diplomacy έμεινε μονάχα η ύπαρξη.
Η ιστορία είναι η γητεύτρα της οδύνης.
Η αλήθεια δεν έχει να κάνει ούτε με τον νόμο ούτε με τη δικαιοσύνη.
Εκεί όπου δε χρειάζεται η ομορφιά διαπράττονται περισσότερες δολοφονίες.
Η βλακεία δολοφονεί.
Στις 8 Μαΐου του 1945, μπουχτισμένοι πια από αίμα, οι γερμανοί στρατιώτες δε σκέφτηκαν να κάνουν μεγαλύτερη βαρβαρότητα, μεγαλύτερη επίδειξη δύναμης, από το να καταστρέψουν 20 καμβάδες του Κλιμτ, τους πιο ωραίους. Σε έναν από εκείνους τους καμβάδες η αλήθεια εμφανιζόταν χωριστά από τον νόμο και από τη δικαιοσύνη. Το έκαναν τη μέρα ακριβώς που ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος θεωρήθηκε λήξας. Λες και οι βάρβαροι να είχαν διαισθανθεί ότι αυτή είναι η πραγματική εξολόθρευση του ανθρώπινου, και όχι τα 50 εκατομμύρια νεκροί. Η πραγματική εξολόθρευση του ανθρώπινου βρισκόταν στο να αφήσουν τις επερχόμενες γενιές χωρίς αρκετή ομορφιά για την πρόσληψη του κόσμου, για την κατανόηση αυτής της θλιβερής λάσπης από την οποία είμαστε καμωμένοι.
Εκεί όπου δε χρειάζεται η ομορφιά διαπράττονται περισσότερες δολοφονίες.
Οι μεγάλες επιδείξεις εξουσίας δε συνίστανται στην εξόντωση ανθρώπινων ζωών, συνίστανται στην εξόντωση της ατελείωτης ομορφιάς που μπόρεσε να δημιουργήσει ο άνθρωπος.
Εκεί όπου δε χρειάζεται η ομορφιά διαπράττονται περισσότερες δολοφονίες.
Αυτό που έχει σημασία δεν είναι να ξέρουμε αν οι αρχαίοι καλλιγράφοι έκλαιγαν ή γελούσαν, αυτό που έχει σημασία είναι τα δικά μας τα δάκρυα μπροστά σε ό,τι εκείνοι άφησαν.
18. ΧΟΡΟΣ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΙΕΝΑΝΜΕΝ
19. Η ΑΠΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΟΜΟΡΦΙΑΣ.
ΤΙ ΘΑ ΚΑΝΩ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΕΥΡΥΔΙΚΗ;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Αυτή ήταν η μόνη όμορφη στιγμή ετούτου του έργου. Ίσως η μοναδική στιγμή που άξιζε τον κόπο.
Σε αυτό το σημείο έμπαινε στη σκηνή μια κινέζα γυναίκα. Ερμήνευε τρία πανέμορφα κομμάτια παραδοσιακής κινέζικης μουσικής.
Ο ηλίθιος σκοπός μου ήταν να αντιπαραβάλω την ομορφιά με την ελευθερία. Ή να καταπολεμήσω την καταστολή μέσω της ομορφιάς. Να προσπαθήσω ώστε το αληθινό, το ωραίο και το αγαθό να γίνουν το ίδιο πράγμα. Ακόμα πιστεύω σ’ αυτό μερικές φορές. Το αληθινό, το αγαθό και το ωραίο.
Κατά τη διάρκεια της δεύτερης πρόβας μάς εξήγησε ότι φοβόταν να μην την καταγγείλουν στην κινέζικη Κυβέρνηση ή στις κινέζικες αρχές για τη συμμετοχή της σε αυτό το έργο. Μας είπε ότι υπήρχε πολύς κόσμος στη φυλακή.
Μας ρώτησε αν υπήρχαν κινέζοι δημοσιογράφοι στα θέατρα. Και τι θα συνέβαινε αν την έβλεπε κάποιος κινέζος αστυνομικός.
