Κανείς δεν έχει αμφισβητήσει την αξιοσύνη του Μάρκου Δραγούμη και την ικανότητά του να συνεχίσει την εμπνευσμένη διοίκηση και δραστηριότητα του Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου των ιδρυτών του: Μέλπως Λογοθέτη-Μερλιέ και Οκτάβιου Μερλιέ.

Όντας κοντά του 30 χρόνια καταθέτω ως μουσικός το μεγαλείο του μουσικού και ταυτόχρονα λάτρη και ερευνητή της μουσικής κάθε είδους –αν μπορεί η μουσική να χωριστεί σε είδη– όπου γης. Μεγάλη η ανάγκη και η χαρά της μουσικής να ασχολούνται μαζί της τέτοιοι ερευνητές.

Χαρακτηριστική περίπτωση ήσυχου πνεύματος κι αυτόφωτου. Φανατικός και ταυτόχρονα αποστασιοποιημένος. Παραμέριζε, αφήνοντας την ένταση των γεγονότων να πρωταγωνιστήσει.

Έμπλεος πάθους και πολύπλευρη μουσική προσωπικότητα, έδινε έμφαση μόνον σε οτιδήποτε αφορούσε στην υψηλής αισθητικής μουσική δημιουργία, είτε αυτό είναι ένα δημοτικό τραγούδι, είτε ρεμπέτικο, είτε συμφωνική μουσική. Σχεδόν ταυτιζόταν με τον δημιουργό όχι υποκαθιστώντας τον αλλά συμπάσχοντας μαζί του στην τραγωδία της δημιουργίας –κατά Γκαίτε, άρα έτοιμος να αντιληφθεί τις λεπτεπίλεπτες αποχρώσεις τόσο αυτής όσο και της εποχής που δημιουργήθηκε.

Ίχνος καλλιτεχνικής προπαγάνδας και σοβινισμού, ίχνος εμπάθειας, ίχνος εξουσίας, ίχνος έστω και ελάχιστης κακίας ή υστεροβουλίας απέναντι στους εκφραστές της μουσικής ακόμα κι αν τους αντιπαθούσε σε ανθρώπινο επίπεδο. Δίκαιος και καθόλου λιγόψυχος απέναντι στη δημιουργία των εμπνευσμένων.

Δάσκαλος και μαθητής ταυτόχρονα. Ευγενικός και διακριτικά ορκισμένος εχθρός όλων των «Εθνικώς» μουσικολογούντων. Ιδανικός στο να «κατεβάζει» τον τόνο τού θορυβούντα δημιουργού και να «ανεβάζει» τον τόνο της δημιουργίας αυτού. Αηδίαζε με την «επιλεγμένη αφαίρεση» οιουδήποτε ουσιαστικού συστατικού στοιχείου ενός τραγουδιού. Λάτρης του «διαφορετικού». Απόλυτα πεπεισμένος ότι όλα μα όλα τα δημιουργήματα αποσκοπούν στην διαιώνιση της συμπαντικής αρμονίας.

Αν κάποιος πήγαινε μαζί με τον Μάρκο σε αποστολές επιτόπιων ηχογραφήσεων θα έβλεπε και θα καταλάβαινε την περηφάνια του για τους –κατά πολλούς– άξεστους και ήσσονος σημασίας μουσικούς και τραγουδιστές. Καταξίωνε και προσέγγιζε όλους τους άγνωστους μουσικούς με τον ίδιο τρόπο που καταξίωνε και τον λατρεμένο του συνθέτη Έκτορα Μπερλιόζ.

Οι μουσικοί όπου γης –ιδιαίτερα οι αγέννητοι Έλληνες μουσικοί– οφείλουν πολλά σε όλους εκείνους που προσεγγίζουν τη μουσική μ’ αυτόν τον τρόπο. Είμαι βέβαιος ότι η ιστορία της μουσικής θα καταδεχτεί να συμπεριλάβει τον Μάρκο ανάμεσά τους.