Χάρτης 18 - ΙΟΥΝΙΟΣ 2020
https://www.hartismag.gr/hartis-18/afierwma/ygkne-karbelis-xoylio-kortasar
Η Λιθουανή Υγκνέ Καρβελίς (Ugné Karvelis) εργαζόταν, από το 1959 ως το 1983, στον εκδοτικό οίκο Γκαλιμάρ, υπεύθυνη εκδόσεων από χώρες της Λατινικής Αμερικής, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ανατολικής Ευρώπης. Την ίδια χρονική περίοδο, συνεργαζόταν με τις εφημερίδες Le Figaro και Le Monde για την παρουσίαση και προβολή των έργων των συγγραφέων των οποίων είχε την ευθύνη. Στην περίοδο της ελληνικής δικτατορίας, η Ζακλίν Πιατιέ, δημιουργός και υπεύθυνη του εβδομαδιαίου ένθετου Le Monde des Livres στο φύλλο της Παρασκευής, έδειχνε ενδιαφέρον για την ελληνική λογοτεχνία και διευκόλυνε συναντήσεις Ελλήνων συγγραφέων με υπεύθυνους εκδόσεων σε εκδοτικούς οίκους του Παρισιού, γινόταν προσπάθεια για πρόγραμμα μεταφράσεων.
Νομίζω πως είχα λάβει το θάρρος να τηλεφωνήσω στην εφημερίδα και να ζητήσω να μιλήσω στην κυρία Πιατιέ. Θυμάμαι ότι βρέθηκα στο γραφείο της, Νοέμβριος του 1968: καθισμένη πίσω από έναν όγκο βιβλίων και χαρτιών, με το τσιγάρο στο χέρι, ανάμεσα σε παλιά καλοσυντηρημένα έπιπλα και ξύλινους φοριαμούς πάνω στους οποίους στιβάζονταν βιβλία και κιτρινισμένες εφημερίδες, πρόσωπο που θύμιζε την Κοκό Σανέλ, μου σύστησε να συναντήσω την κυρία Καρβελίς, εφόσον είχα να προτείνω δικό μου έργο ή έργα άλλων Ελλήνων συγγραφέων για μετάφραση, οι εκδόσεις Γκαλιμάρ προγραμμάτιζαν σειρά ελληνικής λογοτεχνίας.
Έφτασα στο γραφείο της κυρίας Καρβελίς το επόμενο απόγευμα. Και εκεί στίβες βιβλίων, χειρόγραφα και φωτογραφίες περίφημων συγγραφέων στους τοίχους, απέναντί μου μια στιβαρή πανέμορφη γυναίκα με λαμπερά μάτια, δεν είχα προλάβει να ανοίξω το στόμα μου όταν ήχησε το τηλέφωνο. «Ναι, Χούλιο», άκουσα, «ηρέμησε, σου έχω αφήσει αυτό και εκείνο, μην ανησυχείς, δεν χρειάζεται να έρθεις, δεν θα αργήσω», η κουβέντα συνεχιζόταν, η φωνή της ήρεμη, τρυφερή, «ναι», έλεγε, «όχι, δεν υπάρχει λόγος, δεν χρειάζεται να έρθεις, ξεκουράσου», κατέβασε το ακουστικό, χαμογέλασε. «Ο Χούλιο», μου εξήγησε, «ο Χούλιο όταν γράφει...» Είμαι βέβαιος πως μουρμούρισα «ναι, ξέρετε, όπως λέτε...» Προσπαθούσα να σκεφτώ πόσους ισπανόφωνους συγγραφείς γνώριζα που το όνομά τους ήταν «Χούλιο», κοίταζα τις φωτογραφίες στους τοίχους, τον Κορτάσαρ θα εννοεί σκέφτηκα, λογάριασα πως το τηλεφώνημα ήταν από την Αργεντινή στο Παρίσι, δεν ήξερα πως ο συγγραφέας ζούσε στο Παρίσι, η πόρτα του γραφείου ένοιξε απότομα και ο Χούλιο Κορτάσαρ εμφανίστηκε, επιβλητικός, γενειοφόρος, είχα σαστίσει, στεκόμουν πίσω από την καρέκλα μου, είχα την αίσθηση ότι με κοίταζε αφ΄υψηλού. «Έλληνας φίλος», είπε η κυρία Καρβελίς, όρθια. «Ααα», έκανε ο Χούλιο. Θα πρέπει να ανταλλάξαμε μερικές φράσεις, το σώμα του κάλυπτε το άνοιγμα της πόρτας, στεκόμουν πότε στο ένα πόδι και πότε στο άλλο, ψάχνοντας να φύγω.
Δεν ήξερα ότι ο Κορτάσαρ ήταν ο σύντροφος της Καρβελίς. Έχω την εντύπωση ότι ομολόγησα την άγνοιά μου στην Ζακλίν Πιατιέ στην δεύτερη και τελευταία επίσκεψή μου στο γραφείο της. Έχω την εντύπωση ότι μου είπε: «Την ταλαιπωρεί». Έμαθα ότι ο δεσμός τους έληξε το 1970. Η Υγκνέ [1935-2002] δεν έπαψε να φροντίζει το έργο του Χούλιο.