Για να μπορώ να μιλάω μαζί της έμαθα τέσσερις λέξεις:
Πολιτική – τσόντσουά – 政策
Ελευθερία – τσίγιό – 自由
Ωραίο – μεεΐ – 美丽
Ομορφιά – μειρόνγκ – 美容
Εκείνη μας ζήτησε να της αλλάξουμε το όνομα. Μας ζήτησε να την κρύψουμε πίσω από ένα ύφασμα, με τέτοιο τρόπο ώστε αυτό που θα φαινόταν να ήταν μια σκιά και να μην αποκαλυπτόταν η ταυτότητά της. Η οικογένειά της της είπε: «Μπορείς να είσαι στη σκηνή αλλά να μην ακούς τίποτα, να μην κοιτάζεις το άτομο που σου διαβάζει το βιβλίο, να μη γνέφεις ναι ή όχι με το κεφάλι, να μην κάνεις καμιά χειρονομία, να μην ακούς, μόνο να παίζεις μουσική».
Τελικά ο φόβος μήπως την καταγγείλουν και η αγωνία ήταν τόσο φρικτά που αποφάσισε να μη συμμετέχει στο έργο. Το αποφάσισε σε συνθήκες τεράστιας οδύνης και πικρών δακρύων. Μας ζήτησε συγγνώμη πολλές φορές. Πολλές φορές. Είναι μια υπέροχη γυναίκα.
Μας είπε: «Όλα όσα εσείς διηγείστε στο θέατρο εγώ τα ξέρω, είναι αλήθεια. Αλλά δεν μπορώ να μιλάω άσχημα για την Κίνα».
Μας διηγήθηκε πώς κατά την Πολιτιστική Επανάσταση –αυτή τώρα είναι 62 χρονών και έζησε εκείνη την εποχή όταν ήταν έφηβη– τρέφονταν με τα εντόσθια από τα σφαγεία ζώων, με κεφάλια από γαρίδες και με πόδια από κοτόπουλα, και η οικογένειά της ήταν τυχερή γι’ αυτό. Μας μίλησε για την πείνα. Μας είπε ότι τα πανεπιστήμια έκλεισαν και η αδελφή της δεν μπόρεσε να σπουδάσει. Μας είπε ότι ακούγονταν πολλοί πυροβολισμοί. Αλλά δεν μπορούσε να μιλήσει άσχημα για την Κίνα.
Μας ρώτησε, γεμάτη αγωνία, ιδρώνοντας, δείχνοντας το βιβλίο του Γκάο Ξινγκγιάν: «Όλα όσα σας διηγούμαι εγώ είναι γραμμένα σε αυτό το βιβλίο;». Της απάντησα ναι, όλα είναι γραμμένα σ’ αυτό το βιβλίο.
Επίσης μας είπε πως μια μέρα οι ερυθροφρουροί έβγαλαν από το σχολείο έναν καθηγητή μουσικής και τον ταπείνωσαν δημοσίως, με τα χέρια του τεντωμένα προς τα πίσω, υπό την παρουσία των μαθητών του. Εκείνη ήταν 12 χρονών και θυμάται ότι έτρεχαν τα δάκρυά της όσο έβλεπε πώς κακοποιούσαν τον καθηγητή της. Και επίσης υπέφερε πολύ όταν είδε στις πρόβες ότι εμείς αναπαράγαμε τις σκηνές των δημόσιων ταπεινώσεων. Αλλά δεν μπορούσε να μιλήσει άσχημα για την Κίνα.
Όλα όσα εσείς κάνετε στο θέατρο εγώ τα ξέρω, είναι αλήθεια. Αλλά δεν μπορώ να μιλήσω άσχημα για την Κίνα.
Επίσης είπε με μια τρομερή αφέλεια, φυσικό προϊόν της άγνοιας, ότι ο Μάο βρίσκεται ακόμα στο Πεκίνο και πρέπει να τον σεβόμαστε. Δε μου αρέσει όταν τρώτε ταλιατέλες με τέτοιο τρόπο μπροστά του. Δεν μπορούμε να μιλάμε άσχημα για τον Μάο. Δεν μπορούμε να μιλάμε άσχημα για την Κίνα. Μας είπε, για παράδειγμα, ότι στην Ισπανία πρέπει να σεβόμαστε τον Φράνκο, και εγώ της απάντησα, εγώ δε σέβομαι τον Φράνκο, κι εκείνη ρώτησε, μιλάτε άσχημα για τον Φράνκο; Ναι, για τον Φράνκο μόνο άσχημα μπορούμε να μιλάμε. Μιλάτε άσχημα για την Ισπανία; Ναι, όταν χρειάζεται να μιλάμε άσχημα για την Ισπανία μιλάμε άσχημα για την Ισπανία.
