Χάρτης 48 - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2022
https://www.hartismag.gr/hartis-48/klimakes/400-lekseis
Εύκολα διαπιστώνεται πόσο δύσκολο είναι να διδαχθούν τα ελληνικά, όταν στην πραγματικότητα, δηλαδή στα κινητά, κυριαρχούν τα αγγλικά και άλλες ξένες γλώσσες. Ωστόσο υπάρχει επιμονή σε μεθόδους που έχουν αποδειχθεί ανεπαρκείς. Αντιθέτως, χρειάζεται επανεκκίνηση, την οποία προσφέρει η αναγνώριση ότι τα ελληνικά μόνον ως ξένη γλώσσα μπορούν να διδαχθούν στους Έλληνες. Τότε κάθε προτροπή να αποφεύγουν ξένες λέξεις, φερ’ ειπείν, δια της αντιδράσεως θα ενθάρρυνε τη χρήση ελληνικών λέξεων. Πώς όμως θα γίνει αυτό;
Παράδειγμα προς εφαρμογή
Όλοι οι δάσκαλοι, οι μαθητές του Δημοτικού, οι σπουδαστές και οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται στη χώρα έχουν την υποχρέωση, σύμφωνα με οδηγίες του υπουργού Παιδείας του Τατζικιστάν, να απομνημονεύσουν τουλάχιστον 400 αγγλικές και ρωσικές λέξεις έως τις αρχές του νέου έτους. Για διευκόλυνση, το υπουργείο εξέδωσε Λεξικό με λέξεις που συχνά χρησιμοποιούνται στα τατζικικά, στα ρωσικά και στα αγγλικά.
Ας σημειωθεί ότι το 2015 στα σχολεία και τα πανεπιστήμια απαγορεύτηκε το Νέο Έτος, ένας εορτασμός που ήταν σημαντικός την κομμουνιστική περίοδο. Άλλωστε υπάρχουν άλλες γιορτές: η Ημέρα του Προέδρου και η Ημέρα της Σημαίας στις 16 και 24 Νοεμβρίου αντιστοίχως ή η Εθνική Ημέρα Γλωσσών στις 5 Οκτωβρίου, που συμπίπτει με τα γενέθλια του Προέδρου. Υπάρχει και η Νορούζ, η ιρανική Νέα Ημέρα, που διαιωνίζει τον ζωροαστρικό εορτασμό της εαρινής ισημερίας.
Ιαξάρτη (Συρ Ντάρια) και Ώξο (Αμού Ντάρια) ονόμαζαν οι Έλληνες τους δύο μεγαλύτερους ποταμούς στο Τατζικιστάν, που τροφοδοτούσαν την Αράλη, πριν τα απομεινάριά της συρρικνωθούν σε τέσσερις μικρές λίμνες. Κάθε Δευτέρα υπήρχε λαϊκή αγορά και Δεύτερη ημέρα είναι η σημασία στα περσικά του ονόματος του χωριού Ντιούσαμπε, που είχε μετονομαστεί σε Σταλιναμπάντ, όταν το 1929 έγινε πρωτεύουσα. Το 1961 μετονομάστηκε σε Ντουσαμπέ.
Είτε ιρανόφωνοι είτε τουρκόφωνοι, οι λαοί της Κεντρικής Ασίας έχουν κοινό πολιτισμό, θρησκεία και παραδόσεις, συμπεραίνει αλλοεθνής ιστορικός της περιοχής. Το μόνο που χωρίζει τους λαούς είναι η γλώσσα. Μήπως όμως δεν είναι αλήθεια ότι η γλώσσα χωρίζει και τους ομόγλωσσους; Δεν είναι μόνον οι Πέρσες που μιλούν τα περσικά φαρσί.
Όπως και αν έχουν τα πράγματα, η εντολή για την απομνημόνευση 400 λέξεων αποτελεί ευγενικό παράδειγμα προς εφαρμογή σε κάθε ελεύθερη κοινωνία. Φυσικά προηγείται μια επανεξέταση της σημασίας του αριθμού 400, ενώ έπεται προβληματισμός και ζύμωση, με αλκοολική προοπτική, σχετικά με την επιλογή των τετρακοσίων αυτών λέξεων.
Τέσσερα μηδέν μηδέν
Άλλα εκατό άτομα θα χρειαζόταν ο Λεωνίδας για να τα έχει 400. Διατροφική κόλαση θα προκαλούσαν αν ταυτόχρονα καταναλώνονταν τόσα σοκολατάκια του άλλου Λεωνίδα, ενώ εκατό υπουργούς περιμένουν οι τριακόσιοι της Βουλής. Σε ανατροφή στην κόλαση ιδιωματικά παραπέμπουν τα 400 χτυπήματα στα οποία εντρύφησε ο Τρυφώ. Ανεπηρέαστοι από το χιλιόγραμμο και τις δεκαδικές καινοτομίες της Γαλλικής Επανάστασης, οι παλαιότεροι γνώριζαν ότι 400 τα είχε η οκά. Η πληροφορία ότι μεσολάβησαν δραμάρια, μικρές μουσικο-δραματικές σεκάνς, πριν τα δράμια αντικατασταθούν από τα γραμμάρια, ελέγχεται ως ανακριβής.
