Χάρτης 14 - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2020
https://www.hartismag.gr/hartis-14/poiisi-kai-pezografia/proswpa
1.
Μπορούσαμε να είχαμε αποφύγει την θέση που βρισκόμαστε. Θα αρκούσε να μην ήμασταν τα ίδια πρόσωπα με αυτά που προέκυψε να είμαστε. Αυτό είναι πιο εύκολο από ότι ακούγεται. Ο Οιδίπους, για παράδειγμα. Θα αρκούσε να μην ήταν ο Οιδίπους Τύραννος, αλλά ένα πρόσωπο διαφορετικό, όπως η Φαίδρα. Ας φανταστούμε το πρόσωπο του Οιδίποδα να ήταν η Φαίδρα.
Ας φανταστούμε τώρα την Φαίδρα να λαμβάνει τον χρησμό του Οιδίποδα. Αυτό ακούγεται λιγότερο πειστικό. Δύσκολα θα ζητούσε η Φαίδρα χρησμό, ή οτιδήποτε, από έναν άντρα και μάλιστα θεό, όπως ο Απόλλωνας. Ωστόσο, οι επισκέψεις σε μαντεία είναι μια συνήθεια των ανθρώπων, οπότε θα μπορούσε να είχε συμβεί. Κάποιοι λένε πως υπάρχουν πιθανοί κόσμοι όπου έχει ήδη συμβεί.
Υποστηρίζω ότι στην περίπτωση αυτή, η συνέχεια θα ήταν η αναμενόμενη. Εκτός κι αν πιστέψουμε πως είναι πιθανό ένα πρόσωπο να είναι ταυτόχρονα ο πατέρας του ή να υπάρξει γάμος ανάμεσα σε ζωντανούς και νεκρούς, ο χρησμός θα διαψεύδονταν, καθώς, μαθαίνοντάς τον, ο «Οιδίπους» θα αυτοκτονούσε αφήνοντας πίσω ένα σημείωμα χωρίς συνέπειες.
Χωρίς τις συνέπειες των πράξεών μας δεν υπάρχει τραγωδία. Βέβαια, πάντοτε υπάρχει το ενδεχόμενο να μας παρακολουθούν θεατές που εμείς δεν βλέπουμε και που γνωρίζουν πράγματα για μας που εμείς δεν γνωρίζουμε. Τότε οι πράξεις μας θα ήταν απλώς ένα πρόσχημα για άλλες πράξεις οι οποίες δεν αφορούν κανένα. Οτιδήποτε συμβαίνει θα ήταν τραγική ειρωνεία και οποιοδήποτε πρόσωπο εξίσου τραγικό με ένα άλλο.
Κατά μία εκδοχή, οι Ερινύες είναι ξαδέρφες των Σειρήνων. Οι τελευταίες δεν χρειάζεται να προσπαθήσουν. Ασχολούνται μόνο με πράγματα που τους αρέσουν, όπως το τραγούδι. Δεν έχουν κανένα ιδιαίτερο ταλέντο και το ξέρουν. Απλώς περνούν την ώρα τους με αυτό. Άλλωστε δεν γνωρίζουμε κανέναν να το έχει ακούσει, εκτός από τον Οδυσσέα, ίσως, που δεν μπήκε στον κόπο να το αναφέρει. Ήταν αρκετά έξυπνος. Δεν του άρεσαν τόσο πολύ οι γυναίκες, το σεξ ή το τραγούδι.
Τις Ερινύες, όλοι τις έχουμε ακούσει. Είναι συνεπείς και ανυπόμονες. Ζηλεύουν τις ξαδέρφες τους. Από τότε που η μέρα εναλλάσσεται με νύχτα, κάτι που δεν ίσχυε πάντοτε, κάθονται μπροστά στον καθρέφτη. Προσπαθούν να μας αρέσουν. Όταν είναι έτοιμες, έρχονται να μας συναντήσουν, χωρίς να ξέρουν ότι μας εκδικούνται.
2.
Περάσαμε τα πρώτα εμπόδια, όχι ικανοποιητικά,
Μα όπως οφείλαμε αυτή την εποχή.
Αδικήσαμε χωρίς να το γνωρίζουμε.
Τώρα περιμένουμε να δικαστούμε.
Περιμένουμε
σημαίνει προχωρούμε.
Προχωρούμε
σημαίνει πηγαίνουμε μπροστά.
Πηγαίνουμε μπροστά
σημαίνει επιστρέφουμε.
Μιλώ σε πρώτο πληθυντικό,
όχι γιατί μιλώ εκ μέρους μας
αλλά επειδή είμαστε ξανά μαζί
(δεν ξέρω αν χωριστήκαμε ποτέ)
και ακολουθούμε τις ίδιες ενδείξεις.
Μια ένδειξη είναι μια προβολή της μοίρας
επάνω στους ανθρώπους και τις πράξεις τους.
Μοίρα σημαίνει μοιρασιά, το μερίδιο που μας δίνεται.
Ο θάνατος –mors– είναι το μερίδιό μας.
υπάρχουν κι άλλα, απλώς αναφέρω το πιο ενδεικτικό.
Τώρα μένει να συναντηθούμε.
Αν ακούς αυτά τα λόγια ξέρεις πού θα με βρεις.
Ξέρεις πώς θα μου μιλήσεις.
Δεν χρειάζεται μια καινούργια λέξη
ούτε μια λέξη ειπωμένη με καινούργιο τρόπο.
Αρκεί να είναι ζωντανή
(ζωντανό είναι αυτό που όταν το πεις νεκρώνει)
σαν το νερό
που χύνεται σ’ ένα κανάτι
και γίνεται η συνείδησή του.
Σαν το νερό
που χύνεται από ένα κανάτι
και χάνει την συνείδησή του,
γνωρίζεις ότι το άγγιγμα είναι απλώς άγγιγμα.
Όχι ένωση ούτε αθανασία. Όχι φθορά ούτε διχασμός.
Πίσω από αυτήν την πόρτα υπάρχει ένα τοπίο.
Δεν διαφέρει από αυτό που βλέπω.
Γιατί λοιπόν να την ανοίξω. Γιατί όχι.