Επίσης μας είπε ότι σε μερικούς πολύ καλούς παίκτες του πινκγ-πονκγ δεν επιτράπηκε να πάνε στους Ολυμπιακούς εξαιτίας της πολιτικής τους ιδεολογίας. Αλλά δεν μπορούσε, δεν μπορούσε, δεν μπορούσε να μιλάει άσχημα για την Κίνα. Εκείνη έλεγε ότι το να μιλάς άσχημα για την Κίνα θα ήταν σαν να μιλάς άσχημα για τη μητέρα της. Η οικογένειά της της είπε επίσης: «Δεν μπορείς να μιλάς άσχημα για την Κίνα». Οι φίλοι της επίσης της είπαν: «Δεν μπορείς να μιλάς άσχημα για την Κίνα».
Το τελευταίο που διάβασα στον τύπο είναι ότι στην Κίνα μπορεί να φας 10 χρόνια φυλακή για το εξής: «Επίθεση και λοιδορία στο πολιτικό και κοινωνικό κινέζικο κομμουνιστικό σύστημα». Οι οικογένειες λένε πως όταν οι κρατούμενοι εκτίουν την ποινή τους βγαίνουν από μια μικρή φυλακή για να μπουν σε μια άλλη μεγαλύτερη, που είναι η Κίνα. Θυμήθηκα ότι στις πρώτες πρόβες ο Φαβιάν είπε: «Η Κίνα είναι η μεγαλύτερη φυλακή του κόσμου». Αυτό που δεν ξέραμε είναι ότι η φυλακή, ο τρόμος, θα έφτανε μέχρι τον χώρο της πρόβας, μέχρι τη Μαδρίτη. Οι οικογένειες λένε ότι η αστυνομία τους παρακολουθεί, τους βιντεοσκοπεί…
Για εμάς είναι πολύ εύκολο να μιλάμε για όλα αυτά. Για εμάς είναι πολύ εύκολο να μιλάμε για πολιτική. Το να μιλάμε για πολιτική είναι το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο.
Έτσι έγινε και ο χώρος, που εμείς είχαμε προορίσει για την ομορφιά, τη μουσική, την ελευθερία, μιάνθηκε για πάντα από την καταστολή, τον κομμουνισμό, και έγινε η αντανάκλαση του φόβου, της ατίμωσης, και της βάναυσης εξολόθρευσης του κόσμου της έκφρασης, για μια ακόμη φορά, μέσω του τρόμου.
Η πρώτη φορά που η κινέζα γυναίκα είδε τις εικόνες της πλατείας Τιενανμέν ήταν στον χώρο της πρόβας του Πινγκ-Πονγκ, στη Μαδρίτη. Αναγνώρισε την πλατεία, αλλά όχι τα γεγονότα. Δεν ήξερε τίποτα για τον άνθρωπο του τανκ. Πολλοί κινέζοι όταν βλέπουν τις εικόνες αναγνωρίζουν την πλατεία αλλά δεν αναγνωρίζουν τα γεγονότα, δεν ξέρουν ότι αυτό συνέβη.
Χωρίς να ήταν ο σκοπός μας αναπαράχθηκε η ιστορία του Ορφέα και της Ευρυδίκης με την οποία ξεκινήσαμε το έργο. Η ιστορία θα ήταν πάνω κάτω έτσι: αγαπάς τόσο πολύ την Κίνα που προσπαθείς να την τραβήξεις από το βασίλειο των σκιών, αλλά όταν είσαι πια στο τσακ για να φτάσεις στο κατώφλι της ζωής, γυρνάς το κεφάλι για να κοιτάξεις, για να κοιτάξεις βαθιά την αντιεπαναστατική ομορφιά της Κίνας, και η Κίνα εξαφανίζεται για μια ακόμη φορά στο βασίλειο των σκιών.
Η κινέζα γυναίκα μού ζήτησε μια ηχογράφηση της άριας της όπερας Ορφέας και Ευρυδίκη, του Γκλουκ, «Τι θα κάνω χωρίς την Ευρυδίκη;» («Che farò senza Euridice?»). Της φαινόταν εξαίσια και ήθελε να μπορέσει να την τραγουδήσει κάποια μέρα.
Εκείνη τη στιγμή, η Λόλα εξηγούσε στην κινέζα γυναίκα ποιος είναι ο Γκάο Ξινγκγιάν, και της διάβασε ένα απόσπασμα από Το βιβλίο ενός άντρα μόνου. Ένα βιβλίο απαγορευμένο από την Κυβέρνηση του Πεκίνου.
20. ΓΚΑΟ ΧΙΝΓΚΓΙΑΝ.
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΝΟΣ ΑΝΤΡΑ ΜΟΝΟΥ
ΛΟΛΑ: Ο Γκάο Ξινγκγιάν, κατά τη διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης, στάλθηκε σε ένα στρατόπεδο μετεκπαίδευσης και εξαναγκάστηκε να κάψει και να θάψει ένα μεγάλο μέρος από τα κείμενά του. Τη δεκαετία του ’80 κάνουν πρεμιέρα τα έργα του στο Πεκίνο και τον ίδιο χρόνο η εκστρατεία «ενάντια στη διανοητική ρύπανση» που ξεκίνησε η κινέζικη Κυβέρνηση του προκαλεί πολλά προβλήματα με τη λογοκρισία, και το ’86 του απαγορεύουν να ανεβάσει τα έργα του. Το ’87 φεύγει για το Παρίσι και γίνεται πολιτικός πρόσφυγας και, έπειτα από τη σφαγή στην πλατεία Τιενανμέν το ’89, φεύγει από το κομμουνιστικό κόμμα, μπαίνει στο κινέζικο κίνημα αντιφρονούντων, γίνεται γάλλος πολίτης και δεν επιστρέφει ποτέ ξανά στην Κίνα, ούτε θέλει να ξέρει τίποτα για την Κίνα. Στο βιβλίο μάλιστα λέει ότι είναι ήδη αηδιασμένος, ότι ούτε καν αντιφρονούν δε θέλει να είναι πια. Ότι θέλει να κάνει έρωτα με όμορφες γυναίκες. Να νιώθει ηδονή και τίποτα παραπάνω. Το έτος 2000 του απονέμουν το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας και αυτή την είδηση την υποδέχονται οι πολιτικοί αξιωματούχοι της Κίνας με μεγάλη αγανάκτηση. Αισθάνονται εξυβρισμένοι από αυτό το βραβείο. Και τα μέσα μαζικής επικοινωνίας στην Κίνα αποσιωπούν το γεγονός ότι απένειμαν το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας σε έναν κινέζο άντρα. Αυτό το βιβλίο το έγραψε στη Γαλλία πια. Έχει τίτλο Το βιβλίο ενός άνδρα μόνου, είναι απαγορευμένο στην Κίνα, και αυτό είναι μέρος των όσων λέει:
«Η ελευθερία δε δίνεται, δεν αγοράζεται, μάλλον είναι η δική σου συνείδηση για τη ζωή, η τέρψη της ζωής σου. Γεύσου αυτή την ελευθερία όπως την ηδονή που αισθάνεσαι όταν κάνεις σαρκικό έρωτα με μια όμορφη γυναίκα. Δεν είναι το ίδιο;
»Η ελευθερία δεν ανέχεται ούτε την αγιοσύνη ούτε τη δικτατορική εξουσία. Δε θέλεις να ξέρεις τίποτα ούτε για το ένα ούτε για το άλλο, και, ούτως ή άλλως, ούτε και θα μπορούσες να τα αποκτήσεις· αντί να κάνεις μια μεγάλη προσπάθεια για να καταφέρεις κάτι, είναι καλύτερο να έχεις ελευθερία.
»Πριν πούμε ότι ο Βούδας είναι μέσα σου, καλύτερα να πούμε ότι η ελευθερία είναι μέσα σου. Η ελευθερία ποτέ δεν εκπορεύεται από κάποιον άλλο, αν σκεφτείς το βλέμμα των άλλων, αν αναζητάς την επιδοκιμασία τους, και αν βγάζεις όμορφους λόγους για να τους διασκεδάσεις, θα προσαρμοστείς στα γούστα τους· αυτό που θα απολαύσεις δε θα είσαι εσύ και θα έχεις χάσει την ελευθερία σου.
»Η ελευθερία δεν αφορά τους άλλους, δε χρειάζεται να την αναγνωρίσει κανείς, θα μπορέσεις να την αποκτήσεις μόνο αν ξεπεράσεις τους καταναγκασμούς των άλλων, έτσι όπως συμβαίνει με την ελευθερία της έκφρασης. Η ελευθερία μπορεί να εμφανιστεί με τη μορφή του πόνου και της θλίψης, αν αυτά τα συναισθήματα δεν την πνίξουν. Παρ’ όλο που είναι βυθισμένη σε αυτά μπορείς ακόμα να τη διακρίνεις. Ο πόνος και η θλίψη επίσης είναι ελεύθερα. Χρειάζεσαι έναν ελεύθερο πόνο και μια ελεύθερη θλίψη, εάν αξίζει τον κόπο να ζούμε για κάτι είναι γι’ αυτή την ελευθερία που τελικά σου παρέχει χαρά και γαλήνη».
21. ΤΟ ΠΙΝΓΚ-ΠΟΝΓΚ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΑΘΛΗΜΑ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ
Το πινγκ-πονγκ σήμερα είναι το εθνικό άθλημα στην Κίνα.
Οι κινέζικες αρχές αθλητισμού έχουν επιβάλει στους παίκτες τους αυστηρούς κώδικες συμπεριφοράς. Πέρυσι έξι μέλη της εθνικής ομάδας αποκλείστηκαν γιατί παραβίασαν έναν από τους βασικούς κανόνες: «Να διατηρούν ερωτικές σχέσεις με τις συντρόφους τους».
22. Η ΠΑΡΗΓΟΡΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΧΑΔΙ ΣΤΟ ΤΙΠΟΤΑ.
ΚΑΙ Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ ΠΟΥ ΕΚΤΟΞΕΥΕΙ ΜΠΑΛΕΣ
23. ΚΙΝΕΖΙΚΕΣ ΤΑΛΙΑΤΕΛΕΣ.
ΑΠΙΣΤΙΑ. ΝΑΤ ΚΙΝΓΚ ΚΟΟΥΛ
Γυναίκα,
αν εσύ μπορείς να μιλάς με τον Θεό,
ρώτησέ τον αν εγώ καμιά φορά
έπαψα να σ’ αγαπώ.
Και τη θάλασσα,
καθρέφτη της καρδιάς μου,
πόσες φορές με είδε να θρηνώ
την απιστία της αγάπης σου…
Σ’ έψαξα όπου κι αν πάω
και δεν μπορώ να σε βρω,
γιατί να θέλω άλλα φιλιά
αφού τα χείλη σου δε θέλουν πια να με φιλούν.
Κι εσύ,
ποιος ξέρει πού να γυρνάς,
ποιος ξέρει τι περιπέτειες να έχεις,
πόσο μακριά μου είσαι…!
Σ’ έψαξα όπου κι αν πάω
και δεν μπορώ να σε βρω,
γιατί να θέλω άλλα φιλιά
αφού τα χείλη σου δε θέλουν πια να με φιλούν.
Κι εσύ,
ποιος ξέρει πού να γυρνάς,
ποιος ξέρει τι περιπέτειες να έχεις,
πόσο μακριά μου είσαι…!
Μακριά μου…!
Μακριά μου…!
24. ΚΙΝΕΖΙΚΕΣ ΤΑΛΙΑΤΕΛΕΣ. ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Πόσο παίρνει για να γίνουν οι κινέζικες ταλιατέλες;
ΟΛΟΙ: Μια Μαρία Ελένα!!!
25. ΚΙΝΕΖΙΚΕΣ ΤΑΛΙΑΤΕΛΕΣ. SIBONEY
26. ΚΙΝΕΖΙΚΕΣ ΤΑΛΙΑΤΕΛΕΣ. ΑΠΙΣΤΙΑ. DAYS OF BEING WILDE. LOVING LESLIE CHEUNG
27. ΘΡΗΝΟΣ
ΣΙΝΤΟ: Γιατί έγραψες αυτό τον χαρακτήρα; Τι σημαίνει;
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Αυτό είναι δύο στόματα 口口και αυτό από κάτω είναι ένας σκύλος 犬, ένας κοπρίτης, ένα αδέσποτο. Είναι δυο στόματα πάνω σ’ ένα σκύλο και σημαίνει θρήνος.
ΣΙΝΤΟ: Θρήνος.
ΑΝΧΕΛΙΚΑ: Θρήνος.
——————— ϟ ———————
Σημ.: Η μετάφραση ακολούθησε την έκδοση του έργου από το βιβλίο El centro del mundo, Συλλογή Libros Robados, Σεγκόβια 2014, του εκδοτικού οίκου La uÑa RoTa.
Copyright για τους στίχους των τραγουδιών: Mao-Mao Gérard Hugé, Gérard Guégan και Claude Channes. Perfidia Alberto Domínguez Borrás. Copyright για τη μετάφραση του αποσπάσματος από το βιβλίο El libro de un hombre solo, του Gao Xingjian Xin Fei και José Luis Sánchez (Εκδόσεις del Bronce, 2002· Debols!llo, 2012).
Το Ping Pang Qiu 乒乓球 έκανε πρεμιέρα στην αίθουσα Verde των Θεάτρων του Κανάλ της Μαδρίτης στις 14 Φεβρουαρίου του 2013 στα πλαίσια του Festival de Otoño a Primavera.
——————— ϟ ———————
Ανχέλικα Λίντελ (Angélica Liddell) είναι το ψευδώνυμο της καταλανής δραματουργού και περφόρμερ που εκπροσωπεί σήμερα την πλέον πρωτοποριακή σκηνή του σύγχρονου ισπανικού θεάτρου, εξ αιτίας του ύφους της αλλά και χάρη στα θέματα με τα οποία καταπιάνεται.
Μοναχοκόρη, με πατέρα στρατιωτικό, άρχισε να γράφει δραματικές ιστορίες από την παιδική της ηλικία. Έκανε μουσικές σπουδές στο Βασιλικό Ωδείο της Μαδρίτης, αλλά δεν τις ολοκλήρωσε για να σπουδάσει τελικά ψυχολογία και δραματική τέχνη. Σκηνοθετεί η ίδια τις παραστάσεις της, και εκτός από θέατρο γράφει ποίηση και πρόζα, ενώ αντιμετωπίζει την τέχνη ως «μια στιγμή ατομικής επιφοίτησης απέναντι στο ανεξήγητο».
Το 1988 κέρδισε το πρώτο της βραβείο ως δραματουργός, και το 1993 συγκρότησε τη θεατρική ομάδα Atra Bilis μαζί με τον Γουμερσίντο Πούτσε. Έκτοτε έχει κερδίσει πολλά βραβεία και διακρίσεις για τη δουλειά της, όπως το Βραβείο Valle Inclán, το Εθνικό Βραβείο Δραματικής Λογοτεχνίας, Βραβείο Νεωτεριστικής Δραματουργίας Casa de América, Ασημένιο Λέοντα στην Μπιενάλε Θεάτρου της Βενετίας, Τιμητική Διάκριση Lope de Vega, κ.ά.
Επηρεασμένη από τον γάλλο φιλόσοφο Ζακ Ντεριντά η Ανχέλικα Λίντελ πιστεύει πως η δραματική θυσία, ως καταλύτης για τη δραματική πράξη, συντελείται όταν η πραγματική ζωή διεισδύει μέσα στο θέατρο. Γι’ αυτό και τα θέματα που την απασχολούν περιστρέφονται γύρω από την οικογένεια, την εξουσία, τον θάνατο, τον έρωτα, το σεξ, τις σχέσεις βίας, την αίσθηση θρησκευτικότητας, το στοιχείο της θυσίας, τον μύθο ως πρωτογενές υλικό, τον ανθρώπινο πόνο, το πένθος, την τελετουργία, την πολιτική, κλπ. Οι αναζητήσεις της πάνω σε αυτές τις θεματικές πραγματώνονται μέσα από τη θεατρική της γραφή και τη σκηνική της γλώσσα.
Το Πινγκ-Πονγκ (Ping Pang Qiu) είναι το δεύτερο έργο από μια τριλογία αφιερωμένη στην Κίνα όπου η συγγραφέας πραγματεύεται την «απώλεια της νεότητας και τον δρόμο που ακολουθούμε προς τη μοναξιά», όπως δηλώνει. Ο μύθος του Ορφέα και της Ευρυδίκης χρησιμεύει εδώ ως αισθητικό υπόβαθρο αλλά και ως δομικό στοιχείο σε ένα έργο που καταγράφει τις αντιφάσεις στο πλαίσιο της αγάπης και την παραδοξότητα της Πολιτιστικής Επανάστασης της Κίνας. Άλλα θεατρικά της έργα είναι το Perro muerto en tintorería: los fuertes, La casa de la fuerza, Belgrado και πολλά ακόμη.
* Σε συνέντευξη που έδωσε το 2011 κατά τη διάρκεια της συμμετοχής της στο φεστιβάλ Scena Contemporanea εξηγεί: «Δουλεύω με κινητήρια δύναμη το πνεύμα αντιλογίας. Κατασκευάζω τα έργα μου μέσα από το μίσος, τη δυσαρέσκεια, την εκδίκηση, σκέφτομαι χάρη στο μίσος, δουλεύω πάνω σε ό,τι αποστρέφομαι. Ζω τη δημιουργία ως μια αρρωστημένη κατάσταση.»