400 θα ήταν οι 7 σοφοί της αρχαιότητας, αν υπολόγιζαν και τους 393 που τους άκουγαν. 400 θα ήταν οι μούσες, αν έβαζαν και 393 επιμελητές μουσείων. 400 θα ήταν τα θαύματα, αν το θαύμα της μέτρησης μπορούσε να συγκριθεί με τις μετρήσεις των θαυμάτων.
Παραμένοντας στην εν λόγω περιοχή, ένας ήλιος με σαράντα ακτίνες στη σημαία του Κιργιστάν παραπέμπει σε σαράντα τοπικές φυλές που ένωσε θρυλικός ήρωας εναντίον ξένων κατακτητών. «Είμαστε σαράντα» λέγεται ότι σημαίνει η λέξη Κιργκίζ στο όνομα της χώρας, ενώ δεν έχουν παύσει οι συνοριακές αψιμαχίες με το Τατζικιστάν.
Στην ηλεκτρονική ιδιόλεκτο, Πρωτόκολλο 400 σημαίνει ασυνεπές ή Κακό Αίτημα (Bad Request). Με άλλα λόγια, ο διακομιστής αδυνατεί ή αρνείται να το εκτελέσει θεωρώντας ότι πρόκειται για λάθος εκ μέρους του αιτούντος. Το έτος 400 μΚΧ ήταν δίσεκτο. Το 400 ακολουθεί το 399 και προηγείται του 401, αναφέρει ορισμός σε αγγλόγλωσσο λεξικό. 100 περισσότεροι από 300, προτείνει ένας άλλος ορισμός. 400 λέγεται ένα παιχνίδι με χαρτιά που παίζεται στον Λίβανο και σε γειτονικές χώρες, όπως επίσης στην Ονδούρα και τις Φιλιππίνες.
Η Αρχή των Τετρακοσίων υπήρξε βραχύβια ολιγαρχία μετά το πραξικόπημα του 411 πΚΧ στην Αθήνα κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, στα απόνερα της δημοσιονομικής κρίσης που προκάλεσε η Σικελική Εκστρατεία. Τετρακόσιους αποκαλούσαν την κάστα των πλουσιότερων στη Νέα Υόρκη στα τέλη του 19ου αιώνα. Κατά 40% σε 4,5 τρισεκατομμύρια δολάρια σε έναν χρόνο αυξήθηκε συνολικά το 2021 η περιουσία των 400 πλουσιότερων Αμερικανών, ενώ η γενναιοδωρία τους μειώθηκε, σύμφωνα με υπολογισμούς του περιοδικού Φορμπς.
Τίποτε οριστικό
Ασφαλώς τίποτε δεν είναι οριστικό, όπως συχνά συμβαίνει στη ζωή. Οι λόγιοι διαφωνούν, τα λόγια διαφέρουν. Ο δειλός θεωρεί τον εαυτό του προσεκτικό, έλεγε ο Σενέκας. Παρά τις επιφυλάξεις αυτές, αρκετά συμβαίνουν γύρω στο 400.
Η Υπατία αναλαμβάνει επικεφαλής της Νεοπλατωνικής Σχολής στην Αλεξάνδρεια. Η Ροτόντα του Γαλέριου στη Θεσσαλονίκη γίνεται εκκλησία. Το 400 ή το 403 πεθαίνει ο Ορειβάσιος, συγγραφέας και ιατρός του Ιουλιανού, του γνωστού ως Αποστάτη μεταξύ Χριστιανών. Αγιογραφίες που αμφισβητούνται του αποδίδουν ρόλο απεσταλμένου του αυτοκράτορα στο Μαντείο των Δελφών, όπου λαμβάνει τον «Εἴπατε τῷ βασιλεῖ» χρησμό, με δαίδαλον χαμαί, Φοίβον χωρίς καλύβην, μάντιδα χωρίς δάφνην και ούτε κουβέντα από λάλον ύδωρ.
Γεννήσεις: Κουσάι ιμπν Κιλάμπ, αναμορφωτής της Κάαμπα στη Μέκκα. Στρατηγός Παρμενίων. Ονειρευόταν άραγε τη μακρινή Βακτριανή όταν τον δολοφόνησαν οι απεσταλμένοι του Αλέξανδρου; Σαλαμίνιος Ερμείας Σωζομενός ή Σωζόμενος. Δικηγόρος και συγγραφέας εκκλησιαστικής ιστορίας.
Vergilius Vaticanus. Στη Ρώμη από ανώνυμο αντιγραφέα και τρεις εικαστικούς δημιουργείται εικονογραφημένο χειρόγραφο με αποσπάσματα από την Αινειάδα και τα Γεωργικά του Βιργιλίου, τμήμα του οποίου διασώζεται στη Βιβλιοθήκη του Βατικανού. Κρίνοντας από πολυτελή χειρόγραφα αντίστοιχης έκτασης την εποχή εκείνη, για να ετοιμαστούν προς γραφή και εικονογράφηση οι απαιτούμενες σελίδες θα χρειάζονταν περίπου 74 πρόβατα. Προδρομικά Σι Ντι: CD γράφεται ο αριθμός 400 με ρωμαϊκά αριθμητικά σημεία, δηλαδή 500 μείον 100.
«Η γιόγκα είναι ο περιορισμός των διακυμάνσεων του μυαλού» ή «Όταν ο νους ηρεμεί, ο μάντης ή ο πραγματικός εαυτός αποκαλύπτεται»: Ο στίχος περιλαμβάνεται στους αφορισμούς (sutras) της γιόγκα, που συνέθεσε ο Patanjali δημιουργώντας ένα είδος ανθολογίας παλαιότερων ρητών.
Στάθμευση για νταλίκες στον αριθμό 400 στη Λεωφόρο ΝΑΤΟ στον Ασπρόπυργο. Στην επικαιρότητα οι ρωσικοί πύραυλοι S-400 στην Τουρκία. Τον αριθμό 400 φέρουν λεωφορεία στη γραμμή «Aξιοθέατα της Aθήνας». Λεωφορείο με τον αριθμό 400 και στη Σιγκαπούρη. 400 αποτελεί κωδικό όνομα σταθμού στον προαστιακό στο Χονγκ Κονγκ. Η προβλήτα 400 στο λιμάνι του Λος Άντζελες είναι το μεγαλύτερο στο δυτικό ημισφαίριο διαμετακομιστικό κέντρο για κοντέινερ. Ο αριθμός 400 συμπληρώνει αρκετά ονόματα αυτοκινήτων, δίτροχων, κινητών τηλεφώνων και άλλων συσκευών.
Το 1958, τέσσερα χρόνια πριν γυριστεί η ομώνυμη ταινία του Δαλιανίδη, προσθέτοντας ένα μηδενικό στο 400 προέκυψε ο νόμος 4000. Κουρεμένοι σύρριζα και με χειροπέδες, στις 10 Σεπτεμβρίου τέσσερις νεαροί διαπομπεύτηκαν στην Αθήνα. Ένας από αυτούς έφερε πινακίδα: «Είμεθα τεντυ-μπόυς και πετάξαμε γιαούρτι κατά γυναικός». Το Τμήμα 400 του Ποινικού Κώδικα στην Ινδία προβλέπει αυστηρότατες ποινές για δακοϊσμό (dacoity σε Αγγλο-Χίντι), ένοπλη ληστεία με τη συμμετοχή όχι λιγότερων από 5 άτομα.
Εμπόδια
Σε σχέση με καρέκλες, καφάσια, τενεκέδες, τσιμεντόλιθους ή άλλα αντικείμενα, που χρησιμοποιούνται ως εμπόδια, 400 ευρώ είναι το πρόστιμο, σύμφωνα με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, για την κατάληψη τμήματος του οδοστρώματος, ιδίως αν παρεμποδίζονται η κυκλοφορία και η επιτρεπόμενη στάθμευση ή περιορίζεται η ορατότητα.
Για κάθε γυναίκα που ενδέχεται να μείνει έγκυος, οι αμερικανικές υγειονομικές αρχές συνιστούν 400 μικρογραμμάρια φολικό οξύ κάθε μέρα. Έως 400 χιλιοστόγραμμα καφεΐνης την ημέρα θεωρούνται ασφαλή για υγιή άτομα, δηλαδή περίπου η ποσότητα που υπάρχει σε τέσσερις κούπες καφέ φίλτρου. Περισσότερα από 400 χημικά συστατικά έχει η κάνναβη.
400 Ηλίθιοι (ή 400 Κουτσοί, δηλαδή 400 Mawozo στην κρεολική) είναι το όνομα της πιο δραστήριας συμμορίας στην Αϊτή. Με την επωνυμία Τέξας, ξεκίνησε ως παρέα εφήβων που έκλεβαν δίτροχα. Τώρα επικεντρώνονται σε «εξπρές απαγωγές» ατόμων από τον δρόμο ή από μέσα μαζικής μεταφοράς. Οι απαχθέντες απελευθερώνονται σε λίγες ημέρες με σχετικά χαμηλά λύτρα. Πρόκειται για επιχειρηματικό υπόδειγμα που δεν στηρίζεται σε υψηλή κερδοφορία ανά συναλλαγή, αλλά σε μεγάλο όγκο συναλλαγών.
Περισσότερα από 400 άτομα την ημέρα πέθαιναν από κορωνοϊό όταν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ότι η πανδημία είχε περάσει, σύμφωνα με αμερικανικά ΜΜΕ. Η ηλικία θηλυκού καρχαρία της Γροιλανδίας φαίνεται να ήταν μεγαλύτερη από 400 χρόνια, χρησιμοποιώντας ραδιενεργό άνθρακα υπολόγισαν ιχθυολόγοι, οπότε πέρασε το προηγούμενο ρεκόρ μακροβιότητας, για σπονδυλωτό ζώο, μιας φάλαινας.
Στην αγγελολογία, το 400 συνδυάζει τον αγγελικό αριθμό 0, που αποτελεί σημάδι επιλογής και δυνατοτήτων, ενώ με τη διπλή εμφάνισή του πολλαπλασιάζει τους κραδασμούς του 40 ως σηματοδότη κύκλων, συνεχούς ροής και σημείου εκκίνησης, με τον αγγελικό αριθμό 4, που αντιπροσωπεύει τα τέσσερα στοιχεία (αέρα, φωτιά, νερό και χώμα) και τις τέσσερις κατευθύνσεις (βορρά, νότο, ανατολή και δύση) στις οποίες οδηγεί.
Ψαρά ηλικίας 4 ετών λιγότερων από 80 (= 76) σκότωσε πρώην πυγμάχος, ομογενής από το Καζακστάν, ηλικίας δύο φορές 4 ετών περισσότερων από 40 (= 48) βγαίνοντας στην Πλατεία Νερού στην Καλλιθέα. Παρατήρηση στον πυγμάχο ότι κολυμπώντας έδιωχνε τα ψάρια φέρεται να είχε κάνει ο ερασιτέχνης ψαράς, που κατέληξε από ισχαιμικό επεισόδιο λίγα λεπτά μετά τη μπουνιά που έφαγε. Ο πυγμάχος είχε εν τω μεταξύ αποχωρήσει, αλλά οι αστυνομικοί τον βρήκαν σε καφενείο και τον συνέλαβαν.
Τι ώρα θα είναι 400 λεπτά από τώρα; Αν τώρα είναι μεσάνυχτα 30ης Νοεμβρίου προς 1η Δεκεμβρίου, σε 400 λεπτά θα είναι 6:40 το πρωί.
Λέξεις προς επιλογή
Μετρώντας από μία φορά, όπως εμφανίζονται στους μεσότιτλους του κειμένου, αλλά σε ονομαστική κλίση, τις λέξεις (εδώ σε αλφαβητική σειρά: για γλώσσα διδασκαλία Έλληνες ελληνική εμπόδια επιλογή εφαρμογή λέξεις με μηδέν ξένη οριστικό παράδειγμα προς σχετικά τέσσερα την της τίποτε τους ως), προκύπτει ο αριθμός 22. Ποιες θα μπορούσαν να είναι οι υπόλοιπες 378 για να συμπληρωθεί ο αριθμός των τετρακοσίων;
Πώς θα γινόταν η επιλογή; Θα έπρεπε να θεωρούνται χαρακτηριστικές οι λέξεις; Κάποιες που άλλοτε εμφανίζονταν ως πεμπτουσία της ελληνικής εμπειρίας και κατεξοχήν (μία λέξη) ή κατ’ εξοχήν (δύο λέξεις) ελληνικές – όπως το κέφι – δεν συμμερίζονται την ετυμολογική οικειότητα και ευθυμία των ιθαγενών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι ξένες στη χρήση τους, ενώ πολλές ελληνογενείς αποτελούν αντιδάνεια. Παρά τα μέτρα προστασίας και το φέις κοντρόλ, κανείς μπράβος δεν μπορεί να εμποδίσει να γλωσσοφάει το μαγαζί κάποιον που είναι αποφασισμένος.
Ιδού λοιπόν πεδίο λαμπρό για εργασία κατ’ οίκον, κατά καφενείον και καθ’ υπολογιστήν. Αναμένονται προτάσεις για το ποιες μπορεί να είναι οι λέξεις αυτές. Ή έστω κάποιες άλλες.
[1670 λέξεις]
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Προσωπικός συγγραφέας / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)
Ουλοιπόν / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)
Γκοντάρ: Αποχαιρετισμός στη γλώσσα του αποχαιρετισμού / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)
Σχετικά με την κατάργηση του νέου έτους / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)