Χάρτης 39 - ΜΑΡΤΙΟΣ 2022
https://www.hartismag.gr/hartis-39/moysikh/to-solo-enos-prwin-pleimpoi
Πριν φτάσουμε στο σόλο, πρέπει να παρακολουθήσουμε την κινηματογραφική ταινία «Συμμορία εραστών». Έτος 1972, διάρκεια 90´, σκηνοθεσία Βαγγέλη Σερντάρη, σενάριο Κώστα Πρετεντέρη. Αφετηρία το θεατρικό έργο «Ήταν ένας Πλαίη Μπόυ» των Ασημάκη Γιαλαμά και Κώστα Πρετεντέρη. Πρώτες παρουσιάσεις το 1968. Στην ταινία πρωταγωνιστές ο Ντίνος Ηλιόπουλος, στον κεντρικό ρόλο, και ο Νίκος Ρίζος. Φυσικά και άλλα γνωστά πρόσωπα σε νεαρή ηλικία.
Μας έχει απασχολήσει αυτή η περίφημη «επιστροφή στην κανονικότητα». Κάποτε όμως θα έρθει και πάλι η ώρα που θα αναζητούμε διαφορετικές λύσεις. Ευτυχώς, είναι πάντοτε διαθέσιμο το στρίβειν δια των καλλιτεχνικών ανατροπών. Απαραίτητων για τους ποιητές και μάλλον αδιάφορων ή επικίνδυνων για τους πολιτικούς. Ο Αλέξης Ασλάνογλου μας μιλούσε για την disponibilité, την διαθεσιμότητα των ποιητών.
Κι έτσι, προσπερνώντας διάφορες ή αδιάφορες σκηνές φτάνουμε στο 46’, δηλαδή εδώ που μας ενδιαφέρουν τα επόμενα δύο-τρία λεπτά. Ο Ντίνος Ηλιόπουλος, με φανερή την επίδραση του βωβού κινηματογράφου, των ταινιών των αδελφών Μαρξ ή του δίδυμου Χοντρός-Λιγνός, προχωρά προς το πιάνο με ουρά έχοντας τελειώσει το σεμινάριο της σχολής των πλεϊμπόις. Ο φακός βρίσκεται κοντά στην ουρά του πιάνου και εστιάζει στο πρόσωπο και τα χέρια του πιανίστα. Ακούμε ένα κομμάτι κλασικής μουσικής. Τα χέρια του ανεβοκατεβαίνουν με τις καθιερωμένες κινήσεις των κλασικών αλλά ο Ντίνος Ηλιόπουλος τα ανεβάζει ακόμη πιο ψηλά.
Φυσικά γίνεται κατανοητό ότι δεν υπάρχει περίπτωση να παίζει ο ίδιος. Ακολούθως, ο ήχος χάνεται. Ο φακός πλησιάζει και βλέπουμε τον Ηλιόπουλο στο κάθισμα και το καπάκι του πιάνου κλειστό! Προηγείται ο John Cage ο οποίος έχει γράψει ένα έργο για πιάνο και φωνή ζητώντας από τον πιανίστα να παίξει πάνω στο κλειστό καπάκι συνοδεύοντας την τραγουδίστρια. Μετά ανοίγει το καπάκι και τότε αρχίζει το πραγματικό σόλο κι εμείς ακούμε τον πραγματικό ήχο. Και τι δεν κάνει! Χτυπάει δοκιμαστικά δεξιά-αριστερά τα πλήκτρα, χρησιμοποιεί τις παλάμες, τους αγκώνες, ακόμα και την μύτη του. Κάποια στιγμή ανεβαίνει με τα πόδια πάνω στο κλαβιέ. Ωραίο θέαμα και απίθανος ήχος. Αν ξαναδούμε και ακούσουμε πιο προσεκτικά το σόλο, υπάρχει περίπτωση να το χαρακτηρίσουμε ως το πρώτο σόλο αυτοσχεδιαζόμενης free jazz στην Ελλάδα, που έχει μάλιστα καταγραφεί με εικόνα και ήχο. Βέβαια, μια άλλη εκδοχή είναι ότι ίσως συμβαδίζει με το κίνημα fluxus της δεκαετίας του ’60.