Χάρτης 23 - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2020
https://www.hartismag.gr/hartis-23/klimakes/panorama-apo-tsimento
Η πρόσβαση στο κέντρο της Αθήνας γίνεται από λεωφόρους ορμητικές: Βουλιαγμένης, Συγγρού, Μεσογείων, Καβάλας. Σε κάποια απ’ αυτές, εκεί όπου οι τρεις λωρίδες γίνονται δύο κι οι πυκνές οσμές της πόλης πλέκονται με την αύρα του προαστίου, μπορεί κανείς να δει μια μισοτελειωμένη οικοδομή ξέχειλη από νάνους και Περικλήδες, φρύνους φουσκωμένους, χήνες και χίμαιρες, Ποσειδώνες και Αγιασοφιές, γοργόνες και Μεγαλέξανδρους, προσκυνητάρια και ακροκέραμα, Βούδες και κύκνους, Σπαρτιάτες και Χιονάτες. Τα διακοσμητικά αγαλματίδια αλλάζουν θέση κάθε μέρα· αθροίζονται οι παραλλαγές και πελάτες παραγγέλνουν σαλίγκαρους, ανεμόμυλους και ζαρντινιέρες με δικέφαλους αετούς για κήπους και εισόδους. Τις ηλιόλουστες ημέρες τα αγαλματίδια ξεχύνονται ατάκτως στα μπαλκόνια, παρατάσσονται στην αυλή και στριμώχνονται στο πεζοδρόμιο. Είναι ωραία εδώ που γεννήθηκαν.
Μόνον το κλουβί με τον μπλε παπαγάλο παραμένει στη θέση του. Είναι πιστό στις πραγματικές διαστάσεις του κόσμου μας, ενώ τα διακοσμητικά αγαλματίδια διεκδικούν κλίμακες φανταστικές· τα λιοντάρια κοιτούν στα μάτια υπερτροφικούς νάνους κι οι βάτραχοι απειλούν ξωκλήσια και Ακρίτες. Τις νύχτες ο παπαγάλος επιθεωρεί το εργαστήριο πολύ περήφανος για τον τόπο του. Πού αλλού στον κόσμο συμπιέζονται τόσες ιστορίες και μύθοι από Ανατολή και Δύση, ή πάντως πράγματα που ανακαλούν ιστορίες και μύθους; Ο παπαγάλος είναι το έμβιο ον της ομήγυρης, κι ας μην το αντιλαμβάνεται. Στο κλουβί ακουμπά ο σωλήνας του κλιματιστικού, σωστός ομφάλιος λώρος που τον συνδέει με την οικοδομή και τα αλλόκοτα καύκαλα, σωλήνας υγρός τυλιγμένος με ξεφτισμένη μονωτική ταινία.
———— ≈ ————
Εγκαταβιώνουμε σ’ ένα τσιμεντένιο όστρακο. Δεν πονάμε· κι αυτό είναι είδος πόνου ύπουλο πολύ. Αρκούμαστε στο γερό καλούπι ενός κόσμου που ποτέ δεν ανατέλλει πλήρως.
———— ≈ ————
Τα διακοσμητικά αγαλματίδια είναι φτιαγμένα από τσιμέντο σαν την πόλη όλη, κι επιπλέον σοφά επενδυμένα με βακελίτη, το πλαστικό πολυμερές που το γνωρίζουν σε κάθε σπίτι ως «φορμάικα». Η ωραία λαϊκή ονομασία «φορμάικα» προέκυψε λόγω της εταιρείας Formica που κατασκεύαζε την εύπλαστη επένδυση από βακελίτη· η δε εταιρεία Formica πήρε την επωνυμία της από τη λατινική λέξη forma, η οποία αντανακλά την αρχαία ελληνική λέξη «μορφή», αν δεν είναι κιόλας η forma ένας λειψός αναγραμματισμός ή καθρέφτισμα της παλαιάς μορφής.
———— ≈ ————
Συνομιλούμε με το καθημερινό πρόπλασμα των ανθρώπων. Απ’ αυτό σκαρώνουμε φόρμες ανθεκτικότερες από τους ίδιους. Τις μαζεύουμε σε γωνιές μέσα μας και διακοσμούμε τον εσωτερικό αστερισμό μας, που κάποτε μοιάζει με πανόραμα κέρινων ομοιωμάτων ή με το θεματικό πάρκο ενός ακατάβλητου σχεδιαστή.
———— ≈ ————
Ο παπαγάλος θα ήθελε να ανοίξει τα φτερά του ώσπου να χωρέσει τα αγάλματα όλα και τα ξωκλήσια, τους κρουνούς και τους κίονες και τις Χιονάτες· κατόπιν να μεγαλώσει και το κλουβί για ν’ απορροφήσει την οικοδομή όλη, μαζί ν’ αναληφθούν στους ουρανούς εν μία ανώνυμη ψυχή σαν ταπεινός μα τέλειος πρωτομάστορας της Ηπείρου. Αυτό θα ήθελε, ναι, τούτος ο άγγελος της καρτερίας!
———— ≈ ————
Στο τέλος χωνόμαστε ολόκληροι μέσα μας και υποχρεωνόμαστε να αγαπάμε τις ασυνταίριαστες κατασκευές μας. Ποιος επιβιώνει έξω απ’ τη χαύνη αυλή της ψυχής του;
———— ≈ ————
Κι αν ποτέ του έπαιρναν το κλουβί – τότε θα έμενε εκεί που βρίσκεται, και θα απαιτούσε άλλο. Μήπως δεν έχει δει την απέναντι μεριά του δρόμου, έστω μες από τα νέφη που ξεφυσάνε τα ντιζελοκίνητα ταξί; Ξένα του μοιάζουν όλα· κινέζικο θέατρο είναι η «ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΝΤΙΚΩΝ» στον ημιώροφο, το κλειστό sex shop και το σαντουιτσάδικο «Αυθεντικόν». Πόσο καλύτερα είναι ο παπαγάλος στο εργαστήριό του! Ο κόσμος παραέξω διόλου δεν τον εμπνέει. Πάει καιρός τώρα που κάθεται απάνω στη νοσταλγία του. Άλλωστε έχει δει αυτός, και τι δεν έχει δει!
———— ≈ ————
Τα αγαλματίδια δεν αρκούνται να είναι μάγμα. Τους είπε κάποτε κι ο παπαγάλος μια κουβέντα του Βιτγκενστάιν που έδωσε ελπίδες: «Ο εβραίος είναι ένας έρημος τόπος· αλλά κάτω από το λεπτό στρώμα του βράχου βρίσκεται η διάπυρη μάζα του πνεύματος». Έκτοτε οι μορφές φαντάζονται ένα διάπυρο μάρμαρο κατάδικό τους κάτω απ’ τις στρώσεις του faux-marble, ποιότητος ανώτερης απ’ τα μάρμαρα που διαθέτει η Εσπερία όλη. Και τις νύχτες που έχει κέφια ο παπαγάλος απαγγέλει το ποίημα εκείνο του Γιώργου Σεφέρη για κάποια αγάλματα διαμελισμένα· αντηχούν τα λόγια στην κοινότητα των αρυτίδωτων πραγμάτων, ως κι η ωραία λέξη ἀείζωον του Ηράκλειτου, που την επαναλαμβάνει ο παπαγάλος κάθε λίγες ώρες, αλλά δεν σημαίνουν τίποτα. Μένει μόνον η αόριστη επιθυμία. Φαίνεται πως όσο βουλιάζεις στον ενεστώτα χρόνο, τόσο ζητείς την παράδοση που θα αρπαχτείς και θα πλεχτείς.