Χάρτης 14 - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2020
https://www.hartismag.gr/hartis-14/metafrash/dyo-poihmata-ths-entio-sentergkran
Τι φοβάμαι; Είμαι μέρος του απείρου.
Είμαι μέρος της μεγάλης δύναμης του όλου,
ένας μοναχικός κόσμος μέσα σε εκατομμύρια κόσμους,
όμοια με το πρώτο αστέρι που σβήνει τελευταίο.
Θρίαμβος να ζεις, θρίαμβος ν' ανασαίνεις, θρίαμβος να υπάρχεις!
Θρίαμβος να νιώθεις το χρόνο να ρέει παγερός στις φλέβες
και να αφουγκράζεσαι το σιωπηλό ποτάμι της νύχτας
και να στέκεσαι στο βουνό κάτω από τον ήλιο.
Περπατώ στον ήλιο, στέκομαι στον ήλιο,
δεν γνωρίζω τίποτα άλλο από τον ήλιο.
Χρόνε-μεταμορφωτή, χρόνε-καταστροφέα, χρόνε-ταχυδακτυλουργέ,
έρχεσαι με νέες ραδιουργίες, χίλια τεχνάσματα για
να μου προσφέρεις ύπαρξη
σαν μικρός σπόρος, σαν κουλουριασμένο φίδι,
σαν βράχος στη μέση της θάλασσας.
Χρόνε –φονιά– απομακρύνσου από μένα!
Ο ήλιος γεμίζει το στήθος μου με γλυκό μέλι
ως τα χείλη
και λέει: όλα τ' αστέρια κάποτε θα σβήσουν,
όμως πάντα θα λάμπουν δίχως φόβο.
Θέλω να είμαι άφοβη –
γι' αυτό δεν με νοιάζουν τα ευγενή στιλ,
ανασκουμπώνομαι.
Η ζύμη του ποιήματος φουσκώνει ...
Ω θλίψη –
καθεδρικούς ναούς να μη μπορώ να ζυμώνω ...
Τα ύψη των μορφών –
στόχοι αμείωτης επιθυμίας.
Παιδί του σήμερα –
το πνεύμα σου δεν έχει το σωστό του κέλυφος;
Πριν πεθάνω
έναν καθεδρικό ναό ζυμώνω.
[ Η λύρα του Σεπτέμβρη, 1918 ]
Η Έντιθ Σέντεργκραν
(Edith Södergran, 1892-1923) στο εισαγωγικό σημείωμα της ποιητικής συλλογής της Η λύρα του Σεπτέμβρη δηλώνει: «Ότι η ποίησή μου είναι ποίηση κανείς δεν μπορεί ν’ αρνηθεί, ότι είναι έμμετρος λόγος δεν μπορώ να το ισχυριστώ. Προσπάθησα να φέρω μερικά αντιφατικά ποίηματα σ’ έναν ρυθμό κι έτσι μου έγινε κατανοητό ότι κατέχω τη δύναμη του λόγου και της εικόνας μόνο υπό πλήρη ελευθερία, δηλαδή σε βάρος του ρυθμού. Τα ποιήματά μου μπορούν να εκληφθούν ως απρόσεκτα ιχνογραφήματα. Όσο αφορά το περιεχόμενο, αφήνω τη συνείδησή μου να δομήσει ό,τι ο νους μου παρατηρεί σε μια στάση αναμονής. Η αυτοπεποίθησή μου οφείλεται στο ότι έχω αίσθηση των διαστάσεών μου. Δεν μου αρμόζει να κάνω τον εαυτό μου μικρότερο απ’ ό,τι είμαι.»
Η Έντιθ Σέντεργκραν, Φινλανδο-σουηδή ποιήτρια γεννήθηκε στην Πετρούπολη, πήρε γερμανική εκπαίδευση, έζησε σε πολυπολιτισμικό και πολύγλωσσο περιβάλλον και πέθανε 31 ετών, στη Ραϊβόλα της Φινλανδίας, από φυματίωση, όπως και ο πατέρας της. Η Σέντεργκραν ήταν η πρώτη Σκανδιναβή μοντερνίστρια. Στην εποχή της, ιδέες και σκέψεις για την ανανέωση όλων των αξιών για ένα ισχυρό και δημιουργικό άτομο ενώθηκαν στο πνεύμα της χειραφετημένης «μοντέρνας γυναίκας». Με το καινοτόμο, οραματικό και ριζοσπαστικό έργο της εισήγαγε στην σκανδιναβική ποίηση τα ευρωπαϊκά ρεύματα, όπως τον συμβολισμό, τον εξπρεσιονισμό και τη ρωσική πρωτοπορία. Το καινοτόμο και ανατρεπτικό έργο της που μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες αποτελείται από τις συλλογές: Ποιήματα (1916), Η λύρα του Σεπτέμβρη (1918), Ανάκατες παρατηρήσεις (αφορισμοί) (1919), Ο βωμός του ρόδου (1919), Του μέλλοντος σκιά (1920) και η μεταθανάτια Η χώρα που δεν είναι [Εναπομείναντα ποιήματα] (